شکستن نماز براى پرداخت بدهى مردم با این شرایط اشکال ندارد: الف. طلبکار، در طلب خود تعجیل داشته باشد، و نمازگزار در بین نماز نتواند بدون شکستن نماز، دین خود را پرداخت کند. ب. وقت نماز تنگ نیست؛ یعنى می‌تواند پس از پرداخت بدهى، نماز را در وقتِ آن بخواند. (فاضل لنکرانى، محمد، احکام جوانان، ص 119، م 278؛ صافى گلپایگانى، لطف الله، احکام نوجوانان، ص 100، م 266)
از میان پرسش و پاسخهای بخش احکام عبادی چند استفتاء مربوط به نماز را در این مقاله مطرح می کنیم:
سوال: در چه مواردی جایز است نماز را بشکنیم؟
رها کردن نمازِ واجب (شکستن نماز) حرام است؛ (آیات عظام خوئى، تبریزى، سیستانى، مکارم شیرازی: (بنا بر احتیاط …)؛ امام خمینى، توضیح المسائل (محشّٰى)، ج 1، ص 631، م 1159)
البته در حال ناچارى یا براى هر غرض دینى یا دنیوى که مورد اهتمام نمازگزار است مانعى ندارد. مانند این موارد:
1. حفظ جان خود یا دیگرى
2. حفظ مال مهمّى از خود یا دیگرى
3. جلوگیرى از ضرر مالى و بدنى (مکارم شیرازى، ناصر، رساله احکام براى جوانان، ص 78، م 267)
4. همچنین، شکستن نماز براى پرداخت بدهى مردم با این شرایط اشکال ندارد:
الف. طلبکار، در طلب خود تعجیل داشته باشد، و نمازگزار در بین نماز نتواند بدون شکستن نماز، دین خود را پرداخت کند.
ب. وقت نماز تنگ نیست؛ یعنى می‌تواند پس از پرداخت بدهى، نماز را در وقتِ آن بخواند. (فاضل لنکرانى، محمد، احکام جوانان، ص 119، م 278؛ صافى گلپایگانى، لطف الله، احکام نوجوانان، ص 100، م 266)
لازم به تذکر است که شکستن نمازهای مستحبی از روی اختیار اشکالی ندارد. (توضیح المسائل (محشّٰى)، ج 1، ص 631)
سوال: لطفاً مبطلات نماز را بیان فرمایید؟
دوازده چیز نماز را باطل می‌کند: 1ـ آنکه در بین نماز یکی از شرط‌های آن از بین برود مثلاً در بین نماز بفهمد مکانش غصبی است. 2ـ آنکه در بین نماز عمداً یا سهواً یا از روی ناچاری، چیزی که وضو یا غسل را باطل می‌کند پیش آید. 3ـ از مبطلات نماز آن است که مثل بعضی کسانی که شیعه نیستند دستها را روی هم بگذارد. 4ـ آنکه بعد از خواندن حمد آمین بگوید ولی اگر اشتباهاً یا از روی تقیه بگوید، نمازش باطل نمی‌شود. 5ـ آنکه عمداً یا از روی فراموشی پشت به قبله کند یا به طرف راست یا چپ قبله برگردد. 6ـ آنکه عمداً کلمه‌ای بگوید که از آن کلمه قصد معنی کند اگر چه معنی هم نداشته باشد. 7ـ آنکه در نماز با صدای بلند و عمدی بخندد. 8ـ آنکه برای کار دنیا عمداً با صدا گریه کند. 9ـ آنکه در نماز کاری کند که صورت نماز را به هم بزند مثل دست زدن. 10ـ خوردن و آشامیدن در نماز. 11ـ شک در رکعت‌های نماز دو رکعتی و سه رکعتی یا در دو رکعت اول نمازهای چهار رکعتی. 12ـ آنکه رکن نماز را عمداً یا سهواً کم یا زیاد کند، یا چیزی را که رکن نیست عمداً کم یا زیاد نماید. (توضیح المسائل دوازده مرجع, ج1, م1126 و1156)
سوال: اگر انسان در حالت نماز سر خود را سهوا برگرداند، نمازش باطل است؟
اگر فقط سر خود را سهواً مقدار کمی از قبله برگرداند نماز او باطل نمی‌شود و اگر سر را به طرف راست یا چپ قبله برگرداند احتیاط واجب آن است که نماز را دوباره بخواند. (توضیح المسائل دوازده مرجع, ج1, م1131)
سوال: اگر شخص روزه‌دار در صف نماز جماعت باشد و غذایی به گلو و به دهانش بیاید چه باید بکند؟
اگر داخل دهان باشد نباید پایین بدهد بلکه باید در حال نماز آن را خارج کند(با کمک دستمال و امثال آن) و اگر راهی جز شکستن نماز برای بیرون ریختن غذا ندارد شکستن نماز در این مورد اشکال ندارد.(طبق سوال از دفتر آیه‌الله فاضل لنکرانی ره)
سوال: اهل تسنن که با دست بسته نماز می‌خوانند، آیا نمازشان باطل است این حرکت از چه زمانی رواج یافته است؟ آیا پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ در این مورد حدیثی و یا گفتاری داشته‌اند که می‌شود مثلاً با دستان بسته نماز خواند؟
به نظر فقهای شیعه این گونه نماز خواندن جایز نیست و این کار از زمان خلیفه دوم رایج شده است و در زمان پیامبر و خلیفه اول هم رایج نبوده است گفته شده است وقتی خلیفه دوم رفتار ایرانیان را در مقابل پادشاهان دید که دستها را روی هم قرار می‌دهند روش آنها را پسندید و دستور داد که مسلمین در نماز چنین عمل نمایند. به طور کلی به نظر شیعه هر قول و فعلی که از طریق غیر معصوم به عبادت افزوده یا کم شود مبطل عبادت است. (توضیح المسائل دوازده مرجع, ج1, ص638)
