قرآن کریم :
وَ اللّه ُ یُحِبُّ الْمُطَّهِّرینَ؛
[سوره توبه، آیه ۱۰۸]
خداوند پاکیزگان را دوست دارد.
۱پیامبر صلی الله علیه و آله : حَبَّذَا الْمُتَّخَلِّلُ مِنْ اُمَّتى؛
آفرین بر خلال کنندگان امت من.
[مکارم الاخلاق، ص ۱۵۳]
۲امام باقر علیه السلام : لَوْ یَعْلَمُ النّاسُ ما فِى السِّواکِ لاََباتوهُ مَعَهُمْ فى لِحافٍ؛
اگر مردم خاصیت مسواک را مى دانستند (هرگز آن را از خود جدا نمى کردند و حتى)آن را شب به بستر خود مى بردند.
[بحارالأنوار، ج ۷۶، ص ۱۳۰، ح ۱۷]
۳امام صادق علیه السلام : فِى السِّواکِ اثْنَتا عَشْرَهَ خَصْلَهً: هُوَ مِنَ السُّنَّهِ، وَمَطْهَرَهٌ لِلْفَمِ،وَمَجْلاهٌ لِلْبَصَرِ، وَیُرْضِى الرَّحْمنَ، یُـبَیِّضُ الأَْسْنانَ، یَذْهَبُ بِالْحَفَرِ، وَیَشُدُّاللَثَّهَ، وَیُشَهِّى الطَّعامَ، وَیَذْهَبُ بِالْبَلْغَمِ، وَیَزیدُ فِى الْحِفْظِ، وَیُضاعِفُ الْحَسَناتِ،وَتَفْرَحُ بِهِ الْمَلائِکَهُ؛
در مسواک زدن دوازده فایده وجود دارد: ۱. از سنت پیامبر صلی الله علیه و آلهاست، ۲. دهان راپاکیزه مى کند، ۳. نور چشم را زیاد مى کند، ۴. باعث خشنودى خداوند است،۵ . دندان ها را سفید مى کند، ۶ . جِرم آنها را از بین مى برد، ۷ . لثه را محکم مى کند،۸ . اشتها آور است، ۹ . بلغم را مى برد، ۱۰. حافظه را زیاد مى کند، ۱۱. حسنات را چندبرابر مى کند، ۱۲. فرشتگان از آن شاد مى گردند.
[خصال، ص ۴۸۱]
۴پیامبر صلی الله علیه و آله : عَلَیْکُمْ بِالبِطّیخِ، فَاِنَّ فیهِ عَشْرَ خِصالٍ: … وَ رَیْحانٌ؛
خربزه بخورید، چرا که ده خاصیت دارد… از جمله این که خوشبو (کننده) است.
[طب النّبى صلی الله علیه و آله، ص ۸]
۵پیامبر صلی الله علیه و آله : ثَلاثٌ حَقٌّ عَلى کُلِّ مُسْلِمٍ: اَلْغُسْلُ یَوْمَ الْجُمُعَهِ وَ السِّواکُوَ الطِّیبُ؛
سه چیز بر هر مسلمانى لازم است: غسل جمعه، مسواک زدن و عطر.
[نهج الفصاحه، ح ۱۲۵۶]
۶امام رضا علیه السلام : اَلسِّواکُ یَجْلُو الْبَصَرَ وَ یُنْبِتُ الشَّعْرَ وَ یَذْهَبُ بِالدَّمْعَهِ؛
مسواک زدن، نور چشم و رشد مو را زیاد و آبریزش چشم را برطرف مى کند.
[بحارالأنوار، ج ۷۶، ص ۱۳۷]
۷پیامبر صلی الله علیه و آله : نِعمَ الطَّعامُ الزَّبیبُ… وَ یُطَیِّبُ النَّـکْهَهَ؛
چه خوب خوراکى است مویز؛ … و دهان را خوشبو مى کند.
[اختصاص، ص ۱۲۴]
۸امام باقر علیه السلام : اَلسِّواکُ یَذْهَبُ بِالْبَلْغَمِ وَ یَزیدُ فِى الْعَقْلِ؛
مسواک بلغم و رطوبات معده را از بین مى برد و عقل را زیاد مى کند.
[ثواب الاعمال، ص ۱۸]
۹امام صادق علیه السلام : اِیّاکَ وَ السِّواکَ فِى الْحَمّامِ فَاِنَّهُ یورِثُ وَباءَ اْلاَسْنانِ؛
در حمام مسواک نزنید؛ زیرا که دندان ها را فاسد مى کند.
[علل الشرایع، ص ۲۹۲]
۱۰پیامبر صلی الله علیه و آله : اَلسِّواکُ یَزیدُ الرَّجُلَ فَصاحَهً؛
مسواک بر شیوایى سخن انسان مى افزاید.
[مکارم الاخلاق، ص ۴۸]
۱۱امام صادق علیه السلام : نِعْمَ اللُّقْمَهُ الجُبْنُ، تُعْذِبُ الْفَمَ وَ تُطَیِّبُ النَّـکْهَهَ و … ؛
خوب لقمه اى است پنیر؛ آب دهان را گوارا و بوى آن را خوش مى نماید … .
[بحارالأنوار، ج ۶۶ ، ص ۱۰۵، ح ۱۱]
۱۲امام صادق علیه السلام : ما أَدَرْتَ عَلَیْهِ لِسانَکَ فَأَخْرَجْتَهُ فَابْلَعْهُ وَما أَخْرَجْتَهُ بِالْخَلالِفَارْمِ بِهِ؛
بعد از غذا زبان را دور دهان بگردان، هرچه با زبان درآمد فرو ببر، و آنچه را با خلالبیرون آوردى از دهان بیرون افکن.
[مکارم الأخلاق، ص۱۵۲]
۱۳پیامبر صلی الله علیه و آله : … اَنَّ فى تَمْرَتِکُمْ هذِهِ (اَلْبَرنُّى) تِسْعَ خِصالٍ … وَ تُطَیِّبُ النَّـکْهَهَ؛
در این خرماى شما (برنى) نُه ویژگى است… از جمله آن که دهان را خوشبو مى نماید.(برنى، نوعى از خرماست که گِرد و به رنگ سرخ مایل به زرد است).
[محاسن، ج ۱، ص ۷۷، ح ۳۷؛ المعجمالوسیط، ج ۱، ص ۵۲]
۱۴پیامبر صلی الله علیه و آله : مازالَ جَبْرَئیلُ یُوَصّینى بِالسِّواکِ حَتّى خِفْتُ اَنْ اُخْفىَ اَوْ اُدْرِدَ؛
جبرئیل پیوسته مرا به مسواک سفارش مى کرد تا جایى که ترسیدم در مسواک زدنزیاده روى کنم و یا دندان هایم را از بین ببرم.
[وسائل الشیعه، ج ۱، ص ۳۴۶، ح ۱]
۱۵امام على علیه السلام : مَضْغُ اللُّبانِ یَشُدُّ الاَْضراسَ وَ یَنْفِى الْبَلْغَمَ وَ یَذْهَبُ بِریحِ الْفَمِ؛
جویدن کندر، دندان ها را محکم مى کند و بلغم و رطوبات و بوى دهانرا مى برد.
[خصال، ص ۶۱۲]
۱۶امام صادق علیه السلام : مَنْ اَصابَهُ ضَعْفٌ فى قَلْبِهِ اَو بَدَنِهِ فَلْیَأکُلْ لَحْمَ الضَّأنِ بِاللَّبَنِ فَاِنَّهُیُخْرِجُ مِنْ اَوصالِهِ کُلَّ داءٍ وَ غائِلَهٍ وَ یُقَّوى جِسْمَهُ وَ یَشُدُّ لِثَـتَهُ؛
هر کس به ضعفى در قلب یا بدن خویش گرفتار شد، باید گوشت گوسفند با شیربخورد، چرا که این خوراک، هر درد و بلایى را از اندام وى بیرون مى بَرَد و تن او را تقویت ولثه اش را محکم مى کند.
[محاسن، ج ۲، ص ۲۵۹، ح ۱۸۱۹]
۱۷امام صادق علیه السلام : ثَلاثٌ یُذْهِبْنَ النِّسْیانَ وَ یُحْدِثْنَ الذُّکْرَ: قِراءَهُ الْقُرآنِ، وَ السِّواکُ وَالصِّیامُ؛
سه چیز، فراموشى را از بین مى برد و حافظه را زیاد مى کند: خواندن قرآن، مسواکزدن و روزه گرفتن.
[دعائم الاسلام، ج ۲، ص ۱۳۷، ح ۴۸۱]
۱۸پیامبر صلی الله علیه و آله : ما جاءَنى جَبْرَئیلُ اِلاّ أَوْصانى بِالسِّواکِ، حَتّى لَقَدْ خَشیتُ اَنْ یُفْرَضَعَلَىَّ وَ عَلى اُمَّتى؛
جبرئیل هیچ گاه نزد من نیامد، مگر آن که مرا به مسواک زدن سفارش کرد تا جایىکه نگران شدم این کار بر من و امّتم واجب گردد.
[کنزالعمال، ح ۲۶۱۷۴]
۱۹امام صادق علیه السلام : کُلُوا الْبَصَلَ؛ فَاِنَّ فیهِ ثَلاثَ خِصالٍ: یُطَیِّبُ النَّـکْهَهَ وَ یَشُّدُّ اللِّثَهَ وَیَزیدُ فِى الْماءِ وَ الْجِماعِ؛
پیاز بخورید؛ چرا که سه ویژگى دارد: دهان را خوشبو، لثه را محکم و توان جنسى رازیاد مى کند.
[کافى، ج ۶ ص ۳۷۴، ح ۳]
۲۰پیامبر صلی الله علیه و آله : مَنِ استاکَ کُلَّ یَومٍ مَرَّتَینِ فَقَد أدامَ سُنَّهَ الأَنْبیاءِ علیهم السلام، وَ کَـتَبَ اللّه ُلَهُ بِکُلِّ صَلاهٍ یُصَلّیها ثَوابَ مِئَهِ رَکعَهٍ، وَ استَغنى عَنِ الفَقرِ، وَ تَطیبُ نَـکهَتُهُ،وَ یَزیدُ فى حِفظِهِ، وَ یَشتَدُّ لَهُ فَهمُهُ، وَ یَمْرَأُ طَعامُهُ، وَ یَذهَبُ أوجاعُ أضراسِهِ، وَ یُدفَعُعَنهُ السُّقُمُ، وَ تُصافِحُهُ المَلائِکَـهُ لِما یَرَونَ عَلَیهِ مِنَ النّورِ، وَ یَنقى أسنانُهُ؛
هر کس هر روز دو بار مسواک بزند: سنت پیامبران را ادامه داده است و براى هرنمازى که بخواند خداوند پاداش صد رکعت برایش مى نویسد و از فقر نجات مى یابد ودهانش خوشبو، حافظه اش تقویت، فهمش زیاد، غذایش گوارا و درد دندان وبیمارى اش برطرف مى شود و فرشتگان به خاطر نورى که در او مشاهده مى کنند، با اودست مى دهند و دندان هایش تمیز مى شود.
[جامع الأخبار، ص ۱۵۱، ح ۳۴۰]
۲۱امام رضا علیه السلام : اَلتّینُ یَذْهَبُ بِالْبَخْرِ وَیَشُدُّ الْعَظْمَ وَیُنْبِتُ الشَّعْرَ وَیَذْهَبُ بِالدّاءِوَلایُحْتاجُ مَعَهُ إِلى دَواءٍ؛
انجیر بوى بد دهان را برطرف، استخوان ها را محکم، رویش مو را زیاد و بیمارى رابرطرف مى کند و با وجود آن احتیاجى به دارو نیست.
[وسائل الشیعه، ج ۱۷، ص ۱۳۳، ح ۱]
۲۲پیامبر صلی الله علیه و آله : تَخَلَّلوا فَإِنَّهُ لَیْسَ شَىْ ءٌ أَبْغَضَ إِلَى الْمَلائِکَهِ مِنْ أَنْ یَرَوْا فى أَسْنانِالْعَبْدِ طَعاما؛
خلال کنید که بدترین چیز نزد فرشتگان این است که لاى دندان هاى بنده، ماندهغذا ببینند.
[مکارم الاخلاق، ص ۱۵۳]
۲۳امام صادق علیه السلام : اَلْخِلالُ بَعْدَ الطَّعامِ، یَشُدُّ اللِّثاتِ وَ یَجْلِبُ الرِّزْقَ وَ یُطَیِّبُ النَّـکْهَهَ؛
خلال کردن بعد از غذا، لثه ها را محکم، روزى را زیاد و دهان را خوشبو مى کند.
[احقاق الحق، ج ۱۲، ص ۲۸۳]
۲۴امام صادق علیه السلام : اَلحَوْکَ بَقْلَهُ الأَنْبیاءِ. أَما إِنَّ فیهِ ثَمانُ خِصالٍ:… وَ یُطَیِّبُ النَّـکْهَهَ …؛
ریحان سبزى انبیاست و در آن هشت خاصیت است: … از جمله این که دهان راخوشبو مى سازد.
[کافى، ج ۶، ص ۳۶۴، ح ۴]
۲۵امام صادق علیه السلام : خَلُّ الْخَمْرِ یَشُدُّ اللِّثَهَ وَ یَقْتُلُ دَوابَّ الْبَطْنِ وَ یَشُدُّ الْعَقْلَ؛
سرکه لثه را تقویت مى کند، کِرم معده را از بین مى برد و عقل را نیرو مى بخشد.
[کافى، ج ۶ ، ص ۳۳۰، ح ۹]
۲۶پیامبر صلی الله علیه و آله : طَهِّروا اَفْواهَکُمْ فَاِنَّها مَسالِکُ التَّسْبیحِ؛
دهان هاى خود را پاکیزه کنید که راه هاى تسبیح خداوند است.
[مکارم الاخلاق، ص ۵۱]
۲۷امام صادق علیه السلام : اَلحِنّاءُ یَذْهَبُ بِالسَّهَکِ وَ یَزیدُ فى ماءِ الْوَجْهِ وَ یُطَیِّبُ النَّکْهَهَ وَیُحَسِّنُ الْوَلَدَ؛
حنا، بوى بد عرق را از بین مى برد و چهره را شاداب، دهان را خوشبو و فرزند را زیبا مى کند.
[کافى، ج ۶، ص ۴۸۴، ح ۵]
۲۸امام صادق علیه السلام : عَلَیْکُمْ بِالسِّواکِ فَاِنَّهُ یُذْهِبُ وَسْوَسَهَ الصَّدرِ؛
شما را سفارش مى کنم به مسواک زدن؛ چرا که وسوسه دل را از بین مى برد.
[امالى طوسى، ج ۱، ص ۶۶۷، ح ۱۳۹۶]
۲۹امام صادق علیه السلام : نِعْمَ الطَّعامُ الزَّیْتُ یُطَیِّبُ النَّکْهَهَ وَیَذْهَبُ بِالْبَلْغَمِ وَیُصْفِى اللَّوْنَوَیَشُدُّ الْعَصَبَ وَیَذْهَبُ بِالْوَصَبِ وَیُطْفِئُ الْغَضَبَ؛
زیتون غذاى خوبى است، دهان را خوشبو مى کند، بلغم را از بین مى برد، رنگپوست را صفا مى بخشد، اعصاب را محکم مى کند، مرض را مى برد و خشم راخاموش مى کند.
[مکارم الاخلاق، ص ۱۹۰]
۳۰امام صادق علیه السلام : اِذا قُمْتَ بِاللَّیْلِ فَاسْتکِ فَاِنَّ الْمَلَکَ یَاْتیکَ فَیَضَعُ فاهُ عَلى فیکَ فَلَیْسَمِنْ حَرْفٍ تَتْلوهُ وَ تَنْطِقُ بِهِ اِلاّ صَعِدَ بِهِ اِلَى السَّماءِ فَلْیَکُنْ فوکَ طَیِّبَ الرِّیحِ؛
شبانگاه که (براى نماز) برخاستى، مسواک بزن چرا که فرشته اى نزد تو مى آید ودهانش را بر دهانت مى گذارد و آنگاه هیچ حرفى از قرآن و نماز و دعا نمى خوانى مگرآن که آن را به آسمان بالا مى برد، پس باید که دهانت خوشبو باشد.
[وسائل الشیعه، ج ۱، ص ۳۵۷]
۳۱امام صادق علیه السلام : لَوْ یَعْلَمُ النّاسُ ما فِى التُّفّاحِ، ماداوَوْا مَرضاهُمْ إِلاّ بِهِ، أَلا وَإِنَّهُ أَسْرَعُشَىْ ءٍ مَنْفَعَهً لِلْفُؤادِ خاصَّهً وَإِنَّهُ نَضوحَهٌ؛
اگر مردم مى دانستند چه خواصى در سیب وجود دارد، بیماران خود را تنهابا آن درمان مى کردند. بدانید که سیب از هر چیزى سریع تر به قلب فایده مى بخشدو خوشبو کننده است.
[طب الأئمه، ص ۱۳۵]
۳۲امام صادق علیه السلام : سُئِلَ اَبو عَبْدِ اللّه ِ علیه السلام عَنِ الْکُرّاثِ، فَقالَ: کُلْهُ، فَاِنَّ فیهِ اَرْبَعَ خِصالٍ: یَطَیِّبُ النَّـکْهَهَ و… ؛
از امام صادق علیه السلام درباره تره پرسیدند. امام فرمودند: آن را بخور؛ زیرا در آن، چهارفایده هست: دهان را خوشبو مى کند و… .
[کافى، ج ۶ ، ص ۳۶۵، ح ۴]
۳۳امام کاظم علیه السلام : اَلسِّواکُ فِى الخَلاءِ یورِثُ البَخَرَ؛
مسواک زدن در توالت، دهان را بدبو مى کند.
[من لا یحضره الفقیه، ج ۱، ص ۵۲، ح ۱۱۰]
۳۴ امام رضا علیه السلام : شُرْبُ الْماءِ الْبارِدِ عَقیبَ الشَّىْ ءِ الحارِّ وَ عَقیبَ الحَلاوَهِ یَذْهَبُبِالاَْسْنانِ… وَ مَنْ اَرادَ اَلاّ یَفْسُدَ اَسْنانُهُ فَلا یَأکُلْ حُلْوا اِلاّ بَعْدَ کَسْرَهِ خُبزٍ؛
خوردن آب سرد بعد از چیزهاى گرم و شیرینى، دندان ها را از بین مى برد … هر کسمى خواهد دندان هایش فاسد نشود، شیرینى نَخورد، مگر پس از خوردن لقمه اى نان.
[بحارالأنوار، ج ۶۲، ص ۳۲۱، ح ۳۲۵]
۳۵پیامبر صلی الله علیه و آله : عَلَیْکُمْ بِالسِّواک فَنِعْمَ الشَّىْ ءُ السِّواکُ یَشُدُّ اللِّثَهَ وَ یَذْهَبُ بِالْبَخَرِ وَیُصْلِحُ الْمِعْدَهَ وَ یَزیدُ فى دَرَجاتِ الْجَنَّهِ وَ یُسْخِطُ الشَّیْطانَ؛
مسواک بزنید؛ چرا که مسواک چیز خوبى است؛ لثه را محکم مى کند، بوى دهان رامى برد، معده را اصلاح مى کند، بر درجات انسان در بهشت مى افزاید و شیطان راناخرسند مى نماید.
[نهج الفصاحه، ح ۱۹۷۵]
۳۶امام صادق علیه السلام : … وَ السَّعْتَرُ وَ الْمِلحُ… یُطَیِّبانِ النَّـکْهَهَ؛
آویش و نمک، دهان را خوشبو مى کنند.
[مکارم الاخلاق، ج ۱، ص ۴۱۶، ح ۱۴۱۰]
۳۷امام صادق علیه السلام : اَ لْکُحْلُ بِاللَّیلِ یُطَیِّبُ الْفَمَ وَ مَنْفَعَتُهُ اِلى اَرْبَعینَ صَباحا؛
سرمه کشیدن در شب، دهان را خوشبو مى کند و آثار آن تا چهل روز ادامه دارد.
[مکارم الاخلاق، ص ۴۶]
۳۸پیامبر صلی الله علیه و آله : … اِنَّ فیهِ (الخِضابِ) اَرْبَعَ عَشْرَهَ خَصْلَهً:… وَ یُطَیِّبُ النَّـکْهَهَ وَ یَشُدُّاللِّثَهَ… ؛
در خضاب کردن (رنگ موى طبیعى) چهارده خاصیت است: … از جمله این که دهانرا خوشبو و لثه را محکم مى کند.
[کافى، ج ۶ ، ص ۴۸۲، ح ۱۲]
۳۹امام صادق علیه السلام : کانَ رَسولُ اللّه ِ صلی الله علیه و آله اِذا اَفْطَرَ بَدَاَ بِحَلْواءَ یُفْطِرُ عَلَیْها، فَاِنْ لَمْ یَجِدْفَسُکَّرَهٍ اَو تَمَراتٍ، فَاِذا اَعوَزَ ذلِکَ کُلَّهُ فَماءٍ فاتِرٍ وَ کانَ یَقولُ: یُنَقِّى الْمَعِدَهَ وَ الْکَبِدَ وَیُطَیِّبُ النَّـکْهَهَ وَ الْفَمَ وَ یُقَوِّى الاَْضْراسَ… ؛
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله با حلوا افطار مى کردند و اگر حلوا نبود، با چیز شیرین دیگر و یا چنددانه خرما و اگر نبود، با آب گرم و مى فرمودند: آب گرم معده و جگر را پاک، دهان راخوشبو و دندان ها را تقویت مى کند.
[کافى، ج ۴، ص ۱۵۲، ح ۴]
۴۰پیامبر صلی الله علیه و آله : رَحِمَ اللّه ُ الْمَتَخَلِّلینَ مِنْ اُمَّتى فِى الْوُضوءِ وَ الطَّعامِ؛
خداوند رحمت کند خلال کنندگان امتم را در هنگام وضو گرفتن و بعد از غذاخوردن.
[مکارم الاخلاق، ص ۱۵۳]
مؤلف : هادی موحدی
