دانشجو: یکی از اساتید دانشگاه شریعت اردن، به نام دکتر خالد نوفل برای تدریس به آن دانشگاه می‌آمد من از دانشجویان او بودم و به مذهب تشیّع اعتقاد داشتم، و در کلاس درس او شرکت می‌نمودم، او در فرصت‌های مناسبی بر اثر تعصّبی که در مذهب خود (تسنّن) داشت، نسبت‌های ناروایی به تشیّع می‌داد، روزی در مورد جانشینان رسول اکرم‌ـ‌صلّی اللّه علیه وآله‌ـ که «دوازده نفر» هستند با او به بحث و گفتگو نشستم، بشنوید و قضاوت کنید:
استاد: اصلاً ما در کتاب‌های حدیث،چنین حدیثی نداریم که پیامبر‌ـ‌صلّی اللّه علیه وآله‌ـ فرموده باشد، خلفای من، دوازده نفر هستند! و چنین حدیثی از ساخته‌های تو است.
دانشجو: اتّفاقاً در کتاب‌های اصیل اهل تسنّن در موارد متعدّد با تعبیرات گوناگون، چنین حدیثی ذکر شده است به عنوان نمونه:
در چندین کتاب حدیث نقل شده پیامبر‌ـ‌صلّی اللّه علیه وآله‌ـ فرمود:
«اَلْخُلَفاءُ بَعْدِی اِثْنا عَشَرَ بِعَدَدِ نُقَباء بَنِی اِسْرائِیلَ وَ کُلُّهُمْ مِنْ قُرَیْشٍ»:
«خلفای بعد از من دوازده نفرند، به تعداد نُقَباء بنی‌اسرائیل و همه آن‌ها از قبیله قریش می‌باشند»[1] بنابراین براساس مدارک و کتاب‌های مورد اعتماد شما، این حدیث آمده است.
استاد: به فرض این که این حدیث مورد قبول باشد، به نظر شما (شیعیان) این دوازده نفر، چه کسانی هستند؟!
دانشجو: طبق ده‌ها، بلکه صدها روایتی که به ما رسیده، نام آن‌ها عبارت است از:
1ـ امیرمؤمنان علی‌بن‌ابیطالب ـ‌علیه السّلام‌ـ
3ـ حسن بن علی‌ـ‌علیه السّلام‌ـ
2ـ حسین بن علی‌ـ‌علیه السلام-
4ـ علی‌بن‌الحسین «زین العابدین»ـ‌علیه السّلام‌ـ
5ـ محمّد‌بن‌علی «الباقر»ـ‌علیه السّلام‌ـ
6ـ جعفر‌بن‌محمّد «الصّادق» ـ‌علیه السّلام‌ـ
7ـ موسی بن جعفر «الکاظم» ـ‌علیه السّلام‌ـ
8ـ علیّ‌بن موسی «الرّضا» ـ‌علیه السّلام‌ـ
9ـ محمّد بن علی «الجواد» ـ‌علیه السّلام‌ـ
10ـ علیّ بن محمّد «الهادی» ـ‌علیه السّلام‌ـ
11ـ حسن بن علی «العسکری»ـ‌علیه السّلام‌ـ
12ـ حجّه بن الحسن ،امام زمان حضرت مهدی ـ عجل الله تعالی فرجه الشریف ـ
شما تصدیق کردید، که رسول خدا‌ـ‌صلّی اللّه علیه وآله‌ـ فرموده است:
«خلفای من دوازده نفر از قریش هستند»، شما از من پرسیدید که این دوازده نفر کیانند، و من نام دوازده امام از علی‌ـ‌علیه السّلام‌ـ تا حضرت مهدی(عج) را برای شما برشمردم، اینک من از شما می‌پرسم، به نظر شما این دوازده نفر کیانند؟
استاد: از این دوازده نفر می‌توان چهار خلیفه اصلی (ابوبکر، عمر، عثمان و علی) را نام برد، سپس حسن‌ـ‌علیه السّلام‌ـ و معاویه و ابن‌زبیر و عمر‌بن‌عبدالعزیز (که 8 نفر می‌شوند) و ممکن است مهدی عبّاسی (سوّمین خلیفه عبّاسی) را نیز بر این‌ها افزود.
و شاید بتوان طاهر عبّاسی را نیز افزود، به طور خلاصه از نظر ما این دوازده نفر، مشخّص نیستند و سخن علمای ما در این‌باره، پراکنده و سردرگم و گوناگون است. دانشجو: پیامبر‌ـ‌صلّی اللّه علیه وآله‌ـ در «حدیث ثِقْلَیْن» که مورد قبول همه مسلمانان است فرمود: «اِنّی تَرَکْتُ فِیکُمُ الْثِقْلَینِ: کِتابَ اللهُ وَ عِتْرَتِی، اَهْلَ بَیْتی…»: «من میان شما دو چیز گرانقدر را می‌گذارم، که عبارتند از: 1ـ کتاب خدا (قرآن) ،2ـ عترت من که اهل بیت من می‌باشند، که اگر به این دو تمسّک نمودی، هرگز گمراه نخواهید شد».
روشن است که عمر و ابوبکر و عثمان و افرادی مانند ابن‌زبیر، و عمر‌بن‌عبدالعزیز و مهدی عباسی،از عترت و اهل بیت رسول خدا‌ـ‌صلّی اللّه علیه وآله‌ـ نبودند، بنابراین چرا در مورد دوازده خلیفه پیامبر‌ـ‌صلّی اللّه علیه وآله‌ـ سردرگم باشیم، با این که بر اساس حدیث ثِقْلین آن‌ها از عترت پیامبرند، و با عقیده شیعه در مورد دوازده امام (از حضرت علی‌ـ‌علیه السّلام‌ـ تا امام مهدی ـ علیه السّلام ـ) تطبیق خواهد کرد.
استاد: به من فرصت بده تا در این مورد، بیش‌تر تحقیق کنم، فعلاً پاسخی که قانع کننده باشد به نظرم نمی‌آید.
دانشجو:بسیارخوب،امیدوارم با تحقیقات خود، مشخّص کنید که این دوازده نفر خلیفه رسول خدا تا روز قیامت کیانند؟
ولی پس از مدّتی استاد با دانشجو ملاقات کرد، و از تحقیقات خود براساس عقیده اهل تسنّن، موضوع مشخّص را نیافته بود![1] . صحیح مسلم، کتاب الاماره، ج 4، ص 482 (ط دارالشّعب) ـ‌‌مسند احمد، ج 5، ص 86- 89 ـ90 و 92ـ مستدرک صحیحین، ج 4،ص 501ـ مجمع هیثمی،ج 5، ص 190 و …
دانشجوی شیعه با استاد دانشگاه اردن
