چه کنم که به نماز اهمیت بیشتری بدهم و نمازم قضا نشود و هنگام اذان سریع بلند بشوم و نماز بخوانم و نماز را سبک نشمارم؟
برای اهمیت دادن به نماز و سبک نشمردن آن لازم است به جایگاه و اهمیت و نقش نماز در زندگی توجه داشته باشید.[1]
به طور کلی میزان همّت و پایبندی انسان در هر کاری وابسته به شناختی است که از اهمیت آن کار دارد. مثلا اگر پزشک به شما دارویی بدهد که روزی پنج مرتبه باید مصرف کنید و بدانید که اگر آنرا به موقع و مرتب نخورید، مرگ شمارا تهدید میکند، در آن صورت شما با مراقبت و دقت تمام دستور را عمل میکنید، چون خطر بزرگی شما را تهدید میکند. در مورد نماز هم ابتدا باید شناخت پیدا کنید، ذیلا چند نکته از هزاران نکته در مورد اهمیت نماز را برای شما یادآوری میکنیم:
1. اولین چیزی که در قیامت، از شما سوال میکنند نماز است. اگر اهل نماز نباشید یا نماز را سبک شمرده و به موقع نخوانید،اصلاً به بقیه کارهایتان نگاه نمیکنند. در روایات متعدد به این نکته اشاره شده است که ملاک قبولی اعمال، نماز است.
واقعا فکر کنید در آن خطر بزرگ و موقعیت سرنوشت ساز که کوهها طاقت تحمل آنرا ندارند، نامه عمل ما را به طرف ما پرت کنند و بگویند که چون نماز نمیخواندید یا اهمیت چندانی به نماز نمیدادید، اصلا نامهتان را نگاه نمیکنیم، آنوقت چقدر ما برای سستی در نماز و سبک شمردن آن افسوس خواهیم خورد؟
2. فاصله بین کفر و ایمان نماز است. رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ فرموده است: «بین العبد و بین الکفر ترک الصلاه».[2] مرز میان اسلام و کفر چیزی بیش از رها کردن نماز نیست.
یعنی کسی که اهل نماز و خضوع و خشوع در برابر خداوند نیست عملاً کافر است و به مهمترین سفارش خداوند بیتوجهی کرده است.
3. اولین جوابی که بدکاران در مورد علت جهنمی شدنشان میگویند این است که ما اهل نماز نبودیم.
سبک شمردن و ترک آن قطع رابطه کردن با آفریدگار هستی است، و این در دنیا و آخرت عواقب تلخی دارد. در قیامت اهل بهشت از دوزخیان میپرسند: چه چیز شما را روانه جهنم کرد؟ یکی از جوابهای شان این است که ما پا یبند به نماز نبودیم «لم نک من المصلین»[3]
4. خداوند از افرادی که نسبت به نمازشان سهل انگار و بیاعتنا هستند گاهی میخوانند و گاهی نمیخوانند و یا به موقع نمیخوانند، متنفر است و میگوید: وای بر آنان «فویل للمصلّین الذین هم عن صلاتِهم ساهون».[4] (وای بر نمازگزارانی که بر نماز خود سهل انگاری میکنند).
5. هیچ عملی در نزد خدا بهتر ازنماز اول وقت نیست؛ امیر مومنان علی ـ علیه السّلام ـ فرمود: «لیس عملٌُ احبُّ الی الله من الصلاهِ فلا یشغلنکم عن اوقاتِها شیءٌ من امور الدنیا فانّ الله عزّ وجلّ ذمّ اقواماً فقال الذین هم عن صلاتهم ساهون. یعنی انهم غافلون استهانوا باوقاتها»[5] (هیچ عملی در نزد خداوند بهتر از نماز نیست پس باید هیچ یک از کارهای دنیا شما را از نماز اول وقت باز ندارد؛ زیرا خداوند مذمت فرموده کسانی را که نسبت به نمازشان سهل انگارند؛ بدانید که خداوند هیچ عملی را نمیپذیرد مگر آن چه را که خالص انجام پذیرد).
در آیات و روایات دیگر نیز از نماز به عنوان وسیلهای که انسان را به خدا نزدیک میکند:[6] عمود دین،[7] وسیله سعادت و خوشبختی انسان و عامل دوری از فحشاء و منکرات[8] یاد شده و تأکیده شده است که باید نماز اول وقت را مراعات نموده و همیشه خود را با نماز از تمامی آسیبها و انحرافات اخلاقی دور داشت.[9]
اگر شما با دقت، این روایات را مطالعه نموده و به اهمیت و جایگاه نماز آشنایی بیشتری پیدا کنید، قطعاً از این پس بیشتر به آن بها خواهید داد. پس اولین راهکار برای اینکه بیشتر به نماز اهمیت بدهید و نماز شما قضا نشود این است که در مورد اهمیت نماز بیشتر مطالعه کنید،[10] به معانی نماز و جملات و کلمات آن توجه نمایید، اگر به حقیقت و معنای واقعی نماز پی ببرید، انگیزه بیشتری در شما ایجاد میشود تا با خدا ارتباط برقرار نموده و به راز و نیاز بپردازید، در این صورت حالتی در شما ایجاد خواهد شد که لحظهشماری کنید تا چه زمانی موقع نماز میشود که بار دیگر با خداوند به راز و نیاز بپردازید.
نکته دیگر اینکه اگر به حقیقت و معنای واقعی نماز پی ببرید، این زمینه در شما فراهم میشود که نماز را با حضور قلب بخوانید، تا انسان نماز با حال نخواند، نمیتواند از نماز لذت ببرد از همین روست که در روایات به اهمیت حضور قلب و توجه به معنای نماز تأکید شده است.
در پایان امیدوارم با رعایت نکات مطرح شده و نیز کتابهایی که در پی معرفی میشود، بتوانید روحیه مذهبی و علاقمندی به نماز را در خویش تقویت کنید، از میان همه کتابها تأکید میشود که این کتاب را حتماً تهیه کنید چون بسیار مفید میباشد.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. قرائتی . محسن . یکصد و چهار ده نکته درباره نماز . ستاد اقامه نماز . چاپ 18 . 1374 .
2. ستاد اقامه نماز . نماز حقیقت درخشنده . ستاد اقامه نماز . چاپ اول . 1376 .
3. سید فهری . احمد . پرواز در ملکوت . نهضت زنان مسلمان . 1359 .
4. بدیعی . محمد . حضور قلب در نماز . تشیع . چاپ اول . 1377 .
پی نوشت ها:
[1] . در این خصوص مراجعه شود به : جمعی از نویسندگان . نماز و زندگی . ج 1 . ستاد اقامه نماز . چاپ اول . 1377 . و نیز : جوادی آملی . حکمت عبادات . نشر اسراء . چاپ اول . 1378 .
[2] . نهج الفصاحه . جمله 1098 .
[3] . مدثر/43 .
[4] . ماعون/4 و 5 .
[5] . محمدی ری شهری . محمد . میزان الحکمه . ص 399 .
[6] . محمدی ری شهری . همان . ص 369 .
[7] . همان .
[8] . همان . ص 370 ـ 371 .
[9] . همان . ص 398 ـ 405 .
[10] . برای مطالعه بیشتر ر.ک :
– امام خمینی . آداب نماز . موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره) . چاپ سوم . 1372 .
– محمدی . عزیز الله . نماز معراج خاکیان . دفتر تبلیغات اسلامی قم . چاپ اول . 1377 .
– ستاد اقامه نماز . نماز راهی به سوی کامیابی . ستاد اقامه نماز . چاپ اول . 1376 .
