نویسنده: زهرا آقا محمد شیرازی

در سال 1580، برنارد پالسی اولین فردی بود که مفهوم چرخه آب امروزی را توصیف کرد. او چگونگی بخار شدن آب اقیانوس و سپس سرد و تبدیل آن به ابر را شرح داد. او گفت ابرها به سوی جایی که از آن برخاسته اند حرکت می کنند، متراکم و به صورت باران جاری می شوند. آب باران به صورت دریاچه و نهر جمع می شود و در یک چرخه پیوسته به اقیانوس می ریزد. در قرن هفتم قبل از میلاد، تالِس از مِلِتِس معتقد بود که باد آب سطح اقیانوس را به داخل خشکی منتقل می کند و سپس باران جاری می شود. قبل از آن مردم منبع آب های زیرزمینی را نمی شناختند. آن ها فکر می کردند که آب اقیانوس ها، تحت تأثیر باد به داخل قاره ها نفوذ می کند. آن ها همچنین معتقد بودند که آب از یک مسیر نامشخص به گرداب بزرگ باز می گردد. این مسیر به اقیانوس ربط دارد و از زمان افلاطون « تارتارس» نامیده می شد. دکارت متفکر بزرگ قرن هجدهم، نیز این نظر را داشت. تا قرن نوزدهم نظریه ارسطو غالب بود. طبق نظریه او، آب در شکاف های سرد کوه متراکم می شود و دریاچه های زیرزمینی را که منشأ چشمه هاست تشکیل می دهد. امروزه ما می دانیم که آب باران که در شکاف های زمین رسوخ می کند آب های زیرزمینی را تشکیل می دهد.
چرخه آب در قرآن در آیه های زیر شرح داده شده است:
« ألم تر ان الله أنزل من السماء ماءً فسلکه ینابیع فی الارض ثم یخرج به زرعاً مختلفاً الوانه»( سوره زمر، آیه 21)
آیا ندیدی که خداوند از آسمان آبی فرستاد و آن را به صورت چشمه هایی در زمین وارد نمود، سپس با آن زراعتی را خارج می سازد که رنگ های مختلف دارد.
« ینزل من السماء ماءً فیحیی به الارض بعد موتها إن فی ذلک لآیات لقومٍ یعقلون»( سوره روم، بخشی از آیه 24)
از آسمان آبی فرو می فرستد که زمین را بعد از مردنش به وسیله آن زنده می کند؛ در این نشانه هایی است برای جمعیتی که می اندیشند.
« و انزلنا من السماء ماء بقدر فأسکناه فی الارض و أنا علی ذهاب به لقادرون»( سوره مومنون، آیه 18)
و از آسمان، آبی به اندازه معین نازل کردیم؛ و آن را در زمین( در جایگاه مخصوصی) ساکن نمودیم؛ و ما بر از بین بردن آن کاملاً قادریم.
* هیچ متن دیگری در 1400 سال پیش چنین شرح درستی از چرخه آب نمی دهد.
بادها ابر را باردار می کنند
« و ارسلنا الریاح لواقح فأنزلنا من السماء ماءً فأسقیناکموه»( سوره حجر، بخشی از آیه 22)
ما بادها را برای بارور ساختن(ابرها و گیاهان) فرستادیم؛ و از آسمان آبی نازل کردیم، و شما را با آن سیراب ساختیم.
لواقح جمع لاقحه است که از لقح به معنای باردار کردن یا آبستن کردن است. در این متن باردار کردن به معنای این است که باد ابرها را فشرده می کند و موجب برق و سپس باران می شود. توصیف مشابهی نیز در قرآن دیده می شود:
« الله الذی یرسل الریاح فتثیر سحاباً فیبسطه فی السماء کیف یشاء و یجعله کسفا فتری الودق یخرج من خلاله فأذا أصاب به من یشاء من عباده إذاهم یستبشرون»( سوره روم، آیه 48)
خداوند همان کسی است که بادها را می فرستد تا ابرهایی را به حرکت درآورند، سپس آن ها را در پهنه آسمان آنگونه که بخواهد می گستراند و متراکم می سازد؛ در این هنگام دانه های باران را که می بینی از لا به لای آن خارج می شود؛ هنگامی که این( باران حیات بخش) را به هرکس از بنگانش که بخواهد برساند، ناگهان خوشحال می شوند.
توصیف قرآن کاملاً صحیح است و با اطلاعات جدید در زمینه آب شناسی انطباق دارد. چرخه آب در چند آیه قرآن مجید از جمله سوره آل عمران آیه 9، سوره اعراف آیه 57، سوره رعد آیه 17.
منبع: نشریه قرآنی بشارت شماره 74