خلاصه نامه:با اینکه در دوران دانش آموزی فردی موفق بودم اما با ورود به دانشگاه و مریضی پدر و قبول نشدن خواهرم در دانشگاه مشکلات زیادی برایم پیش آمد. دختر مورد علاقه ام نیز جواب رد به من داد. الان حال و روز خوبی ندارم و مرتکب گناه می شوم چه کار کنم؟
به حکم قانون خلقت، بسیاری از کمالات است که جز در مواجهه با سختیها و شداید، و روبرو شدن با بلایا و مصائب حاصل نمی شود. شداید و سختیها و ابتلائات مس وجود را به گوهر با ارزش تبدیل می کند، از موجودی موجود دیگر می سازد، از ضعیف، قوی و از پست، عالی و از خام پخته به وجود می آورد، خاصیت تصفیه ای دارد، کدورتها و زنگارها را می زداید، خاصیت تهییج و تحریک دارد، هوشیاری و حساسیت به وجود می آورد، ضعف و سستی را از بین می برد. خداوند امتحان نمی کند که بهشتی واقعی و جهنمی واقعی معلوم شود؛ امتحان می کند و مشکلات و شداید به وجود می آورد که آنکه می خواهد به بهشت برود در خلال همین شداید خود را شایسته و لایق بهشت کند و آنکه لایق نیست سر جای خود بماند.[1] با این مقدّمه، تذکّر نکات زیر برای شما ثمربخش می باشد :
1. شما مثل بقیه انسان ها در زندگی خود دارای نقاط قوّت و مثبت فراوانی هستید. به نظر می رسد یکی از نقاط قوّت شما پایبندی به اعتقاداتتان می باشد. شما هنوز با همه مشکلات نماز می خوانید. به امام زمان _عجّل اللّه تعالی فرجه الشّریف _ اعتقاد راسخ دارید و تا آنجایی که مقدورتان است می خواهید او را در اعمال و رفتار خود مدّنظر قرار دهید. این اعتقاد اگر در شما بیشتر بروز و ظهور پیدا کند؛ یعنی اعمالتان را در راستای خواست ایشان تنظیم نمائید، این راه یکی از بهترین راههای نجات می باشد. گرچه می گوئید امید در زندگی شما کمرنگ شده ولی به دعا اعتقاد دارید و دعا یعنی امید به گشایش امور توسط خالق هستی؛ پس امیدوارید فقط باید بیشتر به دعا بها دهید و امیدوار به حلّ مشکلات باشید. از دیگر نکات مثبت شما این است که اخلاق اجتماعی تان خوب می باشد, در محیطِ خانواده دلسوز هستید و به سرنوشت پدر و مادر و خواهر خود حساسیت نشان می دهید.[2] اینها نشانگر روحیه اجتماعی خوب شما می باشد. از دیگر نکات مثبت شما این است که هنوز هم به گناه حساسیت نشان می دهید و از کرده خود پشیمان هستید. این نشان می دهد که هنوز در مقابل هوس و گناهان تسلیم نشده اید و اگر کمی انگیزه و روحیه خود را بازسازی نمائید از شرّ گناهان رهایی خواهید یافت. همین که از کرده خود پشیمان و ناراحت هستید و به دنبال درمان بر آمده اید، زمینه ساز عنایت الهی است تا از گناهان پاک شوید. نکات مثبت فراوانی در شما هست که همگی نشانگر شخصیت ممتاز شماست. اگر بتوانید به یک بازسازی معنوی در خودتان بپردازید و نکات منفی را در خودتان اصلاح نمائید شخصیت اصلی خود را باز خواهید یافت و در آنصورت به خواسته های خود خواهید رسید.
2. برای زندگی خود هدف انتخاب کنید. یعنی به جای سر و کار داشتن با تصورات مبهم در زندگی، سعی کنید به طور واقعی آنچه را که عقل و شرع می پسندد تعیین کنید. احساساتتان را چه منفی و چه مثبت، در مقابل خواسته دیگران بروز بدهید. برای رسیدن به هدف، راههایی بیندیشید و به یک راه اکتفا نکنید، برای رسیدن به هدف عجله نکنید، اهداف اصلی خود را به کوتاه مدّت و بلند مدّت تقسیم کرده و در هر مرحله از پیشرفت خود، حتی موفّقیت کوچک، خود را تحسین کنید.[3]
3. عواملی هستند که نمی گذارند شما تغییری در خودتان ایجاد کنید ولی توانایی شناسایی این عوامل را دارید. پس هرچه سریعتر این عوامل را پیدا کنید و از میان بردارید تا راه برای تغییرات در شما باز شود. این عوامل می تواند احساسات منفی، نا امیدی شما به تغییر و یا رفتار و گفتار و تلقین دیگران، بی صبری و عجله و یا جدی تصمیم نگرفتن برای تغییر باشد.[4]
4. انسان در زندگی خود یک عدّه محدودیت هایی دارد که باید آنها را قبول کند. همچنین توانایی هایی دارد که آنها را نیز باید قبول کند. شما نیز محدودیت ها و توانایی های خود را بپذیرید؛ برای این کار، خودشناسی کنید. حتی ضعف ها و قوّت های خود را بنویسید، به معیارها و ارزش های محکم خود برای به کار بردن در زندگی تکیه کنید، بعضی از انتقادهای سازنده و مثبت دیگران را واقع بینانه بپذیرید.[5]
5. با تلقین و تفکر منفی مبارزه کنید؛ برای این کار ارزش خود را تعیین کنید. به توانایی های خود ببالید. با خودتان صادق تر باشید. از برچسب زدن منفی به خود بپرهیزید. اگر اشتباهی کردید آنها را تعمیم ندهید (مثلاً بگوئید این رفتار من سالم نیست و نگوئید من سالم نیستم.) درباره خود با شتاب قضاوت نکنید. به جای کلمات «نمی توانم» و کلماتی که حاکی از نا امیدی باشد از کلمات مثبت مثل «می توانم» استفاده کنید.[6]
6. آینده را برای خودتان مثبت تصوّر کنید؛ تصویر سازی ذهنی می تواند وسیله ای قوی برای کار کردن بر روی خود باشد. برای این کار اطمینان را در وجود خود تقویت کنید، خود را به بهترین وجه تصوّر کنید یعنی آنگونه تصوّر کنید که واقعاً هستید و می توانید باشید نه با توقعی بالاتر از انتظار.[7]
7. برای ارتقا ظرفیت روانی خود و باز آفرینی نیروهای از دست رفته و افزایش امید از روان شناس بالینی کمک بگیرید.
8. یکی از بهترین راههای تغییر در مسیر زندگی انسان، برای رهایی از گناهان و نا امیدی ها، توبه و بازگشت واقعی به سوی خداوند می باشد.توبه انقلاب درونی است برای پاک کردن زنگارها از آئینه وجود. البتّه توبه شرایطی دارد که از آن جمله اینکه بهتر است هرچه زودتر در دوران جوانی توبه صورت گیرد.
توبه ارکانی دارد که عبارتند از :
1. پشیمانی و حسرت بر گذشته
2. تصمیم جدی برای عدم تکرار اعمال گذشته
توبه دو شرط قبول شدن هم دارد:
1. بازگردان حقّ الناس و راضی کردن کسی که حقش ضایع شده
2. ادای حقوق الهی مثل روزه قضا شده، نماز قضا شده[8]
در آخر باید عرض کنیم که همین تماس شما نشانگر عزم جدّی شما برای اصلاح می باشد. و ما هم از خداوند می خواهیم که شما را در این مسیر اصلاح موفق کند و به مراحل عالی برساند. تذکر این نکته نیز لازم است که دعاهایی که شما درخواست کرده بودید در صحیفه سجادیه موجود می باشد. ان شاءاللّه موفق باشید. ما نیز دعا گویتان هستیم و منتظر خواندن موفقیت ها و امیدواریهایتان هستیم.
معرفی منبع جهت مطالعه بیشتر:
1. جوان و نیروی چهارم زندگی، محمدرضا شرفی، انتشارات سروش.
پی نوشت ها:
[1]. مطهری، مرتضی، بیست گفتار، انتشارات صدرا، چاپ شانزدهم، 1379، ص206.
[2]. در مورد آن دختر باید بگویم صلاح و خیر شما این بود که مسیر شما خدایی گردد و با چنین روابطی اقدام به همسر آینده خود نکنید و گزینش آن بر اساس ملاک های عاقلانه باشد. (مظاهری، علی اکبر، جوانان و انتخاب همسر، قم، نشر پارسایان)
[3]. امیرحسینی، خسرو، مهارت های اساسی زندگی سالم، انتشارات عارف کامل، چاپ اول، 1383، ص147.
[4]. همان، ص148 و 149.
[5]. همان، ص148 و 149.
[6]. همان، ص148 و 149.
[7]. همان، ص148 و 149.
[8]. مطهّری، مرتضی، آزادی معنوی، انتشارات صدرا، چاپ بیستم، 1378، ص67.