دوره ی نامزدی
دوره نامزدی را دو نوع تعبیر می کنند.
1. از ابتدای خواستگاری تا عقد
2. از عقد تا زمان عروسی

تعریف دوره ی نامزدی، ازحقوق مدنی ایران
زمانی [است] که مرد از زنی خواستگاری می کند تا بعد با ا و ازدواج کند. و زن موافقت کند، این پیشنهاد (مرد) وموافقت زن، ایجاد تعهّد به انعقاد زوجیت نمی کند. نامزدی (طبق قانون) وعده ی ازدواج است.(1)

محرمیت دختر و پسر درزمان نامزدی
بعضی از خانواده ها به لحاظ رعایت مسایل شرعی، پیشنهاد می دهند که در دوره ی نامزدی صیغه ی محرومیت خوانده شود. تا در رفت و آمدها، گفت وگوها و نشست و برخاست ها مشکلی نداشته باشند.

پیامدهای منفی صیغه ی محرومیت
الف) نوعی تعهّد ایجاد می کند که باعث شود دو طرف از اصول خود دست بردارند.
ب) صیغه ی محرمیت وابستگی عاطفی بین دختر و پسر ایجاد می کند که اگر منجر به ازدواج نشد، دل کندن یکی از طرف مقابل سخت است.
ج) اگر ازدواج صورت نگیرد، دختر ضرر می کند؛ چون دختر، در ازدواج باشخص دیگر، دچار مشکل جدّی می گردد.
د) گاهی در صیغه ی محرومیت، روابط جنسی برقرار شده است و این اگر به ازدواج منتهی نگردد، باز هم دختر ضرر می کند.
هـ) در صورت اجرای صیغه ی محرمیت، مادر دختر تا ابد با این پسر محرم می گردد.
در میان بعضی از طوایف و قبایل در ایران مرسوم است که وقتی نوزاد دختر و پسر متولّد شدند، به اصطلاح ناف آنان را برای هم می برند؛ یعنی، از اوّل تولّد به عنوان نامزد یکدیگر معرّفی می گردند؛ د راین نوع ازدواج دختر و پسر هیچ اختیاری از خودشان ندارند.

دوران عقد
اصطلاح دوران عقد، به مدّتی که دختر و پسر رسماً و با سند محضری به عقد هم در می آیند تا زمان عروسی، اطلاق می گردد.
طول دوران عقد با توجّه به توان مرد و آمادگی او برای یک زندگی مستقل متفاوت است.

فواید دوران عقد
بعضی از خانواده ها فاصله ی کوتاهی را بین عقد و عروسی قرار می دهند و یا بلافاصله بعد از عقد، مراسم عروسی را برگزار می نمایند از فواید دوران عقد محروم می مانند. در اینجا لازم است به تعدادی از فواید دوران عقد اشاره کنیم.
الف) شناخت بهتر و عمیق تر و ورود به زندگی، با تفاهم بیشتر؛
ب) فرصت تجدید نظر در صورت عدم تفاهم جدّی و جدایی؛
ج) قطع تدریجی ارتباط عاطفی دختر و پسر با خانواده؛
د) کسب مهارت های زندگی (کارورزی ازدواج)؛
هـ) آمادگی تدریجی برای پذیرش بار مسئولیّت با مطالعه ی کتاب های مناسب روابط زناشویی و شرکت در جلسات آموزش خانواده قبل از ازدواج؛
و) آمادگی والدین دختر برای تهیه ی جهیزیه و پسر برای فراهم آوردن مقدّمات ازدواج(2).

چند نکته ی مهم در دوران عقد
1. از نظر شرع و قانون، دختر و پسر بعد از عقد دایم زن و شوهر هستند. زن حقّ گرفتن نفقه دارد، ولی معمولاً در این دوران مرد نفقه نمی پردازد.
2. دختر و پسر، بعد ا زعقد دائم حقّ هر گونه تمتّع مشروع را از یکدیگر دارند که معمولاً تمتّع مخصوص زناشویی را تا شب عروسی به تأخیر می اندازند؛ اگر هم اتّفاق بیفتد هیچ منع شرعی و قانونی ندارد. شاید عرف نپذیرد.
3. فاصله ی بین عقد وعروسی باید متعارف باشد؛ نه آنقدر زیاد که هر دو خانواده خسته شوند، نه آنقدر کم که فرصت شناخت نداشته باشند.
4. در دوران عقد، دختر و پسر نباید عرفاً رابطه ی جنسی داشته باشند؛ چون اگر به جدایی کشیده شود مرد باید تمام مهریه را بپردازد.
5. در دوران عقد، ولایت دختر با پدر است. بعضی از مراجع بزرگوار تقلید می فرمایند حتّی در دوران عقد هم دختر باید از شوهرش اجازه بگیرد. توصیه ما این است که آقایان بر اعمال ولایت خود اصرار نکنند و پدران هم بر دامادشان سخت نگیرند.

پی نوشت ها :

1- سیّد حسن امامی، حقوق مدنی، ج 4، ص 328.
2- حسین دهنوی، گلبرگ زندگی، چاپ چهل ودوم، ص 225.
منبع مقاله :
رفیعی محمدی، علی محمد، (1392)، انتخاب همسر، قم: انتشارات رسول اعظم(ص)، چاپ اول