وَ اجعَل أوسَعَ رِزقِکَ عَلَیَ إذا کَبِرتُ. [۱]
در جلسات قبل، دو نکته در تبیین این فراز نورانی از دعای مکارم الاخلاق، بیان شد. آخرین نکته در این باره این است که با اینکه انسان در جوانی هم نیاز به وسعت رزق دارد، چرا امام(علیه السّلام) از خداوند سبحان می‌خواهد در سالمندی و سالخوردگی، وسیع‌ترین روزی را نصیب او کند؟
علت این که انسان در سالخوردگی به وسعت روزیِ بیشتری نیازمند است، این است که قوای بدن انسان در ایام پیری ضعیف می‌شود و فعالیت او رو به کاستی می‌رود، لذا دیگر نمی‌تواند تلاش‌هایی را که در جوانی یا در میان‌سالی انجام می‌داد، در سالخوردگی و سالمندی انجام دهد. به همین دلیل، اگر خدا به او کمک نکند و روزی‌اش را برایش گسترده نکند، خیلی زود، نیازمند دیگران می‌شود و دیگران باید نیازهای او را برطرف کنند.
بنا بر این، هر چند انسان در جوانی هم نیاز به وسعت رزق دارد؛ ولی در سالخوردگی، نیازش بیشتر است؛ از این رو، در این دعا، وسعت رزق در سنین بالا درخواست شده است، کما اینکه طبق گزارشی، رسول خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) نیز این درخواست را زیاد از خداوند داشتند. حاکم نیشابوری به نقل از عایشه می‌گوید:
إنَّ رَسولَ اللّهِ صلى الله علیه و آله کانَ یَدعو: اللَّهُمَّ اجعَل أوسَعَ رِزقِکَ عَلَیَّ عِندَ کِبَرِ سِنّی وَ انقِطاعِ عُمُری. [۲]
پیامبر خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) همواره چنین دعا مى‌کرد: بار خدایا! وسیع‌ترین روزى‌ات را به هنگام سالخوردگى و سپرى شدن ایّام عمرم، برایم قرار ده!
گفتنی است، همان طور که قبلا اشاره شد، مراد از رزق، اعم از رزق مادی و معنوی است، از این رو، نیازمندی سالمندان نیز منحصر در رزق‌های مادی نخواهد بود، بلکه شامل رزق‌های معنوی مثل مطالعه و تفکر نیز می‌شود.
[۱] الصحیفه السجّادیّه، الدعاء ۲۰.
[۲] المستدرک على الصحیحین، حاکم نیشابوری (۴۰۵ ق)، ج۱، ص۷۲۶، ح۱۹۸۷.
