پدیدآورنده : جواد محدثی
منبع: حکمت های عسکری
امام حسن عسکری علیه السلام فرمود:
جُعِلَتِ الْخَبَائِثُ فِی بَیْتٍ، وَ جُعِلَ مِفْتَاحُهُ الْکَذِب؛
همه‌ی پلیدیها در خانه‌ای قرار داده شده و کلید همه‌ی آنها، «دروغ» است
نزهه الناظر و تنبیه الخواطر، ص ۱۴۵
شرح حدیث
به همان اندازه که «صدق»، ارزشمند است، «کذب» ناپسند و زشت است.
دروغ، عامل فریب مردم است، دشمنی می آورد، اعتمادها را سلب می کند، روابط اجتماعی را دچار سستی و گسست می کند و نشانه ی نفاق درونی انسان است. دروغ آن قدر زشت است که حتی دروغگویان هم حاضر نیستند در جامعه «دروغگو» شناخته شوند و می کوشند تا با دروغی دیگر، دروغ اول خود را بپوشانند.
حرف راستی که با دروغ آمیخته شود، خریدار ندارد و زشتی دروغ، آن راست ها را هم بی اعتبار می سازد.
این که دروغ، کلید خانه پلیدیها به شمار آمده، سبب آن است که افراد، برای توجیه خلافهای خود دروغ می گویند، برای فریب مردم از دروغ استفاده می کنند، جنس بد را با دروغ به مشتری می دهند، با ادّعای دروغِ دوستی و خیرخواهی، سر مردم کلاه می گذارند.
دروغ، آدمی را کند شرمسار
دروغ آدمی را کند بی وقار
دروغ ای برادر مگو، زینهار
که کاذب بود خوار و بی اعتبار
کسی را که ناراستی گشت کار
کجا روز محشر شود رستگار؟ (سعدی)
حضرت علی علیه السلام در مذمّت دروغگویی می فرمایند:
«لا یجتمع الکِذْبُ و المروَّه» (غررالحکم، ج۶، ص ۳۷۲)
«دروغ و جوانمردی با هم جمع نمی شوند.»
