نسبت به پیروزی امام زمان (عج) در جهانی پر از فساد و تباهی، و کیفیت ظهور خورشید ولایت، برداشت های متفاوت و گوناگونی مطرح شده است که قابل بررسی و دقت است.

اوّل – منفی بافی نسبت به پیروزی امام زمان (عج)
گروهی فکر می کنند که:
در آینده ی نزدیکی، امام علیه السلام در خانه خدا ظهور می کند
و پس از ظهور ناگهان دنیا عوض می شود، فساد نابود می گردد، عدالت جهانی برقرار می شود، کجی ها راست می گردد و بدون آنکه کسی دچار زحمت و مشکلی گردد، فقط با دست امام (عج) همه چیز اصلاح شده، کمبودها جبران می شود.
نه سرمایه داران باید از مال بگذرند.
و نه جوانان باید مبارزه کنند، و خونها ایثار نمایند.
و نه امام زمان (عج) احتیاجی به کسی دارد
و آنگاه پیام می دهند که:
خود را به زحمت نیاندازید.
با شاه و طاغوت و ستمگران ستیزه نکنید.
زجر زندان نکشید.
و مشکلات امر به معروف و نهی از منکر را پدید نیاورید.
دین اسلام و قرآن کریم صاحب دارد.
به ما و شما چه ربطی دارد که از اسلام دفاع نمائیم.
اگر صلاح باشد شخص امام زمان (عج) مداخله می کند.
و در تداوم این تفکّر رفاه طلبانه و ارتجاعی و تنبل پرور، دست از هر گونه دفاع و قیامی کشیده به زندگی عادّی، در خطّ شکم و شهوت، روی می آورند.
و تشیّع را در چند شعار ساده، و دینداری را فقط در انجام مراسمی بی روح خلاصه می فرمایند!!
گرچه مسلمانند امّا فلسفه ی تاریخ را همانند ماتریالیست ها در یک «تحوّل خود بخود» تفسیر می کنند.
که همه چیز بدون علّت و سبب، و به طور تصادفی حل و فصل می گردد.
این قبیل باورها، همواره مورد توجه استعمارگران، و سلطه جویان زمین بود که نسب مسلمان را از اعتراض و فریاد باز دارند، و به سکوت و انزوا بکشانند، و در حدود مراسمی سنّتی و بی روح نگهدارند، و تازه دل خوش دارند که در انتظار حضرت صاحب الزّمان می باشند.
و این شیعیان خالص، دیگر حتّی برای یک بار هم بفکر فرو نرفته اند که از خود بپرسند:
در جهان پر از فساد چگونه امام زمان (عج) پیروز می شود؟
اگر جهان پر از فساد و تباهی است، پس طرفداران آن حضرت چه وظیفه ای دارند؟
اگر چیزی تصادفی پدید نمی آید، پس چگونه امام (عج) بر جهانی پر از اسلحه و دشمن غلبه می کند؟ و با چه کسانی می جنگد؟
امام زمان همانند پیامبران علیهم السلام و حضرت رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم اگر با معجزه و ولایت تکوینی حق ندارد همه را اصلاح کند، پس چگونه به فتح و پیروزی می رسد؟
راستی در جنگ های عربستان و عراق و سوریّه و دیگر جبهه های نبرد، لشگر و امکانات نظامی و نیروهای رزمنده از کجا باید فراهم شوند؟ و به یاری امام بشتابند؟
اگر امام زمان (عج) با جهاد و پیکار و تداوم مبارزات رهائی بخش بر دنیا پیروز می گردد، آیا با «رفاه زدگی» و «سرمایه داری» و «شهوت رانی» و ترک جنگ و جهاد، می توان از منتظران واقعی بود؟
این گروه نه بفکر این قبیل چراها می افتند و نه به خود اجازه بحث و بررسی می دهند. زیرا آنها شیعه بودن را با «سکوت» و «تسلیم» و «رفاه زدگی» و «شکم بارگی» اشتباه گرفته اند و می گویند:
تذکر ندهید
فریاد نزنید
با ظلم و ظالم درگیر نشوید
قیام نکنید.
بگذارید امام زمان (عج) خودش بیاید و اصلاح کند.
امّا چگونه؟
و با کدام نیروی رزمنده ای می توان با دنیا جنگید؟ روشن نیست.
در ایران اسلامی شاهد بودیم که عوامل ساواک و سیا، چنین جریانی را مرتّب دامن می زدند، کمک می کردند، تقویت می نمودند، تا فریادگرانِ منتظر، و منتظران انقلابی را بکوبند.
و در آغاز تظاهرات مردمی، سران و متفکّران این قبیل از جریانات سیاسی (مانند انجمن حجتیّه) را دیده ایم که بیانیّه ی درون گروهی دادند، و در آن، هواداران خود را نصیحت فرمودند که در سیاست دخالت نکنند و پادشاه مسلمان را تضعیف نفرمایند، که صد البتّه مورد رضایت امام زمان (عج) نخواهد بود!!!
آینده نگری این گروه بخصوص نسبت به «ظهور» و «کیفیّت پیروزی حضرت مهدی (عج)» تاریک و منفی و کودکانه است و با انکار واقعیت ها هماهنگ می باشد.

دوم – آینده در تفکّر واقع بینانه
در روایات فراوانی از رسول گرامی اسلام، و امامان معصوم علیهم السلام کیفیت ظهور و پیروزی امام زمان (عج) در مراحل زیر تبیین شده است.
1- اعلان ظهور در کعبه
2- جمع آوری نیروهای مدیر و مدّبر و رزمنده
3- گردهمآیی نیروهای طرفدار و مؤمن امام از سراسر کره ی زمین و ایران
4- جنگ شدید در عربستان و کشتار فراوان از حرامیان فاسد در حَرَم خدا (بگونه ای که یاران امام اعتراض گونه از علل آن می پرسند).
5- جنگ در آغاز ورود به کشور عراق
6- جنگ با سُفیان ثوری و طرفداران انبوه او
7- تداوم جنگ و جهاد تا آنجا که افراد ضیف شک می نمایند (چون ذهنیّت آنها پیروزی تصادفی و اصلاح خودبخود است).
8- زنده شدن شهداء «رجعت» و نزول امدادهای غیبی
9- بازگشت نیروهای غیبی و حضرت عیسی علیه السلام
10- فتح و پیروزی با مشکلات فراوان و طاقت فرسا
باید با دقّت تحوّلات سیاسی هنگامه ی ظهور را مطالعه و ارزیابی کرد.
اگر امام (عج) در مکه و عراق و سوریّه جنگ های پیاپی در پیش دارد، و با قدرتهای بزرگ و نوکران آنها پیکار می کند، و در جنگ با سفیان ثوری، و تداوم مبارزه، مشکلات فراوانی خواهد داشت. آیا نباید پرسید که امکانات را از کجا می گیرد؟
و رزمندگان پیکارگر را از کجا گرد می آورد؟
و با لشگرها، و گردانهای فراوان سازماندهی شده به صفوف دشمنان سوگند خورده یورش می آورد؟
جنگ، اسلحه می خواهد، امکانات نظامی می طلبد، نیروهای رزمنده لازم دارد، نباید فهمید که امام زمان (عج) این همه امکانات تسلیحاتی و نیروهای انسانی را چگونه و از کجا فراهم می فرماید؟
ابرقدرت ها که مخالفند و در جنگ تمام عیار رو در روی امام (عج) می ایستند.
طرفداران مکاتب و ادیان، امام (عج) را باور ندارند
برادران اهل سنت و فرق اسلامی نیز امام زمان (عج) را قبول ندارند.
حال اگر شیعیان نیز در خط رفاه و سکوت و شهوت و شکم باشند، و بگویند:
نروید و به زحمت نیافتید، که امام خودش اصلاح می کند.
پس یاران امام (عج) از کجا باید فراهم شوند؟
نیروهای رزمنده و لشگرهای جنگنده ی مورد نیاز امام را چگونه باید پدید آورد؟
با دست خالی که نمی توان جنگید.
و با معجزه و ولایت تکوینی نیز اجازه ندارد در لحظه، و با یک نگاه جهان را اصلاح نماید.
پس چه کسانی باید در پای عَلَم امام برخیزند؟
پس چه کسانی باید با ایثار مال، نیازهای اقتصادی جبهه های جنگ امام (عج) را تدارک نمایند؟
پس چگونه باید کمبودهای نیروی انسانی رزمنده را ترمیم کرد؟
راستی نباید بدرستی اندیشید که امام (عج) یار و یاور می خواهد؟
جان و مال و خون و شهادت طلب می طلبد؟
بسیجی عاشق و قهرمان نیاز دارد.
که از هیچ قدرتی نهراسند، و «یا مهدی» گویان به صف حرامیان تاریخ زنند؟
از اینرو جهت گیری روایات در هنگامه ی ظهور مشخّص است که به ایرانیان و انقلاب اسلامی چشم دوخته اند، و 2 اصل أساسی را همواره مطرح می فرمایند مانند:
1- ایران اسلامی زمینه ساز حکومت و ظهور مهدی (عج) است. (در تفسیر آیه وَ اِنْ تَتَوّلُوا یَسْتَبْدِلْ قَوْماً غَیْرَکُم
اگر شما روی برگردانید خداوند دیگران را به جای شما خواهد آورد.
امام صادق علیه السلام فرمود:
اَعْنی اَبناءَ المَوالی المُعْتَقِین
مراد ایرانیان آزاد شده می باشند.
امام باقر علیه السلام در تفسیر این آیه فرمود:
اِنْ تَتَوّلَوا یا مَعْشَرَ العَرَب یَستَبِدلْ قَوماً غَیرَکم یَعنی المَوالی.
ای گروه عرب اگر از ولایت برگردید خداوند گروه دیگر را جایگزین شما خواهد کرد، یعنی ایرانیان.
اصحاب رسول اکرم سؤال کردند که:
یا رسول الله «قَوماً غَیرَکُم» چه کسانی هستند.
وَ کانَ سَلمانُ اِلی جَنبِ رَسُول الله صلی الله علیه و آله و سلم.
در حالیکه سلمان در کنار پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم نشسته بود.
رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم دست مبارک را بر زانوی سلمان زد و فرمود:
«هذا و قُومُهُ»
و الذی نَفْسی بِیَدِهِ لَو کانَ الایمانُ مَنُوطاً بِالثُّریا لَتَناوَلَهُ رِجالٌ مِنْ فارس.
این مرد و اهل کشورش [ایرانیان]، به خدایی که جان من در دست قدرت اوست سوگند، اگر ایمان به ستاره ی ثریا بسته باشد هر آینه دلیر مردانی از فرزندان ایران به آن دسترسی پیدا می کنند.
تفسیر نمونه ج 4، ص 418، همین روایت را در تفسیر آیه 54 مائده نقل کرده است
یا اَیّها الّذین آمَنوا مَنْ یَرتَدَّ مِنْکُمْ عَنْ دِینِهِ فَسَوفَ یَأتِی اللهُ بِقومٍ یُحِبُّهُمْ و یُحبُّونَهُ اَذِلهٍ عَلَی المُؤمِنینَ أعِزهً عَلی الکافرِینَ یُجاهِدُون فِی سَبِیلِ الله وَ لا یَخافُونَ لَوْمَهَ لائمٍ ذلِکَ فَضْلُ الله یُؤتِیِه مَنْ یَشاءُ وَ الله واسِعٌ عَلیم.
رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم فرمود:
لَوْ کانَ الدّینُ مُعَلّقا بِالثُّرَیّا لَتَناوَلَهُ رِجالٌ مِنْ اَبناءِ الفارسِ
و تفسیر منهج الصادقین ج 3، ص 264، هم این روایت را نقل کرد.
و همه ی مفسرین می گویند:
این قبیل مردان دلیر و مسلمان باید در زمان نزول آیه موجود نباشند
در تفسیر آیه 4 سوره ی جمعه: آخَرینَ مِنْهُم لَمّا یَلْحَقوُا بهِم وَ هُوَ العَزیز الحَکیم
امام باقر علیه السلام فرمود:
هُمُ الأعاجمُ و مَنْ یَتَکَلَّم بِلُغَهِ العَرَبْ.
آنان ایرانیان می باشند و کسانی که به زبان تازی صحبت می کنند و یا:
کسانی که عرب نیستند اما به زبان عربی صحبت می کنند.
در تفسیر آیه ی 39 سوره ی توبه، اِلّا تَنْفِرُوا یُعَذَّبُکُم عَذاباً اَلیماً و یَسْتَبْدِلْ قُوماً غَیْرَکُم.
مفسرّین گفته اند که هدف از این قوم ایرانیان هستند.
قال رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم: اَعْظَمُ النّاسِ نَصیباً فِی الاِسلامِ اَهلُ فارس
کسانی که بزرگترین سهم را در اسلام دارند، اهل فارس، «ایرانیان» می باشند.)
2- پس از ظهور، ایران و قم یکپارچه در رکاب امام زمان (عج) حاضرند. (امام صادق علیه السلام فرمود:
اِنّما سُمّی قُم لِاَنَّ اَهلَهُ یَجتَمَعُونَ مَعَ قائِمِ آلِ مُحَمّدٍ صلی الله علیه و آله و سلم و یَقُومُونَ مَعَهُ و یَستَقیمُونَ عَلَیهِ وَ یَنْصُرُونَهُ:
قم را به این جهت قم نامیدند که مردم آن در کنار قائم آل محمد علیه السلام گرد می آیند، و در راه او استقامت می ورزند، و او را یاری می کنند.)
یعنی به اذن خدا رزمندگان ایران، عاشقان شهادت، همه زمینه سازند، و هم زمان ساز.
هم آینده سازند، و هم آینده نگر
هم مقدّمات ظهور را فراهم می کنند و هم جهان را آماده می سازند.
و هم پس از ظهور، جنگهای امام را تدارک می کنند و در فتح و پیروزی امام، سهم و نقش تعیین کننده ای خواهند داشت.
پس همه ی آنها که انقلاب اسلامی ایران را پدید آوردند، و جهان را دگرگون کردند، و قدرت ها را در هم شکستند از زمینه سازان حکومت جهانی حضرت مهدی (عج) بشمار می آیند.
و همه ی آنها که خود را ساختند و انواع آمادگیهای رزمی و دفاعی را کسب نمودند، و هر لحظه منتظر فرمان جنگ و پیکارند، می توانند پس از ظهور خدمت کنند، و در جبهه های جنگ به دشمنان اسلام یورش آوردند.
پس دعای «الّلهُمَ عَجَّل لِوَلیَّکَ الفَرَجَ» آمادگی های فراوان می طلبد.
و شعار «یَابنَ الحَسَن بیا» شعور مناسبی می خواهد، و به این سادگی ها هر کس نمی تواند منتظر واقعی باشد و ادّعای تشیّع داشته و از پیروان امام بشمار آید.
پس باید خودسازی نمود، و لیاقتهای لازم را کسب کرد که تفکّر بسیجی داشتن انتظار واقعی است
باید جامعه سازی نمود و هر روز و هر لحظه، یاران بیشتری را فراهم آورد.
و باید این واقعیت را شناخت که پس از ظهور، تلاش بیشتری لازم است، و خون و شهادت گسترده تری می طلبد
و در مرزهای وسیعتری باید جنگید
و گرانی و کمبود و مشکلات فراوان تری را باید تحمّل نمود
و زخم های بیشتری باید برداشت
و مفقودین و جانبازان دیگری باید تقدیم نمود
و آزادگان و اسراء دیگری خواهیم داشت که:
رگ رگ است این آب شیرین آب شور در خلائق می رود تا نفح صور
امام صادق علیه السلام فرمود:
اِذا خَرَجَ القائِمُ لَمْ یَکُنْ بَیْنُهُ وَ بَیْنَ العَرَبِ و قُرَیْشِ اِلاَّ السَّیْف. (1)
وقتی امام زمان قیام کند میان او و عرب و مردم قریش فقط شمشیر حاکم است.
و در رهنمود دیگری فرمود:
یَخْرُجُ بجَیْشٍ لَوْ اِسْتَقْبَلَ بِهِ الجِبالُ لَهَدَّ مَها وَ اتَخَّذَ فیها طَرِیقَاً. (2)
امام زمان (عج) با سپاهی حرکت می کند که اگر با کوهها روبرو شوند، کوهها را در هم می ریزند و از دل کوهها راه خود را برمی گزینند.
حال اگر امام زمان (عج) با جنگ رهائی بخش شهرها را فتح می کند، و با شمشیر و عملیّات نظامی دشمنان اسلام را سرکوب می نماید، پس باید در فکر عِدّه و عُدّه بود
پس باید با انواع اسلحه ها آشنا شد، و انواع امکانات نظامی را فراهم کرد.

فتح اروپا
امام باقر (نسبت به فتح اروپا با دست امام زمان (عج)) فرمود:
یَفْتَحُ المَدیِنَهَ الرُّومِیَّهَ بِالتَّکْبِیرِ فی سَبْعیِنَ أَلْفاً مِنَ المُسْلِمین.
امام زمان (عج) با هفتاد هزار نفر از سربازان مسلمان، تکبیر گویان اروپا را فتح خواهد کرد. (3)

فتح مکه و مدینه
امام صادق علیه السلام نسبت به آزادسازی مکه و مدینه فرمود:
ثَمَّ یَظْهَرُ بِاَصْحابِهِ فَیَفْتَحُ اللهُ لَهُ الحِجازَ، وَ یُخْرِجُ مَن کانَ فیِ السُّجونِ مِنْ بَنی هاشِم، وَ یَسِیرُ حتّی یَنْزِلُ بَیْتَ المَقْدِسِ.
آنگاه امام زمان (عج) با یاران خود قیام می کند و خداوند حجاز را برای او فتح می نماید، که بنی هاشم زندانی را آزاد می کند و به حرکت خود ادامه می دهد تا آنکه وارد بیت المقدّس می شود.
و پس از فتح و مکّه، مدینه را فتح می کند که امام صادق علیه السلام فرمود:
ثُمُّ یَسیِرُ المَهدِیُّ اِلی مَدِینَهِ جَدّی رَسُولُ اللهِ، فَاِذا وَرَدها کانَ لَهُ فیها مَقامٌ عِجِیبٌ، یَظْهَرُ فیها سَرورُ المؤْمِنِینَ وَ خِزْیُ الکافِرِیِنَ. (4)
پس از فتح مکه، امام زمان (عج) به حرکت خود ادامه می دهد تا آنکه وارد مدینه جدّم رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم می شود و در آنجا توقّف شگفت آوری خواهد داشت، که شادی مؤمنان و خواری کافران آشکار می گردد.
—————————————————————————

پی‌نوشت‌ها:

1. بحارالانوار ج 52، ص 355.

2. بحارالانوار ج 52، ص 355.

3. بشاره الاسلام ص 297، (روم، و رومیّه در روایات یعنی اروپا و کشورهای اروپایی).

4. الزام الناصب ص 217 و بحارالانوار ج 53، ص 12.

منبع: منبع: دشتی، محمّد، (1383)، آینده و آینده سازان (ارزیابی تحولات آینده ی جهان و نقش ایرانیان در ظهور حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف)، قم، مؤسّسه ی فرهنگی تحقیقاتی امیرالمؤمنین علیه السّلام، چاپ چهارم.