بخش اول: فضیلت شهادت
1. بالاترین نیکیها
قالَ رَسُولُ اللّه صلی الله علیه و آله:
فَوْقَ کُلِّ ذى بِرٍّ بِرٌّ حَتّى یُقْتَلَ فى سَبیلِ اللّهِ فَاذِا قُتِلَ فى سَبیلِ اللّهِ فَلَیْسَ فَوْقَهُ بِرٌّ.
[وسائل الشیعه، ج 11، ص 10، حدیث 21] رسول خدا(ص) فرمود: بالاتر از هرکارى خیرى، خیر و نیکى دیگرى است تا آنکه فردى در راه خدا کشته شود، و بالاتر از کشته شدن در راه خدا خیر و نیکى نیست.
2. برترین مرگها
قالَ رَسُولُ اللّه صلی الله علیه و آله:
اَشْرَفُ الْمَوْتِ قَتْلُ الشَّهادَه.
[بحارالانوار، ج67، ص 8، حدیث 4] رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: شهادت برترین مرگها است.
3. مرگ برتر
قالِ اَمْیرُ الْمُؤمِنین علیه السلام:
اِنَّ الْمَوْتَ طالِبٌ حَثیتٌ لایَفُوتُهُ الْمُقیمُ وَلایُعْجِزُهُ الْهارِبُ، اِنَّ اَکْرَمَ الْمَوْتِ الْقَتْلُ.
[نهج البلاغه، خطبه 123] امام علی علیه السلام فرمود: مرگ، با شتاب تعقیب کننده است «همه را در یابد» نه ماندگان از دست برهند و نه فراریان او را باز دارند، گرامى ترین مرگ، کشته شدن است.
4. برترین‌ قتل‌ شهادت‌ است
قالَ رَسُولُ اللّه صلی الله علیه و آله:
اَشْرَفُ الْقَتْلِ قَتْلُ الَشُّهَدآءِ.
[نهج الفصاحه، ص 668] رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: والاترین قتل، کشته شدن شهیدان است.
5. هزار ضربه‌ شمشیر به‌ از مرگ‌ در بستر
قالَ اَمْیرُ الْمُؤمِنین علیه السلام:
وَالَّذى نَفْسُ ابْنِ اَبى طالبٍ بِیَدِهِ لَأَلْفُ ضَرْبَهٍ بِالسَّیْفِ اَهْوَنُ عَلَىَّ مِنْ مَیْتَهٍ عَلَى الْفِراش ِ.
[بحارالانوار، ج97، ص 40، حدیث 44] حضرت على علیه السلام فرمود: قسم به کسیکه جان فرزند ابیطالب در دست اوست، هزار ضربه شمشیر بر من آسانتر از مرگ در بستر است.
6. شهادت، نه مرگ بر بستر
قالَ اَمْیرُ الْمُؤمِنین علیه السلام:
اَیُّهاَ النّاسُ اِنَّ اَلْمَوْتَ لایَفُوتُهُ الْمُقیم وَ لایُعْجِزُهُ الْهارِبُ لَیْسَ عَنِ الْمَوْتِ مَحیصٌ وَ مَنْ لَمْ یَمُتْ یُقْتَلْ وَ اِنَّ اَفْضَلَ الْمَوتِ القَتْلُ، وَ الَّذى نَفسى بِیَدِهِ لَأَلْفُ ضَرْبَهٍ بِالسَّیْفِ اَهْوَنُ عَلَىَّ مِنْ مَیْتَهٍ عَلى فِراشٍ.
[وسائل الشیعه، ج11، ص 8، حدیث 12] حضرت على علیه السلام فرمود: اى مردم همانا ایستادگان و فراریان را از مرگ گریزى نیست و هرکس به مرگ طبیعى نمیرد کشته مى شود و شهادت بهترین مرگ است و سوگند به خدائى که جانم در دست اوست، هزار ضربه شمشیر آسانتراست بر من از مرگ در بستر.
7. شهادت کرامت است
قالَ السَّجاد علیه السلام:
اَلْقَتْلُ لَنا عادَهٌ وَ کَرامَتُنَا الشَّهادَهُ.
[بحاالانوار، ج 45، حدیث 118] حضرت امام سجاد علیه السلام فرمود: کشته شدن عادت ما و شهادت کرامت ماست.
8. شهادت آرزوى اولیاء
قالَ رَسُولُ اللّه صلی الله علیه و آله:
وَالَّذى نَفسْى بِیَدِهِ «لَوْلا اَنَّ رِجالاً مِنَ الْموُمِنینَ لاتَطیبُ اَنْفُسُهُمْ» لَـوَدَدْتُ اَنّى اُقْتَـلْ فى سَبْیلِ اللّهِ، ثُمَّ اُحْـیا ثُمَّ اُقْتَلْ ثُمَّ اُحْیا ثُمَّ اُقْتَلْ، ثُمَّ اُحْیا ثُمَّ اُقْتَلْ.
[صحیح بخارى، ج4، ص 21، باب تمنّى الشهاده] پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود: قسم به آنکه جانم به دست اوست «اگر نبود اینکه جمعى از مؤمنین خوش ندارند» دوست داشتم که در راه خدا نه یکبار و دوبار، که چندین بار زنده گشته و بار دیگر کشته گردم.
9. روزى شهادت
مِنْ دُعائهِ علیه السلام لَمّا عَزَمَ عَلى لِقاءِ الْقَوْمِ بِصِفّین:
اَللّهُمَّ رَبَّ السَّقْفِ الْمَرْفُوعِ … اِنْ اَظْهَرْتَنا عَلى عَدُوِّنا فَجَنِّبْنا الْبَغْىَ وَ سَدِّدْنا لِلْحَقّ ِوَاِنْ اَظْهَرْتَهُمْ عَلَیْنا فَارْزُقْنَا الشَّهادَهَ وَاعصِْمْنَا الْفِتْنَهَ.
[نهج البلاغه، خطبه 170] از دعاهاى حضرت امیر علیه السلام هنگام عزیمت به صفّین: خدایا، اى پروردگار آسمان برافراشته … اگر ما را بر دشمنان پیروز گرداندى، از ستم و تجاوز دورمان دار و بر حق استوارمان گردان و اگر دشمنان برما پیروز شدند، شهادت را روزیمان فرما و از فتنه بازمان دار.
10. فرجام سعادت و شهادت
عن اَمْیر الْمُؤمِنین علیه السلام:
وَ اَنَا اَسْاَلُ اللّهَ بِسِعَهِ رَحْمَتِهِ وَ عَظیمِ قُدْرَتِهِ عَلى اعِطْاءِ کُلِّرَغْبَهٍ … اَنْ یَخْتِمَ لى وَ لَکَ بِالسَّعادَهِ وَ الشَّهادَهِ.
[نهج البلاغه نامه 53] حضرت على علیه السلام در پایان عهد نامه خود به مالک اشتر نوشت: من از خدا به گشایش رحمت و بزرگى قدرتش (بر آنکـه هرچه بخواهـد عطا مى کنـد) مى خواهـم کـه پایان زندگى من و تو را به نیکبختى و شهـادت قرار دهد.
11. شهادت در راه خدا
دُعاءُ اَمْیرِ الْمُؤمِنین علیه السلام لِهاشِمِ بْنِ عُتْبَهَ فَقال:
اَللّهُمَّ ارْزُقْهُ الشَّهادَهَ فى سَبیلِکَ وَ الْمُرافَقَهَ لِنَبِیّکَ
[نهج السّعاده، ج 2، ص 108] حضرت على علیه السلام در دعاى خود به هاشم بن عتبه فرمودند: خداوندا؛ شهادت در راهت را و همراهى با پیامبرت را به او روزى کن.
12. همسایگى با شهدا
قالَ اَمْیرُ الْمُؤمِنین علیه السلام:
… نَسْأَلُ اللّهَ مَنازِلَ الشُّهَداءِ وَ مُعایَشَهَ السُّعَداءِ وَ مُرافَقَهَ اْلاَنْبِیاءِ.
[نهج البلاغه، خطبه 23] حضرت امام على علیه السلام فرمود: … از خداوند جایگاه شهیدان و زندگى با سعادتمندان و همراهى با پیامبران را طلب مى کنم.
13. عشق به شهادت
قالَ اَمْیرُ الْمُؤمِنین علیه السلام:
فَوَ اللّهِ اِنّى لَعَلَى الْحَقِّ. وَ اِنّى لِلشَّهادَهِ لَمُحِبٌّ.
[شرح نهج البلاغه، ج 6، ص 99 و 100] حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: … پس بخدا قسم من بر حقّم و دوستدار شهادت.
14. امید شهادت در جبهه
قالَ اَمْیرُ الْمُؤمِنین علیه السلام:
وَاللّهِ لَولا رَجائىَ الشَّهادَهَ عِنْدَ لِقائىَ الْعَدُوَّ لَوْقَدْ حُمَّ لى لِقاءُهُ لَقَرَّبْتُ رِکابى، ثُمَّ شَخِصْتُ عَنْکُم فَلا اَطْلُبُکُمْ ما اخْتَلَفَ جَنوُبٌ وَ شَمالٌ.
[شرح نهج البلاغه، ج 7، ص 285، خطبه 118] حضرت امام على علیه السلام فرمود: به خدا قسم اگر آرزوى شهادت را در پیکار با دشمن نمى داشتم، (که ایکاش زودتر فراهم آید) بر مرکب خود سوار مى شدم و از میان شما کوچ میکردم و تا باد شمال و جنوب بوزد (براى همیشه) در جستجوى شما نمى پرداختم.
15. در ردیف شهیدان
قالَ السَّجّادُ علیه السلام:
… حَمْدا نَسْعَدُبِهِ فِى السُّعَداءِ مِنْ اَوْلیائِهِ وَ نَصیرُبِهِ فى نَظْمِ الشُّهَداءِ بِسُیُوفِ اَعْدائِهِ.
[صحیفه سجّادیه، ج 41، دعاء 1] حضرت امام سجاد علیه السلام فرمود: سپاس خداى را، سپاسى که بدان در زمره اولیاء نیکبختى قرار گیریم و بواسطه آن در ردیف شهیدان با شمشیر دشمنانش در آئیم.
16. شهادت طلبى
قالَ رَسُولُ اللّه صلی الله علیه و آله:
مَنْ طَلَبَ الشَّهادَهَ صادِقا اُعْطِیَها وَ لَولَمْ تُصِبْهُ.
[کنز العمال، ج 4، ص 421، حدیث 11210] پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود: هرکس از روى صدق شهادت را طلب کند، خداوند به او «ثواب» آن را عطا خواهد کرد، هرچند به شهادت نرسد.
بخش دوم: مقام شهید
17. تبریک به شهیدان
قالَ اَمْیرُ الْمُؤمِنین علیه السلام:
اِنَّ اللّهَ کَتَبَ الْقَتْلَ عَلى قَوْمٍ وَ الْمَوْتَ عَلى آخَرینَ وَ کُلٌّ آتِیَهٌ مَنِیَّتُهُ کَما کَتَبَ اللّهُ لَهُ فَطُوبى لِلْمُجاهِدینَ فىسَبیلِ اللّهِ وَالْمَقْتُولینَ فى طاعَتِهِ.
[نهج السعاده، ج 2، ص 107] حضرت امام على علیه السلام فرمود: خداوند براى گروهى کشته شدن و براى گروهى دیگر مرگ را مقـرّر نموده و هـرکدام به اجـل معین خـود آنسان که او مقدّر کرده است مى رسند، پس خوشا بحال مجاهدان راه خدا و کشتگان راه اطاعت او.
18. خون شهید
اِنَّ عَلىَّ ابْنَ الْحُسَیْنِ علیه السلام کانَ یَقُولُ:
قالَ رَسُولُ اللّهُ صلی الله علیه و آله: ما مِنْ قَطْرَهٍ اَحَبُّ اِلَى اللّهِ عَزَّوجَلَّ مِنْ قَطْرَهِ دَمٍ فى سَبیلِ اللّهِ.
[وسائل الشیعه، ج 11، ص 8، حدیث 11] امام زین العابدین علیه السلام پیوسته از قول رسول خدا صلی الله علیه و آله مى فرمود: هیچ قطره اى در نزد خداوند دوست داشتنى تر از قطره خونى که در راه خدا ریخته مى شود نیست.
19. شهید درد جراحت‌ را احساس‌ نمى‌کند
قالَ رَسُولُ اللّه صلی الله علیه و آله:
اَلشَّهیدُ لایَجِدُ اَلَمَ الْقَتْلِ اِلاّ کَما یَجِدُ اَحَدُکُمْ مَسَّ الْقُرْصَهِ
[کنزالعمال، ج 4، ص 398، حدیث 11103] پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود: شهید درد کشته شدن را احساس نمى کند، مگر در حدّى که یکى از شما پوست دست خود را بین دو انگشت فشار دهد.
20. آمرزش گناهان شهید
قالَ رَسُولُ اللّه صلی الله علیه و آله:
لِلشَّهیدِ سَبْعُ خِصالٍ مِنَ اللّهِ اَوّلُ قَطْرَهٍ مِنْ دَمِهِ مَغْفُورٌ لَهُ کُلُّ ذَنْبٍ.
[وسائل الشیعه، ج 11، ص 9، حدیث 20] حضرت پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود: به شهید هفت امتیاز از طرف خداوند عطا مى شود، اولین آنها بخشیدن تمام گناهان اوست بواسطه اولین قطره خونش.
21. شهادت، کفّاره گناهان
قالَ الْباقِرُ علیه السلام:
اَوَّلُ قَطْرَهٍ مِنْ دَمِ الشَّهیدِ کَفّارَهٌ لِذُنُوبِهِ اِلاَّ الدَّیْنِ فَاِنَّ کَفّارَتَهُ قَضاءُهُ.
[ ـ از جمله مواردى که انسان باید در وصیّت خود ذکر کند بدهکاریهاست و بر ورثه واجب است که دیون شهید را از مال او بپردازند.] [وسائل الشیعه، ج 13، ص 85، حدیث 5] امام باقر علیه السلام فرمود: اولین قطره خون شهید کفاره گناهان اوست مگر بدهیها، که کفاره آن اداى آن است.
22. موجب آمرزش گناهان
قالَ الصّادِقُ علیه السلام:
مَنْ قُتِلَ فى سَبیلِ اللّهِ، لَمْ یُعَرّفْهُ اللّهُ شَیْئا مِنْ سَیِّئاتِهِ.
[وسائل الشیعه، ج 11، ص 9، حدیث 19] امام صادق علیه السلام فرمود: کسى که در راه خدا کشته شود، خداوند هیچیک از گناهان او را به روى او نمی آورد.
23. شهید غسل و کفن‌ ندارد
قالَ النّبى صلی الله علیه و آله:
فى شَهَدآء اُحُد: زَمِّلُوهُمْ بِدِمائِهِمْ وَ ثِیابِهِمْ.
[وسائل الشیعه، ج 2، ص 701، حدیث 11] پیامبر اکرم درباره شهداى اُحُد فرمودند: آنها را باهمان خونهایشان و در لباس هاى خودشان دفن کنید.
24. دفن با جامه خونین
عَنْ اَمیر الْمُؤْمِنینَ علیه السلام قالَ:
لَمّا کانَ یَومَ بَدرٍ، فَاُصیبَ مَنْ اُصیبَ مِنَ الْمُسْلِمینَ، اَمَرَ رَسُولُ اللّه بِدَفْنِهِمْ فى ثیابِهِمْ، وَ اَنْ یُنزَعَ عَنْهُم الفِراء، وَ صَلىّ عَلَیْهِمْ
[بحار الانوار، ج 82، ص 6، حدیث 5] حضرت على علیه السلام فرمود: در روز بدر، پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نسبت به کسانى که از مسلمانان به شهادت رسیده بودند، دستور داد که آنها را با لباسهایشان دفن کنند، و تنها لباسهاى چرمین را از تنشان بیرون آوردند، و سپس بر آنها نماز خواند.
25. گلگون کفنان
عَنْ اسماعیل بن جابر و زُرارَه عَن اَبى جَعْفرٍ علیه السلام:
قال: قُلْتُ لَهُ کَیْفَ رَأَیْتَ الشَّهْیدَ یُدْفَنُ بِدِمائهِ؟ قالَ: نِعَمْ فى ثِیابِهِ بِدِمائهِ وَ لا یُحَنَّطُ وَ لا یُغَسَّلُ وَ یُدْفَنُ کَما هُوَ …
[ ـ این حکم اختصاص به شهیدانى دارد که در معرکه، محل درگیرى جان میدهند.] [وسائل الشیعه، ج 2، ص 700، حدیث 8] از اسماعیل بن جابر و زراره نقل شده است که: از امام صادق سؤال کردم، نظر شما در این باره چیست که شهید با بدن خون آلود دفن شود؟ حضرت فرمود: آرى شهید بدون غسل و حنوط، در لباس خونین خود همانگونه که هست دفن مى شود.
26. شهید سؤال قبر ندارد
قالَ رَسُولُ اللّه صلی الله علیه و آله:
مَنْ لَقِىَ الْعَدُوَّ فَصَبَرَ حَتّى یُقْتَلَ اَوْیَغْلِبَ لَمْ یُفتَنْ فى قَبْرِهِ
[کنز العمال، ج 4، ص 313، حدیث 10662] پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود: هرکس رو در روى دشمن قرار گرفت« با دشمن درگیر شد» و استقامت کرد تا کشته و یا پیروز شد، در قبر مورد آزمایش قرار نمى گیرد «از او سوال نمى شود».
27. آثار شهادت
قالَ رَسُولُ اللّه صلی الله علیه و آله:
یَعْطَى الشَّهیدُ سِتَّ خِصالٍ عِنْدَ اَوَّلِ قَطْرَهٍ مِنْ دَمِهِ: یُکَفَّرُ عَنْهُ کُلُّ خَطیئَهٍ وَیَرى مَقْعَدَهُ مِنَ الْجَنَّهِ وَیُزَوَّجُ مِنْ حُوْرِ الْعینِ وَیُؤَمَّنُ مِنَ الْفَزَعِ الاَْکْبَرِ وَمِنْ عَذابِ الْقَبْرِ وَ یُحَلّى حُلَّهَ الایِمان.
[کنزالعمال، ج 4، ص 410، حدیث 1152] رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: به شهید شش امتیاز داده مى شود: ۱ ـ با اولین قطره خون او تمام گناهانش بخشیده مى شود. ۲ ـ جایگاه خود را در بهشت مى بیند. ۳ ـ از حوریان با او ازدواج مى کنند. ۴ ـ از وحشت بزرگ روز قیامت در امان مى باشد. ۵ ـ از عذاب قبر ایمن است. ۶ ـ به زیور ایمان آراسته مى گردد.
28. معافیت از سؤال قبر
سُئِلَ النّبى صلی الله علیه و آله:
مابالُ الْمُؤمِنینَ یُفْتَنُونَ فى قُبُورِهِمْ اِلاَّ الشَّهیدُ؟ فقالَ: کَفى بِبارِقَهِ السُّیُوفِ عَلى رَأسِهِ فِتْنَهً.
[کنزالعمال،ج4،ص407،حدیث11138 و ص595،حدیث 11741] از پیامبر اکرم سؤال شد: چگونه است که همه مؤمنین در قبر مورد سوال و امتحان قرار میگیرند مگر شهید؟ حضرت فرمود: امتحانى که در زیر برق شمشیر داده است، براى او کافى است.
29. شفاعت شهید
قالَ رَسُولُ اللّه صلی الله علیه و آله:
یَشْفَعُ الشَّهْیدُ فى سَبْعینَ مِنْ اَهْلِهِ.
[کنزالمعال، ج 4، ص 401، حدیث 11119] پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: شهید هفتاد نفر از بستگان خود را شفاعت مى کند.
30. مقام شفاعت
عَنِ الصّادِقِ علیه السلام عَنْ ابائهِ علیه السلام اِنَّ رَسُولَ اللّه قال:
ثَلاثَهٌ یَشْفَعُونَ اِلَى اللّهِ یَوْمَ الْقِیامَهِ فَیُشَفِّعُهُمْ: اَلاَْنْبِیاءُ ثُمّ اَلْعُلَماءُ ثُمَّ الشُّهَداءُ.
[بحار الانوار، ج 97، ص 14، حدیث 24] امام صادق علیه السلام از پدران خود از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نقل فرمود: سه گروهند که روز قیامت شفاعت مى کنند و شفاعت آنها مورد پذیرش خداوند قرار مى گیرد، انبیاء و علماء و شهداء.
31. اول کسى‌که وارد بهشت مى‌شود
عَنِ الرِّضا علیه السلام عَن آبائِهِ علیهم السلام، قال، قالَ رَسُولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله:
اَفْضَلُ الاَْعْمال عِنْدَ اللّهِ ایمانٌ لا شَکَّ فیهِ وَ غَزْوٌ لاغُلُولَ فیهِ وَ حَجٌّ مَبْرُورٌ وَ اَوَّلُ مَنْ یَدْخُلُ الْجَنَّهَ شَهیدٌ.
[بحار الانوار، ج 66، ص 393، حدیث 75] امام رضا علیه السلام از پدران خود علیهم السلام از قول پیامبر اکرم صلی الله علیه و آلهنقل کرده که آن حضرت فرمود: برترین اعمال نزد خداوند، ایمانى است که در آن تردیدى نباشد و رزم و پیکارى که در آن خیانت در «غنیمت» نباشد و حج مقبول. و اولین کسى که وارد بهشت مى شود شهید است.
32. آرزوى شهید
قالَ رَسُولُ اللّه صلی الله علیه و آله:
ما مِنْ اَحَدٍ یَدْخُلُ الْجَنَّهَ یُحِبُّ اَنْ یَرْجِعَ اِلَى الدُّنیا وَ لهُ ما عَلَى الاَْرْضِ مِنْ شَیْى ءٍ اِلاَّ الشَّهیدُ، فَاِنَّهُ یَتَمَنّى اَنْ یَرْجِعَ اِلَى الدُّنیا فَیُقْتَلَ عَشْرَ مَرّاتٍ لِما یَرى مِنَ الْکَرامَهِ.
[صحیح بخارى، ج 4، ص 26] پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود: از افرادى که وارد بهشت مى شوند هیچکس آرزوى بازگشت به دنیا را ندارد گرچه تمام آنچه در زمین است از آنِ وى شود، مگر شهید که او به سبب کرامتى که در شهادت مى بیند آرزو مى کند به دنیا برگردد و دهها مرتبه در راه خدا کشته شود.
33. برترین شهدا
قالَ رَسُولُ اللّه صلی الله علیه و آله:
اَفْضَلُ الشُّهَداءِ الِّذینَ یُقاتِلُونَ فىِ الْصَّفِ الاَْوَّلِ فَلا یَلْفِتُونَ وُجُوْهَهُمْ حَتّى یُقْتَلُوا، اُوْلئِکَ یَتَلَبَّطُونَ فىِ الْغُرَفِ الْعُلى مِنَ الْجَنَّهِ یَضْحَکُ اِلَیْهِمْ رَبُّکَ فَاِذا ضَحِکَ رَبُّکَ اِلى_’feعَبْدٍ فىمَوْطِنٍ فَلاحِسابَ عَلَیْهِ.
[کنزالعمال، ج 4، ص 401، حدیث 11120] پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: برترین شهیدان کسانى هستند که در صف اول «خط مقدم» پیکار مى کنند و روى بر نمى گردانند تا کشته شود، اینها هستند که جایگاه آنان غرفه هاى عالى بهشت است، و خداوند بر آنها متبسّم است و اگر خداوند بر بنده اى تبسّم کند «خشنود شود» هیچ حسابى بر او نیست.
34. شهید در دریا
قالَ رَسُولُ اللّه صلی الله علیه و آله:
شَهیدُ الْبَحْرِ مَثَلُ شَهیدَىِ الْبَرِّ …… وَاِنَّ اللّهَ عَزَّوَجَلِّ وَکَّلَ مَلَکَ الْمَوْتِ بِقَبْضِ الاَْرْواحِ الاِّ شَهیدُ الْبَحْرِ فَاِنَّهُ یَتَوَلّى قَبَضَ اَرْوَاحِهِمْ.
[سنن ابن ماجه، ج 2، ص 928، حدیث 2778] پیامبر گرامى صلی الله علیه و آله فرمود: شهید در جنگ دریائى دو برابر شهید در جنگ و جهاد در خشکى اجر دارد و خداوند ملک الموت را براى قبض روح همه افراد مأمور ساخته است، مگر شهیدان جنگ دریائى که آنقدر مقام و فضیلت دارند که خداوند، خودش ارواح آنها را قبض مى کند.
35. خانواده شهید
قالِ عَلَىٌّ علیه السلام عَنْ قولِ رَسُولِ اللّه صلی الله علیه و آله:
… وَیَقُولُ اللّهُ عَزَّوَجَلَّ اَنَاَ خَلیفَتُهُ فى اَهْلِهِ وَ مَنْ اَرْضاهُمْ فَقَدْ اَرْضانى وَ مَنْ اَسْخَطَهُمْ فَقَد اَسْخَطَنى.
حضرت امیر علیه السلام در ادامه حدیثى مفصّل که در باب مقام شهید از قول رسول خدا بیان داشته اند مى فرماید: خداوند مى فرماید من جانشین شهید در خانواده او هستم، هرکس رضایت آنها را جلب کند رضایت مرا جلب کرده و هرکس آنها را به خشم آورد مرا به خشم آورده است.
36. دیگر شهیدان
قالَ رَسُولُ اللّه صلی الله علیه و آله:
مَنْ اُریدَ مالُهُ بِغَیْرِ حَقٍّ فَقاتَلَ فهُو شَهیدٌ.
[کنزالعمال، ج 4، ص 420، حدیث 11201] پیامبر گرامى خدا صلی الله علیه و آله فرمود: هر کس مالش مورد سوء قصد قرار گیرد و براى دفاع از آن مبارزه کند و کشته شود شهید است.
37. شهیدان دفاع
قالَ رَسُولُ اللّه صلی الله علیه و آله:
مَنْ قَاتَلَ دوُنَ نَفْسِهِ حَتّى یُقْتَلَ فَهَوُ شَهیدٌ وَمَنْ قُتِلَ دوُنَ مالِهِ فَهُوَ شَهیدٌ وَ مَنْ قاتَلَ دوُنَ اَهْلِهِ حَتّى یُقْتَلَ فَهُوَ شَهیدٌ وَ مَنْ قُتِلَ فى جَنْبِ اللّهِ فَهُوَ شَهیدٌ.
[کنزالعمال، ج 4،ص 420، حدیث 11236] پیامبر گرامى خدا صلی الله علیه و آله فرمود: هرکس براى دفاع از جان و مال اهل و عیال خود پیکار کند و کشته شود شهید است و کسى که در راه قُرب به خدا کشته شود شهید است.
38. دفاع از مال
عَنْ عَلِىّ بْنِ الْحُسَینِ علیه السلام:
مَنِ اعْتَدِىَ عَلَیْهِ فى صَدَقَهِ مالِهِ فقاتَلَ فَقُتِلَ فَهُوَ شَهیدٌ.
[وسائل الشیعه، ج 11، ص 93، حدیث 11] امام سجاد علیه السلام: هرکس به ظلم اموالش مورد تجاوز قرار گیرد و در برابر آن پیکار کند تا کشته شود شهید است.
39. کشته راه خانواده
عَنْ اَبى عَبْدِ اللّه علیه السلام، قال:
قالَ رَسُولُ اللّه صلی الله علیه و آله: مَنْ قُتِلَ دوُنَ عِیالِهِ فَهُوَ شَهیدٌ.
[وسائل الشیعه، ج 11، ص 91، حدیث 5] از امام صادق علیه السلام نقل شده است که: پیامبراکرم صلی الله علیه و آله فرمودند هرکس در راه دفاع از بستگان خود کشته شود شهید است.
40. در رکاب امام
عَنِ الرّضِا علیه السلام فى کتابِهِ اِلَى المَأمُونِ:
اَلْجِهادُ وَاجِبٌ مَعَ اِمامٍ عادِلٍ وَ مَنْ قاتَلَ فَقُتِلَ دُونَ مالِهِ وَ رَحْلِهِ وَ نَفْسِهِ فَهُوَ شَهیدٌ.
[وسائل الشیعه، ج11، ص 35، حدیث 10، تحف العقول، ص 102.] امام رضا علیه السلام در نامه خود به مأمون نوشت: جهاد همراه امام عادل واجب است و هر کس پیکار کند و در راه دفاع از مال و ره توشه و جان خویش کشته شود شهید است.
منبع : چهل حدیث «شهادت»، محمدحسین فلاح‏ زاده.