بهترین دعایی که اگر خوانده شود حتماً مستجاب می‌شود، چیست؟
پاسخ
پاسخ در چند محور ارائه می‌شود:
1. قبل از هر چیز باید اشاره شود که دعا و درخواست از خداوند با هر زبان و شیوه ای که باشد، ممکن است خداوند آن را اجابت کند، زیرا خداوند در قرآن کریم به طور مطلق خطاب به پیامبرش فرموده: «اذا سئلک عبادی عنی، فانی قریبٌ اُجیب دعوه الداعِ اذا دعان.»[1] یعنی هرگاه بندگان من، از تو درباره من بپرسند بگو من نزدیکم، و دعای دعا کننده را به هنگامی که مرا بخواند اجابت می‌کنم. این آیه مبارکه از زیباترین آیات قرآن است که با لطافت و ظرافت خاصی جریان دعا و اجابت آن را مطرح کرده و گفته است هر گاه بنده ای مرا بخواند من دعای او را اجابت می‌کنم.[2]
بنابراین نباید تصور شود که اجابت دعا و برآورده شدن حاجت تنها و تنها به یک دعای خاصی اختصاص دارد. بلکه دعا با هر شیوه و روشی و با همه الفاظ و کلمات ، اگر با شرایط استجابت همراه باشد و خداوند حکیم ، مصلحت بنده خود را در برآورده شدن همان حاجت مخصوص قرار داده باشد ، دعا مستجاب و حاجت او برآورده می‌شود و دعا کننده توجه کند که دعای او خیر باشد از خدا چیزی نخواهد که شر باشد و به ضررش شود و هنگامی که آثار اجابت را ندید از اجابت مأیوس نشود، چون ممکن است چیزی را که در دعایش خواسته به زبان او بوده و خداوند با عدم اجابت دعای او خیر او را برایش پیش آورده و نباید به خدایی که صادقانه وعده اجابت داده بدگمان شود.[3]
2. دیگر آن که گرچه هر دعایی با داشتن شرایط استجابت، مورد قبول واقع می‌شود اما در آموزه‌های دینی ما آمده است که برخی از دعا‌ها در اجابت، تأثیر بیشتری دارند که از جمله درباره آثار، برکات و سرعت اجابت، دعای ذیل را بسیار مفید دانسته و تأکید شده است که اگر کسی آن را صد مرتبه بخواند حاجت او برآورده خواهد شد، دعا این است:« الهی کیف ادعوک و أنا أنا، و کیف اقطع رجائی مِنک و انت انت، الهی اذا لم اَسئلُک فتعطینی، فمن ذاالذی اَسئَلُهُ فیُعطینی، الهی اذلم ادعوک فتستجیبَ لی، فَمَن ذاالذی ادعوه فیستجیبَ لی، الهی اذلم اَتُضَرَّع الیک فتَرحمنی، فمن ذاالّذی اَتَضَرُّع الیه فیرحمنی، الهی فکما فلقتَ البحر لموسی ـ علیه السّلام ـ و نجیتَهُ، اسئُلک اَنْ تُصِلَّی علی محمد و آله، و ان تنجینی ممّا اَنا فیه، و تُفَرِّج عَنّی فَرَجاً عاجلاً غیر اجِلٍ، بفضلک و رحمتک یا ارحم الراحمین.»[4] ترجمه: معبود من، من چگونه بخوانم ترا و من ،همان من (هستم) و چگونه قطع کنم امیدم را از تو و تو همان تویی، معبود من هرگاه نخواهم ترا پس اجابت کنی مرا، و می‌بخشی به من، پس کیست آن که درخواست کنم از او ، پس ببخشد به من، معبود من هرگاه گریه و زاری بکنم به درگاه تو ، پس رحم کنی به من، پس کیست آن که گریه و زاری کنم به سوی او پس رحم کند به من، خدایا همان طور که شکافتی دریا را برای موسی و او را نجات دادی، در خواست می‌کنم از تو که به محمد و آل او درود فرستی، و مرا از آنچه گرفتار هستم نجات دهی و به من گشایش دهی، گشایش فوری نه مدت دار به حق فضل و رحمت خود ، یا رحم‌کننده ترین رحم‌کنندگان.
البته لازم به ذکر است که هر دعایی (از جمله دعایی که آورده شد) در صورتی مفید و مؤثر خواهد بود که با شرایط استجابت خوانده شود،
یکی از شرایط آن است که دعا با توجه و حضور قلب خوانده شود لذا امیرالمؤمنین ـ علیه السّلام ـ فرمودند:« لا یقبل الله عزوجل دعاءَ قلب لاه»[5] یعنی خداوند دعای دلهای غافل را مستجاب نمی‌کند، یا مثلاً شخصی که دعا می‌کند باید غذای پاک خورده باشد و تغذیه او از مال حرام و مال غصبی نباشد. لذا پیامبر اکرم فرمود:« مَن احبّ ان یستجاب دعائه فلیطیب مطعمه و مکسبه»[6] یعنی کسی که دوست دارد، دعایش مستجاب گردد باید غذا و کسب خود را پاک کند و هم چنین شرایط دیگر نیز برای استجابت دعا وجود دارد که تفصیل آن را می توانید در منابع ذیل ملاحظه کنید.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. تفسیر نمونه، ناصر مکارم، ج1، ص637 تا647 نشر دارالکتب الاسلامیه، تهران1379ش.
2. اصول کافی، ج4، کتاب دعا، ترجمه جواد مصطفوی، نشر فرهنگ اسلامی تهران.
پی نوشت ها:
[1] . بقره/ 186.
[2] . طباطبایی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، تهران، نشر دارالکتب اسلامیه، 1379ش، ج2، ص31.
[3]. ملکی تبریزی، میرزا جواد آقا، چاپ موسسه دار اعتصام، ص 185.
[4] . قمی، شیخ عباس، مفاتیح الجنان، قم، انتشارات بلاغت، 1373ش، ص181.
[5] . کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، تهران، نشر فرهنگ اهل بیت، ج4، ص221، باب الاقبال علی الدعا، ح1.
[6] . قمی، شیخ عباس، سفینه البحار، مشهد، نشر بنیاد پژوهش‌های اسلامی، 1378 ش، ج1، ص248 و 249.
