نویسنده: جمشید خدادادی

در حالت کلی عسل تهیه شده از مواد قندی که زنبور عسل هیچ گونه نقشی در جمع آوری آن نداشته باشد و افزودن هر ماده ی دیگر اعم از مواد قندی و انواع اسانس‌ها، رنگ‌ها و انواع نگهدارنده‌ها به عسل، جزء موارد تقلب محسوب می‌شود و ارزش آن در مقایسه با عسل صفر است.
یکی از راه‌های تشخیص عسل طبیعی از عسل تقلبی شکرک زدن آن است. این تصور که عسل تقلبی در شرایط سرما و در طول مدت نگهداری شکرک می‌زند، کاملاً اشتباه است. این شرایط برای عسل‌های طبیعی صادق است؛ زیرا در مدت نگهداری و در مجاورت سرما، با کاهش رطوبت و ایجاد بلورهای منظم قندی در نتیجه ی وجود آنزیم‌های افزوده توسط زنبور عسل (دیاستازهای عسل مانند آنزیم اینورتاز)، عسل شروع به شکرک زدن می‌کند. درجه ی سفتی و زمان شروع شکرک زدن به نوع گل و آب و هوای منطقه بستگی دارد.
عسل طبیعی و غیر طبیعی هر دو در شرایط سرما شکرک می‌زنند، بنابراین جهت تشخیص چنین عسل‌هایی دقیق ترین روش، آزمایش‌هایی است که در آزمایشگاه‌های مجهز مواد غذایی و شیمیایی روی آن انجام می‌گیرد. در مواردی با استفاده از تجربیات و آگاهی داشتن از نوع عطر و طعم عسل از جهت کیفی می‌توان حدس‌هایی زد؛ زیرا عسل دارای عطر و طعم مخصوص به خود است و در تعریف آن چنین بیان می‌شود که عسل دارای عطر و طعم گل است.
شکرک زدن عسل نه تنها دلیل بر تقلبی بودن نیست، بلکه بر عکس معرف آن است که عسل کاملاً سالم است و نمی‌تواند تقلبی باشد و این بر خلاف تصور غلط در ایران است که عسل شکرک زده را تقلبی می‌دانند. بر این اساس، حرارت دادن عسل به منظور از بین رفتن شکرک‌های ایجاد شده در آن سبب از بین رفتن آنزیم‌ها و کاهش کیفیت عسل می‌شود.

ملاک انتخاب عسل خوب:
برای مصرف کننده یک راه بیشتر برای تشخیص عسل وجود ندارد و آن هم استفاده از ابزارهایی است که بدن در اختیارش گذاشته است. با چشمانش شکل ظاهری عسل را ارزیابی می‌کند، با بینی‌اش آن را بو می‌کند و با زبانش آن را مزه مزه می‌نماید.
اگر عسل عطر و طعم گل‌ها را داشت، این عسل، عسل واقعی (طبیعی) است و ارزش آن را دارد که بهای آن را در حد معقول بپردازد. عسلی که بوییدن آن باعث عطسه شود و نوشیدنش سکر و مستی آورد و چشیدنش گلو را بسوزاند، برای تغذیه مناسب نیست.
راه‌های متعددی برای شناخت عسل طبیعی هست. اگر عسل را در آب ولرم حل کنیم، مزه آن میخوش (بین شیرین و ترش) می‌شود نه شیرین. نور پلاریزه هم اگر به عسل طبیعی تابانده شود، به چپ می‌گردد و این نور با تاباندن به عسل تقلبی و محصولات شکر به راست می‌گردد؛ زیرا مولکول‌های آن راستگرد است.
منبع مقاله :
خدادادی، جمشید، (1391)، خلاصه ی عسل درمانی، تهران: مؤسسه نشر شهر، چاپ اول.