امام رضا علیه السلام فرمودند:
مَن لَم یَقدِر عَلی زِیارَتَِنا، فَلیَزُر صالحِی َموالینا، یُکتَب لَهُ ثَوابُ زَیارَتنِا؛
هر کس نتواند ما را زیارت کند، پس دوستان و پیروان شایسته ی ما را زیارت کند، تا پاداش زیارت ما برایش نوشته شود.
مسند الامام الرضا علیه السلام، ج 2، ص 254
شرح حدیث:
این حدیث، با اندک تفاوتی در عبارات، از امام صادق علیه السلام نیز روایت شده است(1).
معارف این خاندان، از سرچشمه های عرشی بر زبانشان جاری می شود و در امتداد خطی نورانی است که همان «خطّ اهل بیت علیهم السلام» است.
فرهنگ زیارت، آموزنده و سازنده و الهام بخش است.
زیارت امامان علیهم السلام و تشرّف به بقاع متبرّکه، آثار تربیتی و معنوی بر زندگی زائران دارد. اگر برای کسانی امکان زیارت اهل بیت علیهم السلام نباشد، دیدار دوستان صالح این خاندان، جایگزینی برای آن زیارت است و خدای کریم، همان ثواب را می دهد.
هدف از زیارت، احیای نام و فرهنگ اهل بیت علیهم السلام است.
احیاگران آثار این خاندان و علمای بزرگ و صالحان از امّت و راویان شیعه و پیروان راستین، حقی بزرگ بر گردن شیعه دارند؛ چون به برکت فعالیتهای آنان در طول تاریخ، «مکتب شیعه» ماندگار شده است. پس زیارت قبور آنان نیز ثواب دارد.
زیارت قبور علمایی چون: علامه ی مجلسی در اصفهان، مقدس اردبیلی در نجف، سید رضی و سید مرتضی در کاظمین، علامه یطباطبایی در قم، مرحوم طبرسی و شیخ بهایی در مشهد و… از این قبیل است.
این احترامها و گرامی داشتها و زیارتها، حق شناسی از زحمات آنان برای حفظ میراث معنوی شیعه و نشر آثار اهل بیت علیهم السلام و رساندن آنها به نسلهای بعدی است.
حتی رفتن به دیدار شیعیان صالح در حال حیاتشان نیز ثواب دارد؛ چرا که در سایه ی همین روابط و گفت و شنودهاست که این مکتب باقی می ماند و رونق می یابد. پاسبان ارج و قدر بزرگان خویش باشیم!
پی نوشت:
1. محمد باقر مجلسی، بحارالانوار، ج 74، ص 311.
منبع: حکمت های رضوی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام رضا علیه السّلام)، جواد محدثی