زلال وحی
قرآن به دانش، پژوهش، تولید علم و فهم عمیق و استنباط، ارزش فوق العاده ای داده و مصادیق متعددی از نوآوری را برای شناساندن و آموزش دادن به مسلمانان در خود جای داده است.
در سوره انبیا آیه 58 ـ 63؛ نوآوری و ابتکار او را در بیدار کردن فطرت بت پرستان بیان کرده و کید و نقشه او را مبنی بر اینکه بت ها را شکسته و تبر را بر دوش بت بزرگ قرار داد، به عنوان ابتکار بسیار مؤثر او بیان می کند.
در سوره کهف آیه 92 ـ 98؛ نوآوری ذوالقرنین در ساخت سد به عنوان مانع یأجوج و ماجوج را بیان کرده و از آن به عنوان رحمت پروردگار یاد کرده است.
در پرتو همین آموزه های دینی بود که پیامبر و ائمه(ع) و مسلمانان در موارد متعدد با ابتکار عمل و خلاقیت خود، به نوآوری های بزرگی اقدام کرده و تمدن اسلامی را شکل دادند. از جمله حفر خندق در جنگ احزاب.
خواستیم و توانستیم
سال ها قبل وقتی تقویم را نگاه می کردیم و برای بیستم فروردین دنبال مناسبتی می گشتیم، فقط به سالروز قطع رابطه سیاسی ایران و امریکا، شهادت هنرمند بسیجی (سید مرتضی آوینی) و روز هنر اسلامی برمی خوردیم، اما به همت جوانان غیور ایرانی که با وجود تمامی ترفندهای استکبار جهانی، به خوبی فعل خواستن را صرف کردند، از چند سال پیش رخداد میمون و بسیار غرورآفرین پیوستن ایران اسلامی به باشگاه هسته ای جهان با عنوان روز ملی فناوری هسته ای در تقویم ها به ثبت رسید.
ماجرا از این قرار بود که 20 فروردین سال 1385، خبر دستیابی ایران به فناوری غنی سازی اورانیوم و راه اندازی یک زنجیره کامل غنی سازی در نطنز در رسانه های ایران و جهان اعلام شد. در پی این خبر، با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی، به پاس قدردانی از تلاش های افتخارآمیز دانشمندان جوان ایران اسلامی، بیستم فروردین ماه، مقارن با تکمیل چرخه سوخت هسته ای در تقویم رسمی ایرانیان، روز ملی فناوری هسته ای نام گرفت.
فناوری هسته ای دربرگیرنده بسیاری از علوم مهندسی و پایه است و در حال حاضر، منحصراً در اختیار تعداد کمی از کشورهای جهان است. اهمیت کسب این فناوری موجب جهش علمی در همه زمینه های علمی و صنعتی در کشورمان شده است؛ جهشی که البته در آینده به امید خداوند بیش از پیش آن را مشاهده خواهیم کرد و بر ایرانی بودن خویش بیش از اینها خواهیم بالید.
بی تردید 20 فروردین، یادآور روز ملی فناوری هسته ای و اعلام بومی شدن دانش هسته ای در ایران اسلامی و مجهز شدن سرزمین ایران به انرژی هسته ای و در واقع روز بزرگ تحقق شعار «ما می توانیم» است.
اکنون ایران اسلامی، به جمع اعضای کم شمار باشگاه کشورهای اتمی پیوسته و تاریخ برای همیشه، این افتخار بزرگ را به همراه خواهد داشت؛ همان تاریخی که پس از چند سالی توسط تاریخ نویسان و سیاست مداران، از امید ایران و دشمن تراشی های بسیاری از کشورها خواهند نوشت؛ از تحریم اقتصادی و تحمل ایرانیان، جلوگیری از فناوری هسته ای و تلاش ایرانیان برای رسیدن به حق مسلّم خود!
با عزت پای حقوق مسلّم خویش ایستاده ایم
«جمهوری اسلامی ایران، 20 فروردین ماه 1385 برابر با 9 آوریل 2007 از طریق افتتاح پروژه راه اندازی دومین مجموعه جدید سانتریفیوژهای تأسیسات هسته ای نطنز با ورود به مرحله صنعتی غنی سازی اورانیوم، به بزرگ ترین دستاورد تاریخ خود دست یافت.»
این خبر در حالی موج شور و شعف حاصل از سربلندی و پیروزی را به رگ های کشور تزریق کرد که سخنگوی کاخ سفید در مقابل این توانمندی ایرانیان، آنان را تهدید به منزوی تر شدن در جامعه جهانی و اعمال تحریم های بیشتر سیاسی و اقتصادی کشورشان کرد. وزیر امور خارجه بریتانیا این پیروزی ملت ایران را نادیده گرفتن خواست جامعه جهانی قلمداد کرد و وزیر امور خارجه فرانسه اعلام کرد، اگر این روند ادامه یابد، باید تحریم های سخت تری بر ایران اعمال شود.[1]
رسیدن به این مرحله از دانش روز با وجود محاصره شدید اقتصادی از سوی غرب، نمایانگر اراده ملت همیشه سربلند ایران برای فتح قله های علمی و رسیدن به استقلال بی قید و شرط است.
واقعیت این است که کشورهای قدرتمند جهان، هرگز سربلندی و استقلال ایران را خواهان نبوده نگاهی اجمالی به تاریخ گذشته نشان می دهد، هرگاه ملت ایران دست بر زانوهای خود زده و آماده انجام دادن تحولی عظیم گردیده، آنها با شدت در مقابل ایران صف کشیده اند.
باور دستیابی کشوری از منطقه خاورمیانه ـ با وجود تحریم های طولانی مدت ـ به چرخه کامل سوخت هسته ای، آن هم با تکیه بر همت دانشمندان جوان داخلی، برای غرب تبدیل به کابوسی وحشتناک شده است؛ تا جایی که برای توقف فعالیت های غنی سازی ایران قطع نامه های مختلف چون 1737، 1696 و 1747 و… را در شورای امنیت سازمان ملل تصویب کرده اند.[2]
با وجود تمام این تلاش های نافرجام قدرتمندان جهان، ملت ایران همچون ملی شدن صنعت نفت، دوران مبارزه با استبداد ستم شاهی و هشت سال دفاع مقدس، بر سر خواسته های خود پافشاری خواهد کرد تا به آنچه حق مسلّم مردم و سرزمینش است، دست یابد. ملت همیشه در صحنه ایران، اثبات کرد که اراده راسخ ملی ایرانیان در زمینه علوم پیشرفته روز دنیا نیز به ثمر خواهد نشست و حیات توأم با عزت، نتیجه شیرین پافشاری بر خواسته های بحق ایرانیان است.
گزیده ای از مهم ترین بیانات رهبر معظم انقلاب:
پایداری در موضوع هسته ای؛ ضرورت و نیاز ملی
رهبر معظم انقلاب در تاریخ پانزدهم دی ماه 1386، در جمع پرشور مردم ابرکوه استان یزد، با تجلیل از ایستادگی ملت ایران و مسئولان در موضوع هسته ای خاطرنشان کردند: «این پایداری یک ضرورت و نیاز ملی است؛ چرا که اولاً اگر امروز تلاش برای بهره برداری از انرژی هسته ای را پیگیری نکنیم از جهان عقب خواهیم ماند و ثانیاً هر گونه انفعال به دشمن جرأت پیشروی می بخشد. بنابراین همانگونه که آحاد ملت در سراسر کشور تکرار می کنند، دستیابی به این قدرت علمی و قدرت انرژی هسته ای حقیقتاً حق مسلم ملت ایران است.»
ایشان در دیدار با هزاران نفر از دانشجویان پرشور دانشگاه علم و صنعت در تاریخ 24/09/1387، پیشرفت های ایجاد شده در بخش های نانو، پزشکی، هسته ای و دانش های نوین را نشان دهنده توانایی و ظرفیت های عمیق علمی و انسانی موجود در کشور خواندند و با اشاره به هوش بالای ملت ایران و تاریخ درخشان علمی کشور افزودند: «هدف اصلی از روند حرکت علمی کشور، تبدیل ایران به مرجع علمی جهان است و این آرزوی بزرگ به همت دانشمندان و دانشجویان این سرزمین، محقق خواهد شد.»
رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار عمومی مردم آذربایجان شرقی در تاریخ 28/11/1385 فرمودند: «مسئله هسته ای، فقط مسئله امروز کشور ما نیست، مسئله فرداهای کشور و آینده کشور است، مسئله سرنوشت کشور است. این حق مسلّم خیلی از کشورها و ملت هاست، اما مثل شما نمی آیند توی میدان تا این حق را مطالبه کنند. نتیجه چه می شود؟ نتیجه این می شود که آن کسانی که توانسته اند انرژی هسته ای را به دست بیاورند، در آینده نه چندان دوری خواهند توانست سرنوشت انرژی دنیا را در دست داشته باشند.»
ایشان همچنین در دیدار مسئولان سازمان انرژی اتمی و کارشناسان هسته ای در تاریخ 25/03/1385 فرمودند: «امروز در دنیا سانتریفیوژهای نسل چهارم و پنجم هم تولید شده. شما ان شاء الله خواهید توانست روی دست آنها بزنید، خواهید توانست پیش ببرید. ای بسا که شیوه های تولید همین مواد – چه از معدن تا تولید «6 uf» یا غنی سازی آن ـ راه های خیلی میانبرتر و خوب تری داشته باشد که شما آنها را کشف خواهید کرد. من شک ندارم که شما می توانید این کارها را بکنید و می توانید حرکت را سریع تر، آسان تر و بهتر انجام دهید.»
رهبر انقلاب در دیدار اعضای مجلس خبرگان در مورخ 18/12/1384 با اشاره به تلاش کشورهای مختلف جهان برای تولید انرژی هسته ای تأکید کردند: «اگر کشور برق متکی به انرژی هسته ای نداشته باشد با مشکلات اساسی روبه رو می شود، به همین علت تولید انرژی هسته ای نیازی حقیقی است و مسئولان موظفند بدون تسلیم شدن در برابر فشارها، حرکت ایران را به سمت فناوری های پیشرفته از جمله انرژی هسته ای ادامه دهند.
توجه به مسیر کلی حرکت دشمن برای درک اهداف واقعی او، ضروری است و تجربه های مکرر ملت ایران و تأمل در اهداف کلی امریکا، نشان می دهد اگر در مسئله انرژی هسته ای کوتاه بیاییم، فردا بحث تحقیقات دانشگاهی را پیش می کشند. بنابراین، مسئله فقط انرژی هسته ای نیست، بلکه «تلاش دنباله دار دشمن بهانه گیر» برای جلوگیری از پیشرفت و اقتدار و رونق ایران است و همین واقعیات، موضوع را به مسئله ای سرنوشت ساز تبدیل می کند که باید با درک مصلحت عظیم کشور و آینده ایران بر سر آن ایستاد و همچون دیگر مسائل مهم پس از پیروزی انقلاب، با تحمل مسائل و مشکلات احتمالی آن ایستادگی کرد و به پیروزی رسید.»
ایشان برخورداری از انرژی هسته ای را براساس معاهده «ان پی تی» حق همه کشورها دانستند و با اشاره به گفته های برخی دولت های غربی مبنی بر به رسمیت شناختن حق استفاده ایران از انرژی هسته ای افزودند: «به رسمیت شناختن این حق مسلّم و قانونی، امتیازی ظاهری، پوچ و بی معناست؛ چراکه این حق در معاهدات جهانی به رسمیت شناخته شده است و برای استفاده از آن نیازی به اروپایی ها برای به رسمیت شناختن آن نداریم.»[3]
سخنرانی آیت الله خامنه ای 26/4/1387 به مناسبت روز ولادت حضرت علی(ع)[4]
«این دستاورد ـ فناوری هسته ای ـ متعلق به همه ملت است و هیچ قدرتی قادر نخواهد بود این فناوری و حق بزرگ را از ملت ایران سلب کند».
«ملت ایران، در این دستاورد عظیم تاریخی زیر بار منت هیچ کس نیست؛ زیرا این دانش بومی شده و با همت و شوق و ذوق جوانان ایرانی و درایت مسئولان به دست آمده است».
«ملت ایران در مورد کسانی که همچون امریکا از روی عناد با حق دستیابی به دانش هسته ای و این امتیار بزرگ مخالفت می کنند، با کسانی که به ملت ایران و حق آنان احترام می گذارند و خطوط قرمز را رعایت می کنند و خواستار مذاکره درباره مسائل گوناگون از جمله هسته ای می باشند، تفاوت قائل می شود».
«مواضع جمهوری اسلامی ایران و خطوط قرمز ملت ایران کاملاً روشن و واضح است و اگر طرف های مذاکره براساس این چارچوب مذاکره کنند، مسئولین کشور نیز با آنان گفت وگو خواهند کرد».
«اگر ملت امروز از فناوری هسته ای برخوردار نشود، ده ها سال به عقب می رود و در سال های نه چندان دور در عرصه های فراوانی که نیاز به سوخت داشته باشد مجبور است دست نیاز به سوی بیگانگان و دشمنان دراز کند تا آنها با هزاران تحقیر و توهین و پایمال کردن عزت و آبروی ملت شاید مختصری از نیازهایشان را تأمین کنند».
«فناوری هسته ای و چرخه سوخت هسته ای حق مسلّم ملت ایران است و ملت ما، بنده و هیچ مسئولی به هیچ قیمتی زیر بار حرف زور امریکا نخواهیم رفت.[5]
«یک نمونه از پیشرفت های نظام اسلامی، مسئله هسته ای است که ملت ایران در این موضوع، حقاً و انصافاً به یک موفقیت بزرگ و پیشرفت چشمگیر دست یافته است».
«حضور هوشمندانه مردم در صحنه و وحدت نظر مسئولان، در هر موضوعی همواره موجب استحکام نظام اسلامی خواهد شد».[6]
آیت الله مکارم شیرازی، ضمن تبریک دست یابی دانشمندان ایرانی به چرخه کامل تولید سوخت هسته ای فرمودند:
«دوستان ما در سراسر جهان، مسلمانان و تمام آزادی خواهان، حتی غیرمسلمانان نیز از این واقعه خوشحال شدند و اقدام عاقلانه کشورهای غربی نیز این است که موفقیت ایران را قبول کنند و با این واقعیت کنار آیند».[7] نکته ها
بیست فروردین ماه سال 1385. خبر دستیابی ایران به فناوری غنی سازی اورانیوم و راه اندازی یک زنجیره کامل غنی سازی در نطنز اعلام شد. در پی این خبر، با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی، به پاس قدردانی از تلاش های افتخارآمیز دانشمندان جوان ایران اسلامی، بیستم فروردین ماه، مقارن با تکمیل چرخه سوخت هسته ای، در تقویم رسمی ایرانیان روز ملی فناوری هسته ای نام گرفت.[8]
فناوری هسته ای، به توانایی تبدیل اورانیوم طبیعی به اورانیوم غنی شده از طریق شکافت اتم ها و توانمندی هم جوشی اتم ها اطلاق می شود.
تولید برق هسته ای از برنامه های کلان جمهوری اسلامی است که در این زمینه داشتن چرخه سوخت هسته ای و توسعه نیروگاه های اتمی نقش مهمی دارند.
دستیابی به فناوری هسته ای و پیشرفته، جزو حقوق مسلّم کشورهای عضو پیمان عدم گسترش سلاح های هسته ای است. براساس این پیمان، کشورهایی که دارای فناوری پیشرفته هسته ای و نیز سلاح اتمی اند، موظفند به دیگر کشورهای عضو در دستیابی به فناوری هسته ای غیرنظامی کمک کنند.
در قبال این کمک، کشورهای مورد نظر متعهد می شوند: از هر گونه تلاش برای رسیدن به سلاح اتمی صرف نظر نمایند».[9]
انرژی هسته ای، کلید تعیین کننده استقلال و عدم استقلال کشورها در دنیای آینده است. با توجه به محدودیت منابع خداداد سوخت فسیلی، فناوری اکتسابی در زمینه سوخت پاک و انرژی هسته ای، نقش مهم و برجسته ای در تعیین شاخص های اقتدار و استقلال کشورها ایفا می کنند.[10]
در نظام جهانی فعلی، دستیابی به چرخه سوخت هسته ای بر اقتدار سیاسی می افزاید و در فرآیند چانه زنی ها و کشمکش های دیپلماتیک و قراردادها و عهدنامه ها، بر کارآیی دارندگان انرژی اتمی اثرگذار است.
اورانیوم امروز خود یک عامل تعیین کننده برای سیطره قدرت در جهان به شمار می رود و دستیابی به فناوری غنی سازی اورانیوم و ایجاد نیروگا ه های اتمی، شرایط سلطه از پیش تعیین شده را که بعد از پایان جنگ سرد و شکل گیری روابط جدید بین المللی به وجود آمده است، به چالش می گیرد و قدرت ها را به دوباره سازی روابط تهدید می کند.
دانش هسته ای میعادگاه دانش های دیگر است و رشد و توسعه معنادار دانش هسته ای ارتقای سطح سایر فناوری ها و فنون را به دنبال خواهد داشت. ازاین رو، گفته می شود دانش هسته ای، دانش حساس و فاخر است و دستیابی به آن موجب ایجاد غرور ملی و پرستیژ ملی در مردم یک جامعه یا کشور خواهد شد.[11]
یکی از مهم ترین موارد استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای، تولید برق از نیروگاه های اتمی است.
در کشورهای پیشرفته صنعتی از انرژی هسته ای به صورت گسترده در پزشکی استفاده می شود. شیوع برخی از بیماری ها از جمله سرطان، ضرورت تقویت طب هسته ای در کشورهای در حال توسعه را هر روز بیشتر می کند.
تکنیک های هسته ای در حوزه دامپزشکی موارد مصرفی چون: تشخیص و درمان بیماری های دامی، تولید مثل دام، اصلاح نژاد دامی، تغذیه، بهداشت و ایمن سازی محصولات دامی و خوراک دام دارد.
اولین تلاش های ایران برای دستیابی به فناوری هسته ای به دهه 50.م بازمی گردد.
نخستین کشوری که ایران را به دستیابی به فناوری هسته ای تشویق کرد و این فناوری را به ایران منتقل نمود، امریکا، نخستین مخالف امروزی ایران در تحقیقات هسته ای است.
در راستای حمایت های آشکار امریکا، ایران در سال 1958 به عضویت آژانس بین المللی اتمی درآمد.[12]
تا وقوع انقلاب اسلامی در فوریه 1979، راکتور شماره یک بوشهر به میزان 85 درصد و احداث راکتور شماره دو نیز 65 درصد پیشرفت فیزیکی داشتند.
با پیروزی انقلاب، دولت موقت به ریاست مهدی بازرگان و انتصاب دکتر فریدون از فعالان نهضت آزادی، به ریاست سازمان انرژی اتمی ایران، عملیات ساخت نیروگاه بوشهر، به عنوان بزرگ ترین پروژه اجرایی هسته ای خاورمیانه در زمان خود، را متوقف کرد و بسیاری از برنامه های هسته ای دیگر را به تعطیلی کشاند.[13]
پس از انقلاب، شرکت آلمانی زیمنس، حاضر به تکمیل نیروگاه هسته ای بوشهر نشد.
پی نوشت ها:
