پدیدآورنده : جواد محدثی
منبع: حکمت های عسکری

امام حسن عسکری علیه السلام فرمود:

فَرَضَ اللَّهُ تَعَالَى الصَّوْمَ لِیَجِدَ الْغَنِیُّ مَسَّ الْجُوعِ لِیَحْنُوَ عَلَى الْفَقِیرِ؛

خداوند متعال روزه را واجب کرده است تا ثروتمند طعم گرسنگی را بچشد و در نتیجه به نیازمند مهرورزی کند.

کشف الغمّه، ج۳، ص ۱۹۳
شرح حدیث

این سخن را امام عسکری علیه السلام در پاسخ به نامه جعفر بن محمد ابن حمزه نوشت، که وی علّت تشریع روزه را از آن حضرت پرسیده بود.

احکام الهی بدون حکمت و فلسفه نیست، زیرا خداوند، حکیم است.

اگر خدای حکیم را باور داریم، همه فرمانهای او را گردن می نهیم و از اوامر و نواهی او اطاعت می کنیم، هرچند علّت بعضی از آنها را هم ندانیم. چون مسلمانی، به معنای تسلیم بودن در برابر فرمان خدای جهان است. ولی گوشه هایی از فلسفه احکام در آیات و روایات بیان شده است، تا بندگان با اطمینان بیشتر اطاعت کنند.

قرآن کریم، روزه را برای پیدایش «تقوا» می داند (لعلّکم تتّقون) و این یکی از اسرار آن است. در روایات، گرسنگی و تشنگی روزه دار، یادآور سختیهای روز قیامت به شمار آمده است.

در روایاتی هم همدردی و چشیدن طعم گرسنگی و محروم بودن از لذایذ و به یاد فقرا افتادن، حکمت وجوب روزه باین گشته است. تا انسان خودش اسیر نشده باشد، رنج زندانیان را نمی فهمد.

تا دچار مرگ عزیزان نشده باشد، غصه و اندوه داغداران را درنمی یابد.

تا روزه نگیرد، آنچه را بر تهیدستان می گذرد، درک نمی کند.

روزه در کنار فواید و آثار فراوانی که دارد و برای تندرستی مؤثر است و تمرینی برای تقوا و اطاعت است و جان و دل را صفا می بخشد، حسّ همدردی با فقرا هم در ما تقویت می کند.

روزه، سپری در برابر آتش دوزخ است.