نه چیز روزه را باطل می کند: 1. خوردن و آشامیدن؛ 2. جماں 3. استمناء؛ 4. دروغ بستن به خدا و پیغمبر و جانشینان پیغمبر _ صلی الله علیه و آله و سلم _ ؛ 5. رساندن غبار غلیظ به حلق؛ 6. فرو بدن تمام سر در آب؛ 7. باقیماندن بر جنابت و حیض و نفاس تا اذان صبح؛ 8. اماله کردن با چیزهای روان؛ 9. قی کردن.

هدف روزه

انسان مسافر است و مسافر به زاد و توشه نیاز دارد. بهترین ره توشه سالکان مسیر معاد تقواست.

(و تزوّدوا فانّ خیر الزاد التقوی؛ توشه برگیرید زیرا بهترین توشه تقوا است. سوره بقره، آیه 197)

برای رسیدن به تقوا گاه باید اندیشه را از راه تعلیل و تحلیل علمی و زمانی با تأیید انگیزه از راه دستورهای عملی تقویت کرد در آیه 183 سوره بقره دستور عملی به روزه را عاملی برای پیدایش این ره توشه معنوی می کند که انسان روزه دار با روزه داری به تقوا می رسد.

البته روزه دارای ابعاد گوناگون و آثار فراوانی از نظر مادی و معنوی است، روزه هم در بعد اخلاقی آثاری دارد و هم از نظر اجتماعی و هم از نظر بهداشتی و روانی و تأمین صحت و سلامتی انسان.

امام صادق (علیه السلام) از پدرانش نقل می کند که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) به اصحابش فرمودند: روزه روی شیطان را سیاه می کند و انفاق و صدقه دادن در راه خدا پشت او را می شکند و دوست داشتن به خاطر خدا و مواظبت بر عمل صالح دنباله او را قطع می کند و طلب مغفرت از خدا رگ گردن او را قطع می کند و برای هرچیزی زکاتی است و زکات بدن روزه گرفتن است. (وسائل الشیعه، ج 10، ص 395 396)

بعد از مقدمه کوتاه به طرح چند پرسش و پاسخ در مورد روزه و روزه داری می پردازیم:

سوال: اگر در روز ماه مبارک رمضان زن و شوهر نزدیکی کنند چه حکمی دارد و باید چه کاری انجام دهند؟

عمل زناشویی و نزدیکی با همسر در روزهای ماه مبارک رمضان برای افراد روزه دار حرام و موجب بطلان روزه آنها می شود. (توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج ‏1، ص 895 ، م 1584)  اما کسانی مثل مسافر و مریضی که شرعا روزه بر آنها واجب نیست، اشکال ندارد. همچنین در هیچ یک از شب های ماه مبارک رمضان حتی در شب های قدر، این عمل حرام نیست و هیچ اشکالی ندارد.

در هرحال در فرض سۆال بر هر یک از مرد و زن حکم افطار عمدى جارى است و علاوه بر قضای روزه، کفاره هم بر هر دو واجب می شود، (توضیح المسائل (محشى – امام خمینى)؛ ج‌1، ص 976)  که عبارت است از شصت روز روزه یا اطعام شصت فقیر و یا دادن شصت مد طعام به شصت مسکین که سهم هر کدام یک مدّ (ده سیر گندم یا جو یا برنج) است. (توضیح المسائل (محشى – امام خمینى)؛ ج‌1، ص 982)

سۆال: چیزهائی که روزه را باطل می کنند کدامند؟

جواب: نه چیز روزه را باطل می کند: 1. خوردن و آشامیدن؛ 2. جماں 3. استمناء؛ 4. دروغ بستن به خدا و پیغمبر و جانشینان پیغمبر _ صلی الله علیه و آله و سلم _ ؛ 5. رساندن غبار غلیظ به حلق؛ 6. فرو بدن تمام سر در آب؛ 7. باقیماندن بر جنابت و حیض و نفاس تا اذان صبح؛ 8. اماله کردن با چیزهای روان؛ 9. قی کردن. (توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 925، م 1572)

سۆال: اگر در حمام سرمان را یک دفعه زیر دوش ببریم آیا روزه ما باطل است؟

جواب: زیر دوش گرفتن سر، روزه را باطل نمی کند. (استفتائات رهبری، ج1، ص 230، س 1783)