چگونه می توان قدرت سخنوری را افزایش داد؟

در این نوشتار به برخی از راه های افزایش قدرت سخنوری اشاره می شود:
1ـ بر محتوای سخنان خود تسلط کامل داشته باشید.
جمع آوری اطلاعات و نکات مربوط به سخنرانی در جمع های کوچک و بزرگ یکی از مهم ترین راه ها است. اگر می خواهید در جمعی دوستانه و یا در جمع فامیلی قرار گیرید، قبل از هر چیز درباره بحثهایی که پیش می آید فکر کنید و سعی کنید نکاتی مربوط به آن را بیابید تا در جمع حرفی برای گفتن داشته باشد. یکی از دانشمندان در این رابطه می گوید: نطق خوب آن است که ناطق، واقعاً حرفی برای گفتن داشته باشد و واقعاً میل داشته باشد آن را اظهار کند.[1] 2. بهترین جملات را برای سخنان خود انتخاب کنید.
به دو گونه متفاوت می توان سخن گفت؛ اول اینکه به طوری صحبت کرد که دیگر کسی حاضر به شنیدن دوباره حرف های ما نباشد. دوم اینکه زیبایی سخنان ما دیگران را به گوش دادن دوباره حرف هایمان وا می دارد. بنابر این سعی کنیم از حرفهای زشت و نامناسب و تهمت ها و هر چیزی که باعث دوری از شنیدن سخنان می شود، دوری کنیم.
«چوب و سنگ می توانند استخوان مرا بشکنند، اما کلمات هرگز نمی توانند به من صدمه وارد سازند»، این سرود مشهور، خیلی بیراه نیست، کلمات به طور مجزا نمی توانند استخوان فرد را خرد کنند، اما کلام هایی قوی هستند و می توانند زخم هایی روانی به قدرت زخمهای فیزیکی چوب و سنگ بر جای بگذارند.[2] 3. پرشور و با حرارت صحبت کنید.
هر دفعه که سخن می گویید، گفته هایتان عکس العمل شنونده را تعیین می کند. اگر ضعف و سستی نشان می دهید، اگر سخنان شما پرشور و با حرارت نباشد، شنونده هم ضعف و سست و بی تحرک می شود، اگر سخنان شما پرشور و حرارت باشد، آنها حتماً شور و حرارت خواهند داشت. شور و حرارت اگر بزرگ ترین عوامل موفقیت در نطق نباشد، لااقل یکی از بزرگ ترین عوامل موفقیت به شمار می رود.[3] حرکات و حالات چهره هم در سخن گفتن بسیار اهمیت دارند و باعث تکمیل شدن آن می گردند. برخی از روان شناسان معتقدند که نیمی از تأثیرات سخنرانی، ناشی ازحالات چهره است.
4. شنونده خوبی هم باشید.
همان طوری که می خواهید یک سخنگوی خوبی باشید، باید بتوانید دیگران را هم درک کنید. اگر این کار را به خوبی انجام دهید، دیگران هم هنگام صحبت کردن شما، به خوبی با شما کنار می آیند.
اولین قدم در تمرین، هنر گوش دادن، تلاش برای یک شنونده حاضر و دقیق بودن و مقابله با وسوسه صحبت کردن و نصیحت کردن است. این حالت با زبان بدن، ارتباط چشمی، کیفیت صدا، ردّ کلامی و تشویق کردن گوینده به صحبت پدید می آید.[4] 5. اعتماد به نفس خود را افزایش دهید.
اگر احساس می کنید توان سخنگویی را ندارید، باید به حل این مشکل بپردازید. سعی کنید علت ضعف و عدم اعتماد به نفس خود را پیدا کنید، و با تمرین و مداومت آن را از بین ببرید. درکنار آن به توانایی های خود هنگام سخن گفتن توجه کنید و خود را یک سخنگوی توانا احساس کنید.به این باور برسید که می توانید آنچه در درون خود دارید، با کلمات زیبا به جمع بگویید، بدون اینکه ضعفی مانع آن شود.
6. بدانید که قدرت اراده شما زیاد است.
یادتان باشد که خالق متعال، شما را با شخصیتی کاملاً منحصر به فرد آفریده است.[5] ارزش وجودی شما با همه انسانها برابر است.[6] و همه تجارب تاریخ حیات بشر به شما هدیه شده است.و شما شیء نیستید که زود بشکنید و آسیب ببینید، و گل نیستید که پژمرده شوید والاترین ارزشها و قابلیت ها در نهاد شما به ودیعه گذاشته شده است. پس به خود آیید، بیندیشید و برخیزید و زندگی تازه ای را آغاز کنید.[7] نباید در این کار از حداکثر توان خود استفاده کنید، بلکه باید گام به گام، اراده خود را قوی کنید و به هدف خود دست یابید.
وقتی که در دامنه کوهی، راههای باریکه ای با شیب ملایم وجوددارد که بتوان ازآن طریق به قله کوه صعود کرد، بالا رفتن از همان کوه از طریق تخته سنگهائی با شیب تند، کار درستی نیست؛ با استفاده از این راه باریکه آسان تر می توان به قله کوه رسید.[8] پشتکار و تمرین در تقویت اراده از مهمترین کارهاست. قبل از اینکه در جمع صحبت کنید، سعی کنید آن را چند بار تمرین کرده و نقاط قوت و ضعف خود را بیابید و یا می توانید بعضی نکات مهم را یادداشت کنید.
امام محمد باقر ـ علیه السلام ـ : محبوب ترین کارها نزد خداوند، کاری است که بنده به انجام آن مداومت ورزد، هر چند که اندک باشد.[9] بنابراین باید با تمرین و مداومت اعتماد به نفس و قدرت اراده خود را افزایش دهید.
7. در صبحت کردن کمرویی را کنار بگذارید.
«کمرو» به کسی گفته می شود که از مواجه شدن با دیگران می ترسد و از ارتباط برقرار کردن با دیگران گریزان است.[10] اگر احساس می کنید به این مسأله مبتلا هستید، باید به درمان آن بپردازید. از مهمترین روش های درمان کمرویی، توجه دادن فرد کمرو به قدرت تفکر، نحوه نگرش و بازخورد وی نسبت به پدیده های مختلف و ایجادآمادگی درونی برای ایجاد تغییرات مثبت در حوزه شناختی اش می باشد.
صحبت کردن، شعر خواندن، خاطره گفتن و نقل مطالب کتاب دلخواه تعریف موضوع و محتوای یک فیلم سینمائی، اظهار نظر درباره مسائل خانوادگی و اجتماعی، قصه گویی، داستان خوانی، توضیح یک مسأله و یا تدریس یک موضوع درسی مورد علاقه توسط نوجوان یا بزرگسال کمرو، مؤثرترین روش اصولی و تدریجی اضطراب زدایی و افزایش مهارت اجتماعی و درمان کمرویی است.[11] 8ـ برای سخنوری خوب تمرین زیاد لازم است. این تمرینات هم در جهت تقویت صدا و تنفس انجام گیرد. و هم در جهت تقویت روحیه و هم در جهت روان شدن زبان و جدا شدن از لکنت زبان.

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. سخن و سخنوری اثر سخنور معروف و مشهور مرحوم فلسفی.
2. آئین سخنرانی، دیل کارنگی، مهرداد مهرین، تهران، آریان.

پی نوشت ها:
[1] . کارنگی، دیل؛ ترجمه: مهرداد مهرین؛ آئین سخنرانی؛ تهران، آریان؛ چ هفتم؛ 1373؛ ص 160.
[2] . لوکاس، استفن ای؛ ترجمه: ساده حمزه و باباطاهر علیزاده، هنر سخنرانی، تهران، رشد؛ چ اول؛ 1381؛ ص 65.
[3] . آئین سخنرانی؛ ص 159.
[4] . قربانی، نیما؛ مهندس رفتار ارتباطی، تهران، سینه سرخ، چ اول،1380، ص 118.
[5] . نوح/14.
[6] . مائده/ 32.
[7] . افروز، غلامعلی؛ روان شناسی کمرویی و روش های درمان، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چ اول، 1374، ص 45.
[8] . ریموند، اورال، دوسن؛ ترجمه: محمدحسین سروری، چاره کمرویی، قدرت اراده، دقت؛ تهران، مهر آیین، چ هشتم، 1374، ص 42.
[9] . اصول کافی، ج2، ص 82.
[10] . روان شناسی کمرویی و روش های درمان؛ ص 13.
[11] . همان، صص 40-39.