برای جلوگیری از حسّ شهوت در سنّ نوجوانی یا جوانی چه باید کرد؟
بیتردید یکی از نیرومندترین غرایز، نیروی شهوت و غریزه جنسی است. این نیرو که از ابتدای تولد به صورت نهفته در وجود آدمی به ودیعه نهاده شده است تا زمان بلوغ هم چنان دوران آرام و بیتحرکی را پشت سر میگذارد، اما به محض شروع دوران نوجوانی آرام، آرام زمان بیداری و شکفتگی آن فرا میرسد و رفته رفته تمامی وجود نوجوان را در برمیگیرد و بر تمامی رفتار انسان اثر میگذارد. به همین دلیل غریزه جنسی و نیروی شهوت فرد را با مشکلاتی مواجه میسازد.
برای جلوگیری از حس شهوت راههای متعددی وجود دارد که به برخی از آنها اشاره میکنیم. اما قبل از آن بیان این نکته لازم است که کنترل غریزه جنسی به صورت خداپسندانه که منطبق با فطرت انسانی باشد، امری ممکن و در عین حال پیچیده و دشوار است. آنهایی که از مبانی اخلاقی و معنوی محکم و متینی برخوردارند و نیز از شرایط خانوادگی خوب و مطلوبی از حیث ارزشهای اخلاقی بهرهمند هستند و اراده قوی دارند، به خوبی میتوانند از پیامدهای منفی آن مصون باشند.
برای کنترل غریزه هم خود فرد و هم والدین و اطرافیان مسئولیت دارند. آن چه مربوط به خود فرد می‌شود و سؤال شما نیز از این زاویه طرح گردیده، عبارتند از:
1. برنامهریزی برای کار مداوم
نوجوانان از نیروی سرشار و فوقالعادهای برخوردارند. این نیرو اگر در زمینههای دیگر مورد استفاده قرار نگیرد و به صورت مطلوب از آن استفاده نشود، با توجه به شرایط سنی نوجوان در قالب امور جنسی و شهوانی ظاهر خواهد شد. اگر نوجوانان به کار مداوم عادت کنند و نیرو و توان خود را در این زمینه به مصرف برسانند تا حدودی از انحرافات اخلاقی در آنان پیشگیری می‌شود. کارهای بدنی موجب تعادل جسم و روان می‌شود. اگر نیک بنگریم افرادی که به کار مداوم مشغول هستند و نیرو و استعدادشان را در زمینههای مثبت و سالم به کار میاندازند، کمتر دچار انحرافات اخلاقی و بحرانهای روحی میشوند. کار موجب می‌شود نیرو و انرژی نوجوان قبل از آن که به چربیهای اضافی تبدیل گردد و اختلالاتی در ساز و کار اندامهای بدن ایجاد گردد، از طریق سوخت و ساز مفید و سالم به مصرف برسد.[1] همچنین کار باعث می‌شود که انرژی روانی فرد در جای خودش و به درستی هزینه شده و از سرمایه‌گذاری آن در غریزه جنسی جلوگیری گردد.
2. تنظیم خواب
تحقیقات نشان می‌دهد که بیشتر انحرافات به خصوص در زمینه مسایل جنسی از فکرهای ناسالم و خیال پردازیهایی که نوجوانان قبل از به خواب رفتن دارند، ناشی می‌شود. بنابراین، یکی از روشهای پیشگیری از انحرافات این است که برنامه خواب به صورت دقیق تنظیم شود و تا زمانی که خواب بر شما غالب نشده به رختخواب نروید. وقتی به رختخواب بروید که کاملاً خسته و آماده خواب هستید. لازمه این کار این است که در طول روز مشغول فعالیتهای مهم بوده و به اندازه کافی کار کرده باشید.
طبیعی است اگر نوجوان با خستگی به رختخواب نرود، به ناچار مدت زمانی را در بستر بیدار خواهد ماند تا به تدریج به خواب رود و چون افکار و اندیشههای شهوانی و تحریکآمیز معمولاً در این مواقع به سراغ نوجوان میآیند، تنظیم ساعات خواب برای نوجوان، ضرورت خاصی مییابد. یکی از روانشناسان در این باره میگوید: نیمه اول شب بیش از نیمه دوم آن به بدن نیرو می‌دهد بنابراین باید از آن به نحوی مفید استفاده شود. همچنین باید صبحگاهان به محض اینکه از خواب بیدار شدید، بیدرنگ از بستر برخیزید و توجه داشته باشید که بامدادان بیدار ماندن در بستر خواب، بسیار زیانبار است، جسم را سست و ناتوان میسازد و وسوسههای شوم را در دل فرد ایجاد میکند.[2]
3. دوری از محیطهای آلوده و ناسالم
یکی از علل و عوامل انحرافات جنسی و به طور کل انحرافات اخلاقی، محیط آلوده و محرکهای شهوانی است. محیط از طریق وارد نمودن عناصر تحریک کننده جنسی، منجر به طغیان این غریزه در نوجوان می‌شود. در روانشناسی فیزیولوژیک یک فرق اساسی برای غریزه جنسی و بقیه غرایز بیان می‌شود و آن اینکه بقیه غرایز ما زمانبندی معینی دارند و در زمان خودشان به آنها احساس نیاز می‌شود،برای مثال ما بعد از شش ساعت گرسنه می‌شویم یا بعد از پنج ساعت تشنه می‌شویم. اما غریزه جنسی تا تحریک نشود به آن احساس نیاز نمی‌شود. پس می‌توان شاه‌کلید مهار این غریزه را کنترل کانال‌های ورودی اطلاعات(چشم، گوش و …) به بدن دانست تا به این وسیله جلوی تحریک را بگیریم.
مسایلی از قبیل بدحجابی، بیحجابی، روابط ناسالم و آزاد دختر و پسر، سریالهای تلویزیونی و فیلمهای خارجی و همچنین استفاده نادرست از اینترنت در تحریک شهوت و غریزه جنسی نوجوان مؤثر است. شاید برای برخی از نوجوانان یادآوری و تذکر مسایل دینی و اخلاقی چیز بیهوده و غیر ضروری تلقی شود، زیرا آنها نه در فکر سلامت خویش هستند و نه مسایل اخلاقی و دینی را میپذیرند، اما برای شما که روحیه مذهبی قوی دارید و همین مسئله باعث شده تا نگران آیندهتان باشید، گفتن این مسایل مهم و ضروری است. اگر واقعاً میخواهید از جوانیتان به خوبی استفاده کنید و در راه درست و سالم گام بردارید، سعی کنید از محیطهای آلوده و دیدن عوامل تحریک کننده، جدّاً پرهیز نمایید.
4. استفاده درست و مطلوب از اوقات فراغت
یکی از زمینههای پیدایش انحرافات در جوانان و نوجوانان، استفاده نادرست آنها از اوقات فراغت است.[3] اوقات فراغت طولانی و بیبرنامه نوجوانان را عاصی و سرگردان میکند. آنها به تدریج سرخورده و مأیوس میشوند و در نتیجه به دنیای درون خویش پناه میبرند و در کنج خلوت و انزوا راهی برای مشغولیت خود میجویند. انرژی روانی نوجوان اگر در جای خودش سرمایه‌گذاری نگردد به انحراف کشیده شده و در مسایل انحرافی هزینه می‌گردد.
5. پیشگیری از روابط ناسالم
نوجوانانی که روابط نامطلوب و ناسالم دارند و با افراد منحرف و بیبندوبار دوست و رفیق هستند، کمکم به انحرافات کشیده میشوند و تحت تأثیر امور شهوانی قرار میگیرند. نفوذپذیری نوجوانان از دوستان و همسالان بیش از سایر گروهها است. در سنین بلوغ صحبتهای آهسته و در گوشی بین نوجوانان بیشتر می‌شود و محور این گفتگوها، غالباً مسایل جنسی و امور شهوانی است که به صورت مخفیانه و به دور از چشمان بزرگترها طرح می‌شود. برای پیشگیری از انحرافات اخلاقی سعی کنید از دوستیهای آلوده و مشکوک جداً پرهیز نموده و با افراد سالم و مذهبی ارتباط برقرار نمایید.[4] و همواره به خاطر داشته باشید که دوستان چه بخواهیم و چه نخواهیم بر ما اثر می‌گذارند. گاهی ما متوجه این تاثر می‌شویم و در بسیاری از مواقع متوجه نمی‌شویم و این تاثیر بر ضمیر ناخود‌آگاه ما رخ می‌دهد.
اگر بخواهیم دوستی با افراد ناباب را تشبیه کنیم، باید بگوییم که، دوستی با این افرد همچون عبور کردن از داخل باز زغال فروش‌هاست. اگر شما لباس سفیدی بر تن کرده و با سرعت و بدون توقف از داخل بازار زغال‌فروش‌ها عبور کنید، لباس سفیدی که بر تن کرده‌اید دیگر همان لباس سابق نمی‌باشد و ذرات غبار بر آن نشسته است هر چند شما توقفی نداشته و به سرعت عبور کرده‌اید. دوست بد نیز هر چند که ما نخواهیم بر ما اثر می‌گذارند.
پسر نوح با بدان بنشست خاندان نبوتش گم شد سگ اصحاب کهف روزی چند پی نیکان برفت و مردم شد
6. پرورش تقوا و معنویت در وجود خویش
همه آنچه بیان شد، به نحوی میتوانند در پیشگیری از انحرافات اخلاقی و طغیان شهوت و غریزه جنسی نقش داشته باشند، اما آن چه بیش از همه ضروری است و به صورت زیربنایی در شخصیت و رفتار نوجوان مؤثر است. پرورش معنویت و تقویت ایمان و تقوای الهی است. ما در عصری زندگی میکنیم که جهان به شدت در مادیات فرو رفته و یک سره غرق در جاذبههای نفسانی و امور شهوانی گردیده است. در شرایط کنونی،خلأ عظیم و هولناکی از اخلاق و معنویت پدید آمده و تمامی مشکلات انسانها نیز از همین جا ناشی شده است.
اگر با تقویت ایمان و نیروی اراده، باورها و اعتقادات نوجوانان تقویت گردند، بدون شک بخشی از مشکلات آنان به ویژه در زمینه مسایل اخلاقی و شهوت و غریزه جنسی درمان می‌شود.
اگر نوجوان از ته دل باور نمود که تمام اعمال و رفتار او را خدا میبیند و بر اساس عملکردش به آنها پاداش می‌دهد و اساساً سعادت و خوشبختی انسان به دست خودش میباشد، در این صورت احتمال اینکه مرتکب گناه نشود بسیار زیاد است.[5]
یقین داشته باشید، تا زمانی که نیروی ایمان و تقوا در وجود انسان بارور و تقویت نگردد، هیچ ضمانتی از شهوت و انحرافات اخلاقی وجود ندارد. به خصوص در وضعیت کنونی که عوامل تحریک کننده بسیار زیاد است. بنابراین قبل از هر چیز سعی کنید نیروی ایمان و تقوا را در وجود خویش بارور کنید. اگر فکر و ذهن شما متوجه خدا باشد و همیشه نماز خود را اول وقت انجام دهید، خداوند شما را یاری میکند تا از هر گناهی مصون بمانید و تحت تأثیر شهوت و غریزه جنسی قرار نگیرید. خداوند در قرآن میفرماید: «ان الصلوه تنهی عن الفحشاء و المنکر»[6] به درستی که نماز انسان را از هرگونه آلودگی و عمل زشت و گناه دور نگه میدارد. نماز واقعی نه تنها والاترین عامل کنترل شهوت و دفاع در برابر هجوم انحرافات اخلاقی تلقی می‌شود، بلکه عامل تهاجمی علیه انحرافات و شهوتها نیز محسوب می‌گردد.
6. تسهیل و تسریع ازدواج
علاوه بر آن که نوجوان سعی در کنترل شهوت و غریزه جنسی میکند، باید برای ازدواج که یگانه راه درست ارضای غریزه جنسی میباشد، نیز اقدام کند. از 18 سالگی به بعد شما میتوانید جداً به فکر ازدواج باشید و اگر شرایط را مساعد میبینید، از همین حالا مقدمات آن را فراهم کنید.
7. از پرخوری و خرودن غذای محرک مثل پیاز، فلفل، خرما، عسل دوری کنید.
8. سعی کنید هفته ای یکبار روزه بگیرید و اگر برایتان مقدور نیست از وعده های غذایی خود کم کنید.
9. ورزش به خصوص ورزش دسته جمعی را فراموش نکنید.
10. از خیالپردازی جنسی جدا دوری کنید و وقتی این افکار به ذهن تان آمد، خود را مشغول کار دیگری کنید و یا فکرتان را عوض کنید.
11. اندام های جنسی خود دستگاری نکرده و سعی کنید موقع استحمام هم کاملا لخت نشوید.
12. مدت حمام خود را کوتاه کنید.
13. موهای بدن خود را دیرتر زایل کنید.
پی نوشت ها:
[1] . قائمی، علی، دنیای بلوغ، سازمان ملی جوانان، 1380، بخش سوم.
[2] . سیبوانس استانس، آن چه یک جوان باید بداند، ترجمه: کاسمی، شرکت سهامی کتابهای جیبی، 1356، ص 38.
[3] . ذوالاکتاف، وحید، فراغت فرصتی برای باز آفرینی، انتشارات جهاد دانشگاهی، چاپ اول، 1380، فصل سوم.
[4] . تیم هوخ، دنیای پسران، ترجمه، کتایون تجلی، انتشارات پیدایش، 1380، قسمت سوم.
[5] . موسوی خراسانی، حسن، جوان، دار اهلبیت _ علیهم السّلام _ ، چاپ اول، 1378.
[6] . عنکبوت/45.
