امام علی (علیه السلام) فرمودند:
لاتُعاجِلِ الذَّنبَ بِالعُقُوبَهِ، وَ اترُک بَینَهُما لِلعَفوِ موضِعاً تَحرُزُ بِهِ الأجرَ وَ المَثُوبَه؛
در کیفر گناه و خطا شتاب مکن. میان گناه و کیفر فرصتی برای عفو باقی بگذار تا به سبب آن به پاداش و ثواب دست یابی.
غرالحکم، ج6، ص306
شرح حدیث:
یک خطا کار را هم می توان عفو کرد، هم به کیفر رساند.
برای هر دو مجال و فرصت هست، ولی کدام بهتر است و در کدام باید شتاب کرد؟
اگر هم تنبیه و کیفری در کار باشد، باید بر اساس سازندگی و بازدارندگی باشد، نه انتقام جویی و عداوت. پس چه جایی برای عجله و شتاب؟
البته این غیر از مواردی است که حق جامعه ضایع شده باشد و خیانت به ملّت صورت گیرد، که آنجا هر چه سریع تر و قاطع تر کیفر صورت گیرد، بازدارندگی آن نسبت به جرایم مشابه بیشتر خواهد بود.
گاهی تنبیه و عقوبت سریع مجال عفو و بخشایش را از بین می برد.
باید فرصت و زمانی باقی گذاشت تا خطاکار مجال توبه و اصلاح و جبران داشته باشد.
اگر عفو صورت گیرد، هم ثواب عفو و گذشت وجود دارد، هم رضای پروردگار.
از خدا باید آموخت، مهلت دادن و زود مؤاخذه نکردن را.
وقتی جای عفو باقی است، چه شتابی برای مجازات؟ مبادا با عجله کردن در تنبیه و عقوبت زمینه ی عفو و اصلاح از بین برود.
منبع: حکمت های علوی و ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام علی ع)، جواد محدثی.
