حج از مهمترین و باشکوه‌ترین عبادت‌های اسلامی است. پیامبر گرامی اسلام (ص) حج را پایه و رکن دین دانسته، قرآن، تارک آن را کافر شمرده و ابراهیم خلیل (ع) از خداوند خواستار گرایش‌ دل‌ها به کعبه شده است. بدیهی است پیمودن چنین مسیری علاوه بر معرفت به سلامت جسمی و استطاعت بدنی نیز نیاز خواهد داشت.
بهداشت تغذیه یکی از موضوعات مهم در تغییر عادات غذایی، چه از نظر کمی و چه از نظر کیفی است. رعایت نکات زیر می‌تواند گامی در جهت تضمین سلامت شما باشد:
– قبل و بعد از هر وعده غذا دست‌های خود را با آب و صابون مایع بشویید.
– پرخوری نکنید و اگر تحت رژیم یا پرهیز غذایی خاصی هستید آن را نشکنید.
– با توجه به اینکه در کاروان‌ها به مقدار کافی غذا و مواد خوراکی وجود دارد به هیچ وجه از بیرون کاروان به ویژه از دست‌فروش‌ها غذا تهیه نکنید.
– برخی از زائران به منظور روزه‌داری، غذای شب خود را به اتاق می‌برند تا در هنگام سحر از آن استفاده نمایند. این عمل خطر بروز مسمومیت‌های غذایی را بالا می‌برد . در این گونه موارد با مدیر کاروان هماهنگی کنید تا در صورت امکان در هنگام سحر غذای گرم در اختیار شما قرار دهد. درصورتی که این کار برای کاروان مقدور نبود، پیشنهاد می‌شود از مواد غذایی غیرپختنی سالم استفاده شود.
– موز از میوه‌های رایجی است که برای زائران تهیه می‌شود. در مصرف آن زیاده‌روی نشود به ویژه موزهای کال را مصرف نکنید. موز کال ضمن ایجاد یبوست، حساسیت‌ها را تشدید می‌کند.
– استفاده از سیب، به ویژه در زمان ابتلا به گرفتاری‌های تنفسی توصیه می‌شود. زیرا این میوه موجب تسریع در ترمیم سلول‌های تخریب شده تنفسی می‌شود.
– بعضی از زائران در روزهای آخر سفر، ‌مواد غذایی که از ایران آورده‌اند را از ساک‌های خود بیرون آورده و استفاده می‌کنند، چه بسا این مواد در داخل ساک‌ها و هوای گرم عربستان فاسد شده و در صورت مصرف، موجب بروز مسمومیت شوند.
– در ایام تشرف ممکن است برای شما غذاهای حاضری بدون گوشت تدارک دیده شود زیرا برای آن ایام سالم‌ترند و سلامت شما را برای ادامه اعمال تضمین می‌کنند.
– کسانی ‌که مبتلا به بیماری قند هستند به ویژه از پرخوری و مصرف نوشابه، آب میوه‌های صنعتی، خاکشیر، عسل و موارد شیرین اجتناب کنند. پیشنهاد می‌شود این افراد در موارد ضروری فقط از نوشابه‌های رژیمی آن هم نه به مقدار زیاد استفاده کنند.
– افرادی که مبتلا به نارسایی کلیه هستند به خصوص افراد دیالیزی باید در مصرف گوشت قرمز، شیر و میوه که سرشار از پتاسیم هستند حد تعادل را رعایت نمایند. بیش از 90 درصد پتاسیم غذا جذب می‌شود و پتاسیم برای این افراد سم است.
– کسانی که فشارخون یا چربی خون بالا دارند از مصرف غذاهای چرب یا نمکدار اجتناب کنند.
– حتی‌الامکان کره را از رژیم غذایی روزانه خود حذف کنید.
– غذاهای زیر برای مبتلایان به پرفشاری خون غیرمجازند پیشنهاد می‌شود حتی در صورت سرو شدن در کاروان، اکیدا از آنها اجتناب شود این غذاها شامل ادویه‌ها، ترشی‌ها، آجیل شور، سس، رب گوجه‌فرنگی، سس سویا و خردل، نان‌های نمکی، کنسرو ماهی تن، آب خورش، آبگوشت و چیپس سیب‌زمینی هستند.
متاسفانه در برخی موارد خورش‌ها با آب و روغن زیاد سرو می‌شوند. توصیه می‌شود در این گونه موارد خورش مصرف نشود.
– غذا در آشپزخانه‌های مرکزی طبخ و در کاروان‌ها توزیع می‌شوند. برخی زوار به این برنامه‌ها به عنوان سهمیه غذایی نگاه می‌کنند و در مصرف غذا اعتدال را رعایت نمی‌کنند این امر موجب افزایش وزن، بالارفتن قندخون، چربی خون و بروز بیماری می‌شود.
بهداشت نوشیدن
– هنگامی که برای زیارت یا سیاحت از کاروان خارج می‌شوید ممکن است هوای منطقه باعث تشنگی شما شود. در این هنگام از لیوان آب‌خوری‌های عمومی به هیچ وجه استفاده نکنید، زیرا هر روزه صدها نفر از این لیوانها استفاده کرده و مسلما آلوده هستند، برای نوشیدن آب از لیوان مخصوص خود استفاده کنید. (البته ممکن است حتی منبع آب نیز بهداشتی نباشد) لذا بهترین راه این است که یک بطری آب سالم همراه داشته باشید تا هم به هنگام تشنگی از آن میل نمایید و هم هنگام احساس گرما از آن برای شستشوی دست و صورت خود استفاده نمایید.
– از منبع‌های آب آشامیدنی سرراهی استفاده نکنید.
– در استفاده از لیوان‌های یکبار مصرف دقت نمایید. بعضی از زائران دیگر کشورها پس از استفاده از لیوان، آن را دوباره در محل خود قرار می‌دهند، بنابراین لازم است قبل از استفاده از لیوان آن را بازبینی نموده و سپس از آن استفاده کنید.
– لیوان را در محل مخصوص لیوان‌های استفاده شده قرار دهید.
– از نوشابه‌های گازدار زیاد استفاده نکنید. این نوشابه‌ها حاوی کارامل بوده و مفید نیستند. سعی کنید از آب یا دوغ کم نمک استفاده کنید.
منبع:همشهری