دشمن ترین دشمنان
•علی (ع) فرموده است : هوای نفست دشمن ترین دشمنان تو است. کوشش کن که بر آن غالب و پیروز گردی وگرنه هلاکت خواهد کرد.
منبع : غررالحکم ،ص797
***********************************************************
•و نیز فرموده است : دشمن ترین دشمنان آدمی غضب و شهوت او است . آنکس که بتواند این دو غریزه ی سرکش را مهار کند و آنها را به فرمان خود درآورد ، مقام عظیمی دارد و می تواند به اوج انسانیت برسد.منبع : غررالحکم ،ص 203
•علی (ع) فرموده است : عادت بد ،دشمنی است که با قدرت بر صاحبش حکومت می کند.
منبع : غررالحکم ،ص 33
***********************************************************
انگیزه های دشمنی
•علی (ع) فرموده است : آنکس که با روزگار دشمنی کند، هلاک خواهد شد.منبع تحف العقول ، ص85
•امام باقر (ع) فرموده است : تلخ روئی و گرفتگی رخسار باعث جلب دشمنی مردم و دوری از پروردگار است.منبع : بحار 17، ص 164
•علی (ع) فرموده است : کسیکه از خود راضی و خویشتن پسند باشد ، غضب کننده به وی بسیار خواهد بود.منبع : نهج البلاغه ،کلمه ی 6
•امام صادق (ع) به عبدالله بن جندب فرموده است : با کسانیکه از تو بالاترند ستیزه مکن و کسانی راکه از تو پایین ترند مورد استهزاء و تمسخر قرار مده.منبع : تحف العقول ،ص304
***********************************************************
•امیر المؤمنین به فرزند خود محمد حنیفه فرموده است : فقر و بی چیزی ، زمینه ی مساعدی برای شکست دین و حیرت زدگی خرد و جلب عداوت و دشمنی است.منبع : نهج البلغه ، کلمه ی 311
***********************************************************
دوست مال اندیش
• امام صادق (ع) به بعضی از اصحاب خود فرمود : دوست خود را از اسرار زندگیت آگاه مکن آن سرّی که اگر به فرض دشمنت بداند بتوزیان نمی رساند ، زیرا دوست کنونی ممکن است روزی دشمن تو گردد.
منبع : امالی صدوق ،ص397
***********************************************************
• لقمان حکیم به فرزندش فرمود : برای خود هزار دوست بگیر و هزار دوست کم است و یک دشمن برای خویشتن مگیر که یک دشمن هم زیاد است .منبع : امالی صدوق ،ص397
***********************************************************
•علی (ع) فرموده است : هزار دوست و همنشین بسیار نیست. ولی یک دشمن برای آدمی البته زیاد است.
منبع : امالی صدوق،ص397
***********************************************************
•علی (ع) فرموده است : چهار چیز است که مقدار کم آنها هم بسیار است. آتش،خواب،بیماری و دشمنی. یعنی مقدار کم هر یک از این چهار را ناچیز تلقی نکنید بلکه مقدار کم آنها نیز بسیار است و میتواند منشاءِ آثار زیاد باشد.
منبع : بحار جلد 14،ص264
***********************************************************
•علی (ع) فرموده است :حسد جسم را فرتوت و فانی می کند و کینه توزی آدمی را افسرده می کند و سرانجام همه چیزش را بر باد می دهد.
منبع : غررالحکم، ص 29
***********************************************************
فایده دشمن
•مردی بنام ((جمیل)) سالیان دراز منشی دربار ساسانیان بود. او عصر علی (ع) را درک کرد و در ایّام حکومت آن حضرت سخت فرسوده و پیر شده بود. موقعیکه امیر المومنین (ع) به نهروان آمد و از حال جمیل پرسش فرمود گفتند در قید حیات است. دستور داد احضارش کنند، وقتی شرفیاب شد حضرت در اوّلین برخورد دید که هوش و حواس و ذهن پیر مرد سالم است و تنها چشم خود را از دست داده است از او سؤال کرد : ای جمیل شایسته است انسان چگونه باشد ؟ جواب داد: باید دوستانش کم باشند و دشمنانش بسیار. فرمود ای جمیل سخن تازه و بیساقبه ای میگوئی. همه ی مردم در این نظریّه متّفقند که داشتن دوست زیاد بهتر است. عرض کرد : مطلب آن طور نیست که گمان کرده اند و سپس توضیح داد که :
دوستان زیاد وقتی به انجام حاجت آدمی دست می زنند آنطور که باید و شاید به انجام وظیفه قیام نمی کنند و نتیجه ی معکوس عاید می گردد. مثل آنکه زیادی کشتی بان باعث غرق کشتی می شود. حضرت فرمود : اینکه میگوئی صحیح است چه آنکه من آنرا آزمایش کرده ام .
پس از آن فرمود : بسیاری دشمن چه فایده دارد ؟ جواب داد وقتی دشمنان انسان زیاد باشند آدمی همواره مراقب کارهای خویشتن است، می کوشد تا سخنی نگوید که از وی خرده بگیرند ، یا لغزشی از او بروز نکند تا مورد موأخذه واقع شود و بر اثر مراقبتها و دقّتهای پی گیر برای همیشه از خطا و لغزش مصون خواهد ماند. علی (ع) گفته ی پیرمرد را پسندید و نیکو شمرد و مورد تأییدش قرار داد.
بحار ،جلد 8، ص738
***********************************************************
دشمنان
امام صادق (ع) فرموده : خداوند ،پیر نادان ،ثروتمند ستمکار، و فقیر متکبّر را دشمن دارد.
منبع : بحار، جلد 1 ،ص31
***********************************************************
امام صادق (ع) فرموده : کسیکه بذر دشمنی و عداوت در دل مردم بکارد ، سرانجام کِشته ی خود را درو خواهد کرد.
منبع : کافی 2 ،ص302
***********************************************************
امام جواد (ع) فرموده است : آنکس که از هوای نفس خود اطاعت و فرمانبرداری نماید ، با این عمل آرزوهای دشمن خویش را برآورده است.
منبع : سفینه ی 2 ((هوری))،ص728
