سئوال 1: از نظر شرعی به چه چیز رهن گفته می‌شود؟
جواب: رهن آن است که بدهکار مقداری از مال خود را نزد طلبکار بگذارد که اگر طلب او را ندهد طلبش را از آن مال به دست آورد. (ر.ک توضیح المسائل امام خمینی(ره)، م2300)
سئوال 2: راهن و مرتهن و مال مرهونه چه شرایطی باید داشته باشند تا رهن به طور صحیحی واقع شود؟
جواب: باید راهن و مرتهن مکلف و عاقل باشند، کسی آنها را مجبور نکرده باشد، شخص راهن باید ممنوع از تصرف نباشد و مال مرهونه، باید دارای خصوصیتی باشد که بتوان در آن تصرف کرد، و همچنین باید خرید و فروش آن صحیح باشد. (ر.ک توضیح المسائل امام خمینی(ره)، م2309 و2303 و2304)
سئوال 3: مؤجر و مستأجر جهت اجاره باید دارای چه شرایطی باشند؟
جواب: مؤجر و مستأجر باید مکلف و عاقل باشند و به اختیار خودشان اجاره را انجام دهند و نیز باید در مال خود حق تصرف داشته باشند. (ر.ک توضیح المسائل امام خمینی(ره)، م2173)
سئوال 4: آیا لازم است عقد اجاره را به صیغه‌ی عربی خواند یا خیر؟
جواب: مؤجر و مستأجر لازم نیست صیغه‌ی عربی بخوانند بلکه اگر مالک به کسی بگوید، ملک خود را به تو اجاره دادم و او بگوید قبول کردم، اجاره است و نیز اگر حرفی نزنند و مالک به قصد اینکه ملک را اجازه دهد، ‌آن را به مستأجر واگذار کند و او هم به قصد اجاره کردن بگیرد اجاره صحیح است. (ر.ک توضیح المسائل امام خمینی(ره)، م2177)
سئوال 5: آیا کسی که ملکی را اجاره می‌کند می‌تواند به دیگری اجاره دهد؟
جواب: اگر کسی خا نه یا مغازه و… را اجاره کند و صاحب ملک با او شرط کند که فقط خود او از آنها ستفاده نماید، مستأجر نمی‌تواند آن را به دیگری اجاره دهد و اگر شرط نکند می‌تواند آن را به دیگری اجاره دهد. (ر.ک توضیح المسائل امام خمینی(ره)، م2180)
سئوال 6: مال مورد اجاره باید دارای چه شرایطی باشد تا عقد اجاره صحیح واقع شود؟
جواب: مالی را که اجاره می‌دهند چند شرط دارد: 1) معین باشد. 2) مستأجر آن را ببیند، یا کسی که آن را اجاره می‌دهد طوری خصوصیات آن را بگوید که کاملاً معلوم باشد. 3) تحویل دادن آن ممکن باشد. 4) آن مال به واسطه‌ی استفاده کردن از بین نرود. 5) استفاده کردن از آن مال ممکن باشد. 6) چیزی را که اجاره می‌دهد باید مال خود او باشد و اگر مال کسی دیگری است، در صورتی صحیح است که صاحبش رضایت دهد. (ر.ک توضیح المسائل امام خمینی(ره)، م2184)
سئوال 7: آیا استفاده از مال مورد اجاره مطلقاً جایز است یا باید مقید به شرایطی باشد؟ لطفاً بیان کنید.
جواب: استفاده‌ای که مال را برای آن اجاره می‌دهند چهار شرط دارد:
1ـ آنکه حلال باشد، بنابراین اجاره دادن مغازه برای شراب فروشی و… باطل است.
2ـ پول دادن برای آن استفاده در نظر مردم بیهوده نباشد.
3ـ اگر چیزی را که اجاره می‌دهند چند استفاده دارد، ‌استفاده‌ای که مستأجر باید از آن ببرد معین نمایند.
4ـ مدت استفاده را معین نمایند یا عمل را معین کنند، ‌کافی است.
(ر.ک توضیح المسائل امام خمینی(ره)، م2187)
سئوال 8: خانه‌ای که غریب و زوار در آن منزل می‌کنند و معلوم نیست چقدر در آن می‌مانند، اگر قرار بگذارند مثلاً شبی 5 هزار تومان بدهند و صاحب خانه راضی شود، آیا استفاده از آن خانه اشکال دارد؟
جواب: خیر اشکال ندارد. (ر.ک توضیح المسائل امام خمینی(ره)، م2192)
سئوال 9: اگر کسی ملکی را اجاره کند و از آن استفاده نکند آیا باید اجرت آن را بدهد؟
جواب: اگر مؤجر شیء مورد اجاره را تحویل دهد، اگر چه مستأجر تحویل نگیرد یا تحویل بگیرد و تا آخر مدت اجاره از آن استفاده نکند، باید مال الاجاره آن را بدهد. (ر.ک توضیح المسائل امام خمینی(ره)، م2196)
سئوال 10: اگر بعد از تمام شدن مدت اجاره معلوم شود که اجاره باطل بوده حکم چیست؟
جواب: مستأجر باید مال الاجاره را به مقدار معمول به صاحب ملک بدهد، مثلاً اگر خانه‌ای را یکساله به صد هزار تومان اجاره کند بعد بفهمد اجاره باطل بوده، چنانچه اجاره‌ی آن خانه معمولاً پنجاه هزار تومان است باید پنجاه هزار تومان را بدهد. (ر.ک توضیح المسائل امام خمینی(ره)، م2198)
سئوال 11: آیا با موت مؤجر یا مستأجر اجاره باطل می‌شود؟
جواب: خیر باطل نمی‌شود. (ر.ک توضیح المسائل امام خمینی(ره)، م2215)
سئوال 12: اگر مؤجر یا مستأجر بفهمد که مغبون شده آیا حق فسخ اجاره را دارد؟
جواب: چنانچه در موقع خواندن صیغه ملتفت نباشد که مغبون است، می‌تواند اجاره را بهم بزند. ولی اگر در صیغه‌ی اجاره شرط کنند که اگر مغبون هم باشند حق بهم زدن معامله را نداشته باشند نمی‌توانند اجاره را بهم بزنند. (ر.ک توضیح المسائل امام خمینی(ره)، م2208)
سئوال 13: اگر صاحب کار بنا را وکیل کند که برای او کارگر بگیرد چنانچه بنا کمتر از مقداری که از صاحب کار می‌گیرد به کارگر بدهد، آن زیادی چه حکمی دارد؟
جواب: زیادی آن مبلغ بر شخص بنا حرام است و باید آن را به صاحب کار بدهد. (ر.ک توضیح المسائل امام خمینی(ره)، م2216)
سئوال 14: آیا اجاره دادن طلا و سکه بهار آزادی امکان دارد و یا خیر؟
جواب: اجاره در موردی است که عین باقی بماند و از منافع استفاده برده شود مثلاً گلوبندی یا گوشواره طلا را اجاره می‌دهید تا به عنوان زینت مورد استفاده قرار گیرد و پس از پایان اجراه خود آن را مسترد می‌کنند اما سکه بهار آزادی، اگر چنین فایده‌ای داشته باشد اشکال ندارد اما گیرنده بخواهد آن را بفروشد و یا تبدیل کند و سپس جایگزین و مشابه آن را بپردازد مورد اجاره نیست و باطل است. (حکم کلی برگرفته از توضیح المسائل امام خمینی(ره)، م2184)
سئوال 15: اگر کسی پس از اتمام مدت اجاره بدون رضایت مالک ملک را در اختیار خود داشته باشد شرعاً صحیح است یا خیر؟ و اگر کسی در مقابل تخلیه وجهی را مطالبه کند چه حکمی دارد؟
جواب: پس از پایان مدت اجاره، مستأجر شرعاً موظف است مورد اجاره را تحویل مؤجر دهد و تصرف در آن بدون رضایت مالک غصب و حرام و موجب ضمان اجرت المثل مدت تصرف است، و گرفتن وجهی در مقابل تخلیه محل، وجه شرعی ندارد. بلی ـ اگر شرطی در ضمن عقد اجاره شده باشد باید طبق آن شرط عمل شود. (ر.ک استفتائات امام خمینی(ره)، ج2، ص194، س2 وص207، س30)
سئوال 16: خانه‌ای که در گرو شخصی یا بانک می‌باشد، به علت عدم پرداخت بهره و نزول، می‌تواند به مالکیت شخص یا بانک درآورند؟
جواب: بهره را حق ندارند، و نمی‌توانند در مقابل آن، خانه را تملک نمایند. (ر.ک استفتائات امام خمینی(ره)، ج2، ص303، س2)
سئوال 17: آیا در اخذ عین مرهونه همین مقدار که در این زمان معمول است که سند را از طریق اداره‌ی ثبت اسناد توقیف می‌کنند کافی است یا خیر؟
جواب: در قبض عین مرهونه باید عین تحت استیلاء مرتهن واقع شود و مجرد توقیف سند قبض نیست. (ر.ک استفتائات امام خمینی(ره)، ج2، ص305، س6)
سئوال 18: اگر کسی محل کسبی را اجاره کرده باشد و در آنجا مشغول به کسب مشروع باشد، آیا قبل از انقضای مدت اجاره مالک یا کسی دیگر می‌تواند مزاحم او شده و محل کسب را از او بگیرد یا نه؟
جواب: در اثنای مدت اجاره مالک بدون حق فسخ نمی‌تواند از مستأجر درخواست تخلیه محل کند. (ر.ک استفتائات امام خمینی(ره)، ج2، ص194، س1)
سئوال 19: آیا پرداخت ودیعه اصولاً از دیدگاه شرع مقدس صحیح است یا خیر؟ و باید عرض کنم که چون اجاره‌ها سرسام‌آور شده و حقیر نمی‌توانم از محل حقوق دریافتی اجاره پرداخت کنم و از این گذشته از پولی که دارم نمی‌توانم استفاده‌ای نمایم و نمی‌توانم با این قیمت فعلی خانه‌ای بخرم آیا میتوانم به طور ودیعه این پول را به مؤجر بدهم یا خیر؟
جواب: کم کردن مال الاجاره اگر به حساب پولی باشد که به مؤجر سپرده‌اید حکم ربا را دارد. (ر.ک استفتائات امام خمینی(ره)، ج2، ص206، س26)
سئوال 20: آیا اجاره گرفتن از جواز کسب جایز است؟
جواب: جواز اجاره ندارد ولی در صورتی که مطابق مقررات دولت اسلامی باشد و استفاده مستأجر از اجازه‌ی دیگری قانونی باشد صاحب جواز می‌تواند در مقابل استفاده‌ی دیگری از جواز مطالبه‌ی پولی بکند. (ر.ک استفتائات امام خمینی(ره)، ج2، ص210، س39)
سئوال 21: اگر انسان برای ظالمی کار کند که نفس کار مباح باشد ـ مثل کشاورزی و دامپروری ـ حکم آن و اجرتی که دریافت می‌دارد از نظر شرعی چگونه است؟
جواب: اگر در مقابل کار حلال اجرت می‌گیرد، حلال است. (ر.ک استفتائات امام خمینی(ره)، ج2، ص211، س41)