متاسفانه ناتوانی مردان در ابراز درست عواطف و برقراری ارتباط مناسب، از جمله عوامل مهم و اساسی زندگی‌های پرمشکل و ناموفق است. شکست در برقراری ارتباط موثر، از رایج‌ترین مشکلاتی است که اغلب از سوی همسران ناراضی بیان می‌شود. برآوردهای آماری نشان می‌دهد که 90 درصد زوج‌های آشفته، ناتوانی در برقراری ارتباط را به عنوان عامل مهم در پریشانی روابط خانوادگی خود بیان می‌کنند. بنابر یافته‌های علم روان‌شناسی، ناخشنودی زندگی زناشویی اغلب با کاستی‌های ارتباطی و ناتوانی‌های رفتاری همراه است به ویژه هنگامی که زوج‌ها در مقابل اختلاف‌های خویش به حرکت‌های تلافی‌جویانه دست می‌زنند، این ضعف‌ها آشکارتر می‌شود. یعنی رفتار منفی از سوی شوهر موجب رفتار منفی تلافی‌جویانه از سوی زن می‌شود یا برعکس. متاسفانه زوج‌های آشفته به هنگام برقراری ارتباط‌های کلامی، در دام شکایت‌های مکرر از یکدیگر می‌افتند، بی‌آنکه تلاش کنند تا درستی یا نادرستی و یا دلایل نگرانی و ناخشنودی همسرشان را درک کنند.
آسیب‌شناسی رفتار زنان و مردان
در آسیب‌شناسی روابط زندگی مشترک بر چهار رفتار منفی خاص میان زن و شوهر تاکید می‌شود که شامل عیب‌جویی، تحقیر، حالت تدافعی و دیوار سنگی است. الگوهای ارتباطی و کلامی مبتنی بر عیب‌جویی، سرزنش و تحقیر یکدیگر و یا دوری گزینی متقابل در زندگی خانوادگی هرگز راه‌حلی برای رفع کشمکش‌ها و عوامل مشکل آفرین نیست بلکه برعکس بر پیچیدگی‌ها و مشکلات خواهد افزود. فراموش نکنیم که زنان اغلب از عیب‌جویی و تحقیر و مردان از شیوه دیوارسنگی استفاده می‌کنند. متاسفانه در بسیاری از موارد گفته‌های عادی ناگهان به انتقادهای تند و تحقیر یکدیگر و حالت‌های تدافعی می‌انجامد که احساسات مخربی در طرف مقابل به وجود می‌آورد. در احساسات و افکار فرد همواره منتقد و عیب‌جو، طرف مقابل همیشه محکوم و مقصر است و این نوعی داوری و ارزیابی غیرمنصفانه وخطرناک برای کیان خانوادگی است که زن و مرد را همواره در موضع تدافعی قرار می‌دهد. تبدیل شدن به دیوارسنگی اغلب آخرین شیوه تدافعی است که زن یا مرد در چنین وضعیتی از خود نشان می‌دهد. زن یا مرد بی‌اعتنا می‌شود و در نتیجه خود را با پاسخ‌های خشک و کوتاه و حتی سکوت از میدان درگیری کنار می‌کشد. بی‌توجهی بر سردی و بی‌روح شدن فضای خانوادگی می‌‌افزاید و راه‌های مناسب برای حل اختلاف و گفتمان عاطفی و منطقی را کم‌رنگ می‌کند.
دیوار سنگی
تحقیقات نشان می‌دهد که در 85 درصد موارد، مردان در پاسخ به برخوردهای انتقادی و تحقیرآمیز همسرشان به دیوار سنگی تبدیل می‌شوند و بی‌توجهی را برمی‌گزینند. بدون تردید زنان و مردان با این انتظار طبیعی و درست و وارد زندگی مشترک می‌شوند که ازدواجی پایدار و پرنشاط داشته باشند. چنین رویکرد و انتظاری از زندگی می‌تواند دوره‌های سخت زندگی مشترک را به فرصت‌هایی برای سازندگی و تعالی کانون خانوادگی تبدیل کند و در این میان شاید اساسی‌ترین عنصر در همه ارتباط‌های میان فردی، برقراری رابطه کارآمد میان زوج‌ها باشد. از این رو تقویت حداقل چند توانایی و مهارت ارتباطی می‌تواند مشکل‌گشا باشد. این توانایی‌ها عبارتند از:
• در میان گذاشتن احساسات و افکار با یکدیگر در فضایی صمیمانه و به دور از انتقادهای گزنده و تحقیرآمیز
• توضیح مسایل و ابهام‌ها و بدگمانی‌های پیش‌آمده برای همدیگر به صورت صادقانه، روشنگرانه و منطقی
• گوش دادن موثر و محترمانه به دیدگاه‌ها و نظرهای یکدیگر و ارج نهادن به آنها
• توافق بر نقاط قوت روابط و سعی در کاهش بروز رفتارهای تنش‌زا و اختلاف برانگیز
• پذیرش آگاهانه و منصفانه تقصیرها، کوتاهی‌ها و تلاش برای رفع و جبران آنها با کمک و همکاری یکدیگر
• کنترل رفتارهای تدافعی و اجتناب از متهم کردن یکدیگر و برچسب زدن‌های غیر اخلاقی و نادرست به هم.
منبع:www, salamat,com
