1 – قالَ الاْ مامُ علىّ بن أ بى طالِب ، أ میرُ الْمُؤْمِنینَ صَلَواتُ اللّهِ وَسَلامُهُ عَلَیْهِ:
إ غْتَنِمُوا الدُّعاءَ عِنْدَ خَمْسَهِ مَواطِنَ: عِنْدَ قِرائَهِ الْقُرْآنِ، وَ عِنْدَ الاْ ذانِ، وَ عِنْدَ نُزُولِ الْغَیْثِ، وَ عِنْدَ الْتِقاءِ الصَفَّیْنِ لِلشَّهادَهِ، وَ عِنْدَ دَعْوَهِ الْمَظْلُومِ، فَاِنَّهُ لَیْسَ لَها حِجابٌ دوُنَ الْعَرْشِ.(1)
پنج موقع را براى دعا و حاجت خواستن غنیمت شمارید:موقع تلاوت قرآن ، موقع اذان ، موقع بارش باران ، موقع جنگ و جهاد – فى سبیل اللّه – موقع ناراحتى و آه کشیدن مظلوم . در چنین موقعیت ها مانعى براى استجابت دعا نیست .

2 – قالَ علیه السلام :

اَلْعِلْمُ وِراثَهٌ کَریمَهٌ، وَ الاْ دَبُ حُلَلٌ حِسانٌ، وَ الْفِکْرَهُ مِرآهٌ صافِیَهٌ، وَ الاْ عْتِذارُ مُنْذِرٌ ناصِحٌ، وَ کَفى بِکَ اءَدَباً تَرْکُکَ ما کَرِهْتَهُ مِنْ غَیْرِکَ.(2)
علم ؛ ارثیه اى با ارزش ، و ادب ؛ زیورى نیکو، و اندیشه ؛ آئینه اى صاف ، و پوزش خواستن ؛ هشدار دهنده اى دلسوز خواهد بود.و براى با ادب بودنت همین بس که آنچه براى خود دوست ندارى ، در حقّ دیگران روا نداشته باشى .

3 – قالَ علیه السلام :
اَلْحَقُّ جَدیدٌ وَ إ نْ طالَتِ الاْ یّامُ، وَ الْباطِلُ مَخْذُولٌ وَ إ نْ نَصَرَهُ اءقْوامٌ.(3)
حقّ و حقیقت در تمام حالات جدید و تازه است گر چه مدّتى بر آن گذشته باشد.و باطل همیشه پست و بى اءساس است گر چه افراد بسیارى از آن حمایت کنند.
4 – قالَ علیه السلام :
اَلدُّنْیا تُطْلَبُ لِثَلاثَهِ اءشْیاء: اَلْغِنى ، وَ الْعِزِّ، وَ الرّاحَهِ، فَمَنْ زَهِدَ فیها عَزَّ، وَ مَنْ قَنَعَ إ سْتَغْنى ، وَ مَنْ قَلَّ سَعْیُهُ إ سْتَراحَ.(4)
دنیا و اموال آن ، براى سه هدف دنبال مى شود: بى نیازى ، عزّت و شوکت ، آسایش و آسوده بودن . هر که زاهد باشد؛ عزیز و با شخصیّت است ، هر که قانع باشد؛ بى نیاز و غنى گردد، هر که کمتر خود را در تلاش و زحمت قرار دهد؛ همیشه آسوده و در آسایش است .
5 – قالَ علیه السلام :
لَوْ لاَ الدّینُ وَ التُّقى ، لَکُنْتُ اءدْهَى الْعَرَبِ.(5)
چنانچه دین دارى و تقواى الهى نمى بود، هر آینه سیاستمدارترین افراد بودم – ولى دین و تقوا مانع سیاست بازى مى شود – .

6 – قالَ علیه السلام :
اَلْمُلُوکُ حُکّامٌ عَلَى النّاسِ، وَ الْعِلْمُ حاکِمٌ عَلَیْهِمْ، وَ حَسْبُکَ مِنَ الْعِلْمِ اءنْ تَخْشَى اللّهَ، وَ حَسْبُکَ مِنَ الْجَهْلِ اءنْ تَعْجِبَ بِعِلْمِکَ.(6)
ملوک بر مردم حاکم هستند و علم بر تمامى ایشان حاکم خواهد بود، تو را در علم کافى است که از خداوند ترسناک باشى ؛ وبه دانش و علم خود بالیدن ، بهترین نشانه نادانى است .
7 – قالَ علیه السلام :
ما مِنْ یَوْمٍ یَمُرُّ عَلَى ابْنِ آدَمٍ إ لاّ قالَ لَهُ ذلِکَ الْیَوْمُ: یَابْنَ آدَم اءنَا یَوُمٌ جَدیدٌ وَ اءناَ عَلَیْکَ شَهیدٌ. فَقُلْ فیَّ خَیْراً، وَ اعْمَلْ فیَّ خَیْرَا، اءشْهَدُ لَکَ بِهِ فِى الْقِیامَهِ، فَإ نَّکَ لَنْ تَرانى بَعْدَهُ اءبَداً.(7)
هر روزى که بر انسان وارد شود، گوید: من روز جدیدى هستم ، من بر اعمال و گفتار تو شاهد مى باشم . سعى کن سخن خوب و مفید بگوئى ، کار خوب و نیک انجام دهى .من در روز قیامت شاهد اعمال و گفتار تو خواهم بود.و بدان امروز که پایان یابد دیگر مرا نخواهى دید و قابل جبران نیست .
8 – قالَ علیه السلام :
فِى الْمَرَضِ یُصیبُ الصَبیَّ، کَفّارَهٌ لِوالِدَیْهِ.(8)
مریضى کودک ، کفّاره گناهان پدر و مادرش مى باشد.

9 – قالَ علیه السلام :
الزَّبیبُ یَشُدُّ الْقَلْبِ، وَ یُذْهِبُ بِالْمَرَضِ، وَ یُطْفِى ءُ الْحَرارَهَ، وَ یُطیِّبُ النَّفْسَ.(9)
خوردن مویز – کشمش سیاه – قلب را تقویت ، مرض ها را برطرف ، و حرارت بدن را خاموش ، و روان را پاک مى گرداند.

10 – قالَ علیه السلام :
أ طْعِمُوا صِبْیانَکُمُ الرُّمانَ، فَإ نَّهُ اَسْرَعُ لاِ لْسِنَتِهِمْ.(10)
به کودکان خود اناربخورانید تا زبانشان بهتر و زودتر باز شود.

پی نوشت ها:

1- اءمالى صدوق : ص 97، بحارالا نوار: ج 90، ص 343، ح 1.
2- اءمالى طوسى : ج 1، ص 114 ح 29، بحارالا نوار: ج 1، ص 169، ح 20.
3- وسائل الشّیعه : ج 25، ص 434، ح 32292.
4-وافى : ج 4، ص 402، س 3.
5-أ عیان الشّیعه : ج 1، ص 350، بحارالا نوار: ج 41، ص 150، ضمن ح 40.
6-أ مالى طوسى : ج 1، ص 55، بحارالا نوار: ج 2، ص 48، ح 7.
7- اءمالى صدوق : ص 95، بحارالا نوار: ج 68، ص 181، ح 35.
8- بحار الا نوار: ج 5، ص 317، ح 16، به نقل از ثواب الا عمال .
9- أ مالى طوسى : ج 1، ص 372، بحارالا نوار: ج 63، ص 152، ح 5.
10- أ مالى طوسى : ج 1، ص 372، بحارالا نوار: ج 63، ص 155، ح 5.
منبع:چهل داستان و چهل حدیث از امام علی علیه السلام، حجه الاسلام و المسلمین عبدالله صالحی