یکی از مستحبات برای روزه دار در ماه رمضان این است که با چند دانه خرما افطار کند. پیامبر(ص) در این زمینه می فرماید: «اذا أفطر أحدکم فلیفطر علی تمره فان لم یجد، فلیفطر علی مآء فإنه طهور» رواه ابوداود و الترمذی به نقل از ریاض الصالحین

هر گاه یکی از شما خواست افطار کند، باید با خرما افطار کند، اگر خرما نیافت با آب افطار کند چراکه آب پاک است و موجب پاکیزگی (امعاء) می شود.

یا اینکه حضرت انس از پیامبر (ص) روایت می کند که:

کان رسول الله (ص) یفطر قبل ان یصلی علی رطبات فان لم تکن رطبات فتُِِمَیراتُ فان لم تکن تُمَیرات حسا حسواتٍِِ من ماء. رواه ابوداود و الترمذی و قال حدیث حسن

پیامبر (ص)قبل از اینکه نماز مغرب بخواند با رطب افطار می نمود اگر رطب نبود با چند دانه خرما افطار میکرد و اگر خرما هم در دسترس نبود با آب افطار می نمود. از احادیث فوق اهمیت افطار با خرما مشخص می شود.
مهم در رابطه ی افطاری با خرما:

روش رسول الله (ص)در رابطه با افطار بدین صورت بود که آن حضرت (صلی الله علیه و سلم) با چند دانه خرما روزه شان را افطار می نمودند سپس نماز مغرب را می خواندند بعداً اگر میل داشتند شام را تناول می کردند. اما متأسفانه امروزه مسلمانان به سنت افطاری درست عمل نمی کنند یا اینکه بد فهمیده اند. با چند دانه خرما افطار می کنند سپس بلافاصله هرچه میل داشتند از انواع شیرینی جات و غذاها استفاده می کنند، بسیاری از افراد افطار و شام را باهم میل می کنند و این خلاف سنت است و برکت روزه و فوائد افطار با خرما از بین می برد در حالیکه باید بین افطار و شام فاصله باشد. ابتدا باید با خرما یا آب افطار کرد سپس نماز مغرب را خواند و بعد از حدود۳۰یا۴۰دقیقه شام را مصرف نمود.

حال با توجه با اهمیت خرما در افطاری به برخی از حکمت های آن اشاره می کنیم.

۱) خرما میوه ای است سرشار از املاح و ویتامین ها. و این املاح و ویتامین ها نیاز بدن روزه دار را بر طرف می سازد. خرما دارای مواد پروتئین ترمیم کننده بافتهای بدن و درصد کمی چربی است، خرما همچنین دارای ۵ نوع ویتامین اصلی مورد نیاز بدن است علاوه برآن ۸ نوع مواد معدنی (املاح)اساسی را دارد.

۱۰۰گرم خرما در روز حدود نیمی از نیاز بدن را تأمین می کند،خرما دارای دوازده نوع اسید آمینه است. خرما سرشار از پتاسیم، منیزیم و مواد آرام بخش می باشد و مقدار زیادی آهن درآن وجود دارد که آهن مانع از ایجاد کم خونی در بدن می شود)کتاب شگفتی های خداوند در جهان خلقت صفحه ۲۳۰تا ۲۳۲

به علاوه خرما حاوی ویتامینهای. A، B، C و املاح روی، فسفر،آهن،گلوکز،کلسیم، می باشد

۲) خرما متشکل از مواد قندی است که خیلی سریع بین ۱۰ تا۲۰ دقیقه هضم و جذب می شود و نیاز به املاح و ویتامین فرد روزه دار را برطرف می کند و از ضعف های گوناگون جلوگیری می کند و انرژی لازم را برای بدن تأمین می کند.

خرمایی که فرد روزه دار به همراه آب می خورد دارای ۷۵% مواد قندی منوساکارید،(قندهای ساده)، با قابلیت هضم آسان و جذب سریع است، به طوری که قند خرما در کمتر از ۱۰ دقیقه از دهان به خون منتقل می شود و به سرعت مرکز احساس سیری در هیپوتالاموس مغز را فعال می کند و فرد روزه دار احساس سیری می کند و چنانچه پس از آن غذایی بخورد به صورت عادی آن را خواهد خورد و پر خوری نخواهد کرد. اما هضم و جذب چربیها ۳ ساعت به طول می انجامد.

۳) افطار با خرما سبب می شود انسان بعد از افطار احساس کسالت و سستی نکند، بلکه برعکس موجب نشاط می شود و شخص احساس خستگی نمی کند. زیرا با افطار کردن با خرما بدن سریع مواد و عناصر مورد نیاز را جذب کرده و کمبود انرژی بدن برطرف می شود. خالی بودن معده به جذب سریع تر املاح و ویتامین های خرما کمک می کند.

۴) خرما سریع احساس گرسنگی را از بین می برد:زیرا کمبود مواد قندی در بدن است که شخص احساس گرسنگی می کند نه کمبود مواد غذایی، بنابراین میان احساس سیری و پر شدن شکم تفاوت وجود دارد. مواد قندی طبیعی مثل خرما مرکز احساس گرسنگی و سیری در هیپوتالاموس مغز را تحریک می کند با تحریک این مرکز فرد احساس سیری می کند حتی اگر به معده او غذای فراوانی وارد نشده باشد،اما احساس پر شدن معده چیز دیگری است. به همین خاطر در افطار باید خرما مصرف کرد تا احساس گرسنگی از بین برود و شخص پر خوری نکند. علاوه برآن فرکتوز موجود در خرما جایگزین مواد قندی که در طول روز سوخته و مصرف شده است می شود.

۵) خرما همیشه تازه است، و مواد معدنی برای جذب بهتر را به همراه دارد.برعکس شیرینی های مصنوعی که برای جذب از املاح بدن استفاده می کند خرما به راحتی جذب می شود و نیاز ندارد که برای جذب از املاح موجود در بدن استفاده کند.

۶) خرما آلوده نمی شود، زیرا میکروبها درآن زندگی نمی کنند نسبت بالای قند طبیعی درآن، آب میکروبها را به طریقه اسمز می کشد و باعث خشک شدن آنها می شود.

۷) خرما طبیعی ترین ملین ها می باشد زیرا الیاف موجود در خرما مانع ایجاد یبوست می شود و موجب نرمی و لینت روده می گردد که این ویژگی برای روزه دار بسیار با اهمیت است. زیرا به سبب گرسنگی و نیاشامیدن مدت طولانی، روده ها سخت شده که با افطار با خرما این مشکل حل می شود.

۸) در هنگام افطار بدن درحال استراحت کامل است باید از غذایی استفاده شود که به طور ناگهانی به دستگاه گوارش فشار نیاورد: بنابراین نیاز است که معده با ماده ملین و سبکی شروع به کار کند که از همه موارد مناسب تر خرما می باشد.

۹) افطار با خرما تعادل، قلیایی (باز) و اسیدی بدن را ایجاد می کند.غالب مایعات بدن ما قلیایی است (نسبت قلیا به اسید ۸۰ به ۲۰ است) تنها عضوی که می تواند اسید را تحمل کند معده است و سایر اعضاء طاقت تحمل اسید را ندارند لذا برای خنثی کردن آن فعالیت بدن آغاز می شود.بنابراین غذاهایی که ایجاد اسید می کنند باید متعادل مصرف شود. خرما که خام خواری قبل از غذا است این تعادل را ایجاد می کند.

۱۰) از آنجا که ۶۵ ۷۰% رطب را آب تشکیل می دهد، لذا افطار با رطب مقدار زیادی از نیاز بدن به آب را تأمین می کند.

۱۱) خرما موجب تقویت کبد،قلب، خون و استخوان می باشد.

۱۲) زندگی و حیات انسان و تصمیم گیری وی با مغز می باشد که غذای مغز نیز گلوگز خالص است و آن هم در شیرینی جات طبیعی مثل عسل و خرما وجود دارد.

تهیه وتنظیم:حیدر رحمانپور

افطار با شیرینی های طبیعی بدون آنکه باعث انباشته شدن چربی بدن گردد برای مواد سفیده ای بدن رل حفاظتی را داشته ، نیرو دهنده خوبی برای بدن است، خستگی را به تاخیر می اندازد و بسرعت وسهولت هضم و جذب می شود.
نبی گرامی اسلام( ص ) خرما و کشمش و … را برای افطار انتخاب می فرمودند.

افطار با خرما یا کشمش شروع خام خوری است و باعث جلوگیری از زیاد شدن گلبول های سفید و ورم … می گردد.

افطار با این دو آسان است. تهیه آنها دشواری ندارد، فقیر وغنی هر دو امکاناتی دراین باره دارند!

میوه جات را باید تازه خورد خرما در فصل خود تازه است و در غیر فصلش نیز کهنگی بر آن اثری نمی گذارد. کشمش هرچه کهنه تر شود اسید الکل های موجود در آن به شیرینی تبدیل شده برای افطار بهتراست لذا افطار با این دو برای همیشه یکنوع تازه خوری است.

هر دو سرشار از ویتامین ها و بسیاری مواد معدنی لازم می باشند. درهر دو مواد معدنی که کاتالیزور محسو بند و برای عمل هضم و جذب کمک می نمایند موجود است.

با آمارگیری از نقاطی که در سال اهالی آن مقداری خرما می خورند؛ سرطان دیده نمی شود، خرما را بعضی یک عامل ضد سرطانی می دانند. خرما و کشمش قند خود را زود به بدن می رسانند زیرا گلوکز درآنها بوده و در بدن هم سازگارترین نوع قند محسوب می شود.

بدن مواد قندی را زودتر از چربی و پروتئین بمصرف متابولیسم می رساند وچربی نیز زودتر ازپروتئین می سوزد و لذا روزه دار از قند خرما و کشمش زودتر بهره مند خواهد شد (بین دونماز از قند طبیعی به نحو احسن برخوردار شده تا آنکه به مائده افطاری برسد).

چربی ها تنها غذای مولد مواد ستونی نیستند بلکه مواد نیز ستوژن می باشند حتی در نزد مرض قندی ها گوشت و مواد سفیده ای استون را بالا می برند در صورتی که نشاسته ای ها (که خرما را می توان از آنها حساب کرد) از تولید این مواد جلوگیری می نمایند ولذا خرما یک نوع فریاد رسی برای بدنی است که حتی تصور شود استون در آن ایجاد شده است.

تاکنون عقیده داشتند که مواد سلولزی جذب بدن نمی شوند اما امروز می گویند درمحیط روده ها باکتری هایی یافت می شود که سلولزها را هم حل می کند لذا مقداری از مواد سلولز بوسیله روده ها جذب می شود و قسمت دیگر که قابل جذب نیست دو فایده دارد : یکی که مدفوع را از حالت مایعی در می آورد و با حجم خود روده ها را پاک می کند، دیگر آنکه مقدار زیادی ازسموم روده ها را جذب و با خود به خارج دفع می کند.

برای هضم و جذب مواد قندی باید ویتامین ث در محیط باشد تا گلولز در معیت ویتامین ث آنجا که فسفر نیز وجود دارد از جدار روده ها عبور نموده به جریان خون وارد شده …رسیده آنچه لازم است (درحدود یک گرم در لیتر خون) به خون داده شده و بقیه در کبد ذخیره گردد.

دستگیری ویتامین ث از مواد قندی در محیط فسفردار بوسیله ترشحات غده هیپوفیزی نظارت و کنترل و تنظیم می گردد.

آیا کدام افطاری خواهید یافت که علاوه برداشتن – قند وویتامین ث – فسفر بتواند چون خرما به سرعت سه عنصر موجود در خود را برای تقویت روزه دار به هضم و جذب مقصود بدن رسانده، به علاوه وجود ویتامین هایD2,C,B2,B1,A و بعضی از عناصر فلزی بویژه وجود فولیکولین در آن از ضعف های گوناگون جلوگیری به عمل بیاورد ( فولیکولین ماده مخصوص زنانگی است که در ترشحات مردان نیز  به مقدار ناچیزی یافت می شود) و وجود آهن که خود موجبات ترمیم دیگری را فراهم می سازد.

مواد آلبومینی ” سفیده مانندی ” به اندازه ای برای بدن ضرورت دارد که رشد و نمو و نگهداری بدن تامین گردد و این مقدار آلبومین حداقل لازم است و یکی از آنها بستگی به مواد غذایی دیگری دارد که انسان با آن خواهد خورد چنانچه هیدرات دو کربن این حداقل را پائین و چربی ها را بالا می برد و در نتیجه خرمای سرشار از هیدرات دو کربن سبب می شود اگر مواد بیاض البیضی خورده شود بدن بهتر از آن استفاده نماید.

می دانیم که چربی ها مولد اساسی و مهم اجسام ستونی هستند و این اجسام که سمیت دارند فقط در برابر هیدرات دو کربن می سوزند و تبدیل به آب و اسید کربونیک می شوند.
لذا همین دو سه دانه خرمای وسط دو نماز تا فاصله افطار کامل بعدی شاید بتواند سمیت اجسام ستونی را اگر بوجود آمده بر طرف سازد.

اسیدهای موجود در خرما (و سایر میوه جات) با فلزات ترکیب نشده که تشکیل املاح بدهند و اثرات خاص و مفیدی دارند از جمله اگر اجسام ستونی در خون بالا رود خوردن آن میوه جات به خصوص آنها که اسید سیتریک دارند نافع است. بعلاوه پنج درصد میوه جات را سلولز تشکیل می دهد و به همین علت طبیعی ترین و بهترین ملین ها بوده و جلوگیری از ابتلاء بیماری تمدن ( یبوست) می نماید.

یک کار دیگر خرما اینست که اگر موقع افطار غذایی پخته خورده شود چون تمام فرمان های در آن با حرارت 60 درجه از بین رفته خرما مقداری فرمان مشابه دیاستازهای مترشحه بدن را به همراه آورده حل و هضم را آسان تر می سازد.