نویسنده: هادى قُبَیسى عاملى*
على صاحب حوض پیامبر
[علیّ صاحب حوضى]
عن أبى هریره و جابر بن عبداللّه, قالا: قال رسول اللّه(صلّی الله علیه و آله و سلّم): على بن أبى طالب صاحب حوضى یوم القیامه; فیه أکواب کعدد النجوم. وسعه حوضى ما بین الجابیه وإلى صنعاء.21
بستن درِ خانه ها جز خانه على
[سدّ الابواب الاّ باب علیّ]
عن مصعب عن أبیه, قال: أمَرَ رسول اللّه(صلّی الله علیه و آله و سلّم) بسدّ الأبواب إلاّ باب علیّ(علیه السلام). قالوا: یا رسول اللّه! سددت الأبواب کلها إلاّ باب علیّ؟ قال: ما أنا سددت أبوابکم, و لکنّ اللّه سدها.22
بستن درها به فرمان الهى بود تا مردم, فضیلت على(علیه السلام) را نزد خدا بدانند. این حدیث, نزد هر دو فرقه متواتر است.
نشانه بهشت و نشانه دوزخ
[آیه الجنّه وآیه النار]
عن عمرو بن الحمق فى حدیث طویل, إلى أن قال: قال رسول اللّه(صلّی الله علیه و آله و سلّم): یا عمرو! هل لک أن أریک آیه الجنه, یأکل الطعام, و یشرب الشراب, و یمشى فى الأسواق؟ قلت: بلى, بأبى أنت. قال: «هذا وقومه آیه الجنه» و أشار إلى على بن أبى طالب(علیه السلام). و قال لى: یا عمرو! هل لک أن أریک آیه النار, یأکل الطعام, و یشرب الشراب, و یمشى فى الأسواق؟ قُلت: بلى, بأبى أنت. قال: «هذا وقومه آیه النّار» و أشار إلى رجل. فلمّا وقعت الفتنه, ذکرت قول رسول اللّه(صلّی الله علیه و آله و سلّم) ففررت من آیه النار إلى آیه الجنه. 23
صحیفه امام على (علیه السلام) [صحیفه الامام على(علیه السلام)] عن الشعبى عن مالک الأشتر, قال: دخلت على على بن أبى طالب(علیه السلام) فقلت: یا أمیرالمؤمنین! إنّا إذا خرجنا من عندک سمعنا أحادیث تُحدَّث عنک لا نسمعها عنک. فهل عهد إلیک رسول اللّه(صلّی الله علیه و آله و سلّم) شیئاً سوى کتاب اللّه؟ قال: لا, إلاّ ما فى هذه الصحیفه. ثم دعا جاریته فأتته بالصحیفه فإذا فیها. 24
حدیث پرچم [حدیث الرایه]
أعطاها النبى(صلّی الله علیه و آله و سلّم) علیّاً بعد أن لم یبق أحد إلاّ و ذهب بالرایه وعاد خائباً. فقال(صلّی الله علیه و آله و سلّم):
سأعطى الرایه غداً رجلاً یُحب اللّه و رسوله, ویُحبه اللّه و رسولُه. [و در حدیث دیگر]: رجلاً یفتح اللّه على یدیه. فبات الناس یذکرون لیلتهم أیّهم یعطیى. فلمّا أصبحوا, غدوا على رسول اللّه(صلّی الله علیه و آله و سلّم). فقال: أین على؟ قالوا: هو هیهنا ـ یا رسول اللّه!ـ أرمد یشتکى عینیه. فأرسل إلیه فبصق فى عینیه و دعا بما شاء اللّه فبرأ حتى لم یکن به وجع, ثم أعطاه الرایه.25 این حدیث از متواترات است.
حدیث ولایت [حدیث الولایه] عن ابن بریده, عن أبیه, قال: بعث رسول اللّه(صلّی الله علیه و آله و سلّم) علیّاً أمیراً على الیمن, وبعث خالد بن الولید على الجبل. فقال: إن اجتمعتما فعلیّ على الناس. فالتقوا وأصابوا من الغنائم مالم یُصیبوا مثله, وأخذ علیّ جاریه من الخمس, فدعا خالد بن الولید بریده, فقال: اغتنمها. فأخبر النبى(صلّی الله علیه و آله و سلّم) بما صنع فقدمت المدینه و دخلت المسجد و رسول اللّه(صلّی الله علیه و آله و سلّم) فى منزله و ناس من أصحابه على بابه. فقالوا: ما الخبر یا بریده؟ فقلت: خیر, فتح اللّه على المسلمین. فقالوا: ما أقدمک؟ قال: جاریه اخذها علیّ من الخمس, فجئت لأخبر النبى(صلّی الله علیه و آله و سلّم), قالوا: فأخبره, فإنّه یسقطه من عین رسول اللّه(صلّی الله علیه و آله و سلّم). و رسول اللّه(صلّی الله علیه و آله و سلّم) سمع الکلام, فخرج مغضباً, و قال: ما بال أقوام یتنقّصون علیّاً؟ من یتنقّص علیّاً فقد تنقّصنى, ومن فارق علیّاً فقد فارقنى. إن علیّاً منى وأنا منه. خُلق من طینتى و خُلقت من طینه إبراهیم وأنا أفضل من إبراهیم, ذریّه بعضها من بعض, واللّه سمیع علیم. وذلک یا بریده! أما علمت أنّ لعلیّ أکثر من الجاریه التى أخذ, وإنّه ولیّکم من بعدى؟ فقلت: یا رسول اللّه! بالصحبه إلاّ بسطت یدک حتى أبایعک على الإسلام جدیداً؟ قال: فما فارقته حتى بایعته على الاسلام.26
حدیث پرنده [حدیث الطائر] از فضایل على بن ابى طالب که مشهور است و نزد هر دو فرقه متواتر, آن است که پرنده اى (پخته شده) را براى پیامبر آوردند. پس فرمود: «اللّهمّ ! ائتنى بأحبِ خلقک إلیّ, یأکل معى من هذا الطائر». فجاء علیّ(علیه السلام) فدقّ الباب, فأجابه مالک بن أنس أن النبى على حاجه. و هکذا النبى یدعو و علیّ یأتى ثلاث مرات و أنس یردّه. ففى المره الثالثه, قال له النبى(صلّی الله علیه و آله و سلّم): افتح. فدخل أمیرالمؤمنین. فقال له الرسول(صلّی الله علیه و آله و سلّم): ما حسبک رحمک اللّه؟ فقال: هذه ثلاث عودات, کلّ ذاک یقول لى أنس أنک على حاجه. فقال: یا أنس! ما حملک على ذلک؟ قلت: سمعتُ بدعوتک; فأردت أن یکون رجلاً من قومى.27
على با قرآن است و قرآن با على
[علیّ مع القرآن و القرآن مع علیّ]
إنّه مع القرآن و القرآن معه, لا یفترقا حتى یردا علیّ الحوض.28
این جمله را پیامبر اکرم در مواضع بسیارى فرموده است و به وسیله آن, مقام شامخ على(علیه السلام) را بیان مى کند که او با قرآن و قرآن با اوست و از هم جدا نمى گردند تا بر حوض کوثر وارد شوند.
هر کس على را دشنام دهد پیامبر را دشنام داده است
[من سبّ علیّاً فقد سبّ رسول اللّه(صلّی الله علیه و آله و سلّم)]
عن أبى عبداللّه الجدلى, قال: قالت لى اُمّ سلمه: أیُسبّ رسول اللّه(صلّی الله علیه و آله و سلّم) فیکم على رؤوس الناس؟! فقلت سبحان اللّه, وأنّى یُسبّ رسول اللّه(صلّی الله علیه و آله و سلّم)؟! فقالت: ألیس یُسب على بن أبى طالب ومن یُحبه؟ فأشهد أن رسول اللّه(صلّی الله علیه و آله و سلّم) کان یُحبّه.29
حدیث باز گرداندن خورشید [حدیث ردّ الشمس] عن فاطمه بنت الحسین, عن أبیها الحسین(علیه السلام), قال: کان رأس رسول الله فى حجر علیّ و کان یوحى الیه, فلمّا سرّى عنه, قال: یاعلى! صلّیت العصر؟ قال: لا. قال: اللهمّ إنّک تعلم أنّه کان فى حاجتک و حاجه رسولک, فرّدَّ علیه الشمس. [قال:] فَرَدَّها علیه فصلّى و غابت الشمس.30
حدیث منزلت [حدیث المنزله] تواتر این حدیث به اندازه اى است که مجالى براى انکار و تحریف مخالفان و یا تطبیق آن بر غیر امیرمؤمنان نمى گذارد و پیامبر در مواضع فراوانى به آن تصریح کرده است. از جمله, هنگام عزیمت به جنگ تبوک که امیرمؤمنان را نزد خانواده اش باقى گذاشت و امیرمؤمنان از این کار دلگیر شد; زیرا برخى با تمسّک به آن, بر وى خرده گرفتند. از این رو, پیامبر در جواب به آنان فرمود: ألا ترضى أن تکون منّى بمنزله هارون من موسى إلاّ أنّه لا نبى بعدى؟31
هفتاد عهد پیامبر با على (علیه السلام)
[عهد النبى(صلّی الله علیه و آله و سلّم) سبعین عهداً]
عن ابن عباس, قال: کُنّا نتحدّث أنّ النبى(صلّی الله علیه و آله و سلّم) عهد إلى على(علیه السلام) سبعین عهداً, لم یعهدها إلى غیره.32
امام على(علیه السلام) و حوض کوثر
[الامام علیّ و حوض الکوثر]
امیرمؤمنان در دنیا با پیامبر خدا همراه و یار و یاورش بود و در آخرت نیز با او و صاحب حوض اوست. پیامبر خدا فرمود: یا علیّ! معک یوم القیامه عصاً تذود بها المنافقین عن حوضى.33
حدیث غدیر [حدیث الغدیر]
از جمله این فضایل, حدیث «مُناشَده» است.34 این حدیث را پیامبر خدا(صلّی الله علیه و آله و سلّم) در محلى به نام غدیر خم و هنگام بازگشت از حجه الوداع و پس از فرمان آسمانى«یا أیها النبیّ بلّغ ما أنزل الیک من ربک وإن لم تفعل فما بلّغت رسالته واللّه یعصمک من الناس» فرمود. از این رو, آنچه را پیامبر(صلّی الله علیه و آله و سلّم) در آن مکان و در زیر تابش سوزان آفتاب فرمود, از سوى خداست. رسول خدا در کنار غدیر «خم», على را برکشید و دستش را گرفته, به سوى آسمان چنان بالا برد که سپیدى زیر بغل هر دو هویدا شد و فرمود: أیها الناس! من کنت مولاه, فهذا علیٌّ مولاه. اللّهم والِ من والاه وعادِ من عاداه, وانصر من نصره, و اخذل من خذله, وأدرِ الحقّ معه حیثما دار.35
و همه امت بر درستى این حدیث و نصب على به امارت مؤمنان پس از پیامبر, اتفاق و اجماع دارند.
نشانه منافق, داشتن بغض على(علیه السلام) است
[علامه المنافق بغض على(علیه السلام)]
عن أبى الزبیر عن جابر, قال: ما کنّا نعرف المنافقین إلاّ ببغضهم علیاً.
وعن عمران بن الحصین, أن رسول اللّه(صلّی الله علیه و آله و سلّم) قال لعلیّ: لایُحبّک إلاّ مؤمن, ولا یبغضک إلاّ منافق.
و عن ابن عباس, قال: نظر النبى(صلّی الله علیه و آله و سلّم) إلى علیّ فقال: لایُحبک إلاّ مؤمن, ولا یُبغضک إلاّ منافق. من أحبّک فقد أحبنى, و من أبغضک فقد أبغضنى, و حبیبى حبیب اللّه, و بَغیضى بغیض اللّه, ویل لمن أبغضک بعدى.36
این حدیث نزد هر دو فرقه متواتر است.
حدیث برادرى [حدیث المؤاخاه] متون متواترى از هر دو فرقه شیعه و سنّى بر این نکته رسیده است که پیامبر خدا(صلّی الله علیه و آله و سلّم) میان یارانش (مهاجران و انصار) برادرى ایجاد کرد; ولى میان على بن ابى طالب و کسى برادرى ایجاد نکرد. امیرمؤمنان از این نکته شگفت زده شد. از این رو پیامبر خدا به وى گفت: أما ترضى أن تکون منّى بمنزله هارون من موسى إلاّ أنّه لیس بعدى نبیّ؟ ألا من أحبّک حُفّ بالأمن والإیمان, ومن أبغضک أماته اللّه میتهً جاهلیّهً, وحوسب بعمله فى الإسلام.37
محبوب ترینِ مردان و زنان نزد رسول خدا
[أحبّ النساء والرجال إلى رسول اللّه(صلّی الله علیه و آله و سلّم)]
عن ابن بُریده عن أبیه, قال: کان أحبّ النساء إلى رسول اللّه(صلّی الله علیه و آله و سلّم) فاطمه, ومن الرجال علیّ. وسُئلت عائشه عن أحبّ الناس إلى رسول اللّه(صلّی الله علیه و آله و سلّم) فقالت: فاطمه.38
فاطمه(سلام الله علیها) , سرور زنان بهشتى
[سیده نساء أهل الجنه فاطمه]
عن ابن عباس, قال, قال رسول اللّه(صلّی الله علیه و آله و سلّم): سیدات نساء أهل الجنه بعد مریم ابنه عمران, فاطمه و خدیجه, ثم آسیه امرأه فرعون.
وقال(صلّی الله علیه و آله و سلّم): هذا ملک من الملائکه, استأذن ربّه لیسلم علَیّ ولیزورنى, لم یهبط إلى الأرض قبلها, و بشّرنى أنّ حسناً و حسیناً سیدا شباب أهل الجنه, وأمهما سیّده نساء أهل الجنه.39
این حدیث از احادیث متواتر نزد هر دو فرقه است.
ادامه دارد…
پی نوشت ها :
21. همان, ج1, ص152 (ح190).
22. همان, ج2, ص97 (ح1188) و ج4, ص553 (ح3942); المعجم الکبیر, ج2, ص274 (ح2031).
23.المعجم الأواسط, ج5, ص53 (ح4093).
24. همان, ج6, ص133 (ح5273).
25. همان, ج6, ص368 (ح5785); المعجم الکبیر, ج2, ص275 (ح2036) و ج6, ص205 (ح5877) و ص187 (ح5818) و ص156 (ح5730) و ص231 (ح5950) و ص244 (ح5991) و ج7, ص14 (ح6233) و ص40 (ح6304) و ص89 (ح6421) و ج18, ص237 (ح594و 595) و ص238 (ح596 و 597 و598).
26. المعجم الأوسط, ج7, ص49 (ح6081).
27. همان, ج2, ص442 (ح1765) و ج6, ص413 (ح5882) و ج7, ص288 (ح6557) و ج8, ص225 (ح7462); المعجم الکبیر, ج1, ص226 (ح730) و ج7, ص95 (ح6437) و ج10, ص343 (ح10667).
28. المعجم الصغیر,ج1, ص255.
29. همان, ج2, ص21; المعجم الأوسط; ج1, ص228 (ح346) و ج6, ص389 (ح5828) و ج23, ص322 (ح737) و ص323 (ح738).
30.المعجم الکبیر, ج24, ص147 (ح151و 390) و ص153 (ح391).
31. المعجم الصغیر,ج2, ص22 و 54; المعجم الأوسط, ج2, ص277 (ح1488) و ج5, ص136 (ح4206) و ج6, ص161 (ح5331) و ص394 (ح5841) و ص404 (ح5863) و ص264 (ح5565) و ج8, ص435 (ح7890) و ص289 (ح7588); المعجم الکبیر, ج1, ص108 (ح328) و ص110 (ح333 و334) و ج2, ص275 (ح2035) و ج4, ص19 (ح3511 و3513) و ص20 (ح3515) و ص220 (ح4087) و ج5, ص230 (ح5094و 5095) و ص253 (ح5146) و ج9, ص291 (ح647) و ج11, ص74 (ح11087) و ج12, ص18 (ح12341) و ج23, ص377 (ح892) و ج24, ص146 (ح384 و385 و 386) و ص147 (ح387 و388 و 389).
32. المعجم الصغیر, ج2, ص69.
33. المعجم الصغیر; ج2, ص89; المعجم الأوسط, ج6, ص71 (ح5149).
34. آن را «مناشده» گفته اند; چون على(علیه السلام) جماعت صحابه را بر آنچه شنیده بودند, گواه مى گرفت.
35. المعجم الصغیر,ج1, ص64 و 71; المعجم الأوسط, ج1, ص229 (ح348) و ج2, ص68 (ح1115) و ص576 (ح1987) و ص208 (ح1373) و ج3, ص69 (ح2130 و 2131) و ص133 (ح2275) و ص100 (ح2204) و ج7, ص129 (ح6228) و ص240 (ح6464) و ص448 (ح6878) و ج9, ص189 (ح8429); المعجم الکبیر, ج3, ص200 (ح3052) و ج4, ص20 (ح3514) و ص207 (ح4052 و 4053) و ص207 (ح4052 و 4053) و ج5, ص185 (ح4968 و 4969) و ص191 (ح4983) و ص4985و4986) و ص196 (ح4996) و ص216 (ح5058) و ص217 (ح5059) و ص219 (ح85065) و ص220 (ح5066) و ص221 (ح5068 و 5069 و 5070 و 5071) و ص229 (ح5092) و ص231 (ح5096 و 5097) و ص241 (ح5128) و ج19, ص291 و 646.
36. المعجم الأوسط, ج3, ص76 (ح2146) و ص89 (ح2177) و ج5, ص89 (ح4163) و ص377 (ح4748).
37. همان, ج8, ص435 (ح7890); المعجم الکبیر, ج5, ص251ـ253 (ح5146) و ج8, ص149 (ح1577) و ج11, ص75 (ح11092) و ج24, ص136 (ح364) و ص137 (ح365).
38. المعجم الأوسط, ج8, ص130 (ح7258); المعجم الکبیر, ج22, ص403 (ح1008) و ص404 (ح1009).
39. المعجم الأوسط, ج2, ص65 (ح111); المعجم الکبیر, ج22, ص402 (ح1003و 1004 و 1005) و ص403 (ح1006) و ج11, ص336 (ح11928).
