1. قال الامام علی –
علیه السّلام – : الایمانُ معرفَهٌ بالقَلبِ و اقرارٌ باللِسانِ و عَمَلٌ
بالأرکانِ.

«نهج البلاغه، حکمت 218»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: ایمان عبارت است از شناخت ومعرفت قلبی،
اقرار با زبان و عمل با اعضاء و جوارح.

2. قال الامام علی – علیه السّلام – : أصلُ الایمانِ حُسنُ
التّسلیم لأمر اللهِ.

«تصنیف غررالحکم، ص 87، ح 1444»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: اصل و اساس ایمان، به نیکوئی تسلیم امر
خدا شدن است.

3. قال الامام علی – علیه السّلام – : لا شَرَف اَعلی من الایمان.

«تصنیف غرر الحکم، ص 87، ح 1465»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: هیچ شرافتی بالاتر از ایمان نیست.

4. قال الامام علی – علیه السّلام – : أقربُ النّاس مِنَ اللهِ
سبحانَهُ أحْسَنُهم ایماناً.

«تصنیف غرر الحکم، ص 87، ح 1458»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: نزدیک ترین مردم به خداوند سبحان، کسانی
هستند که ایمانِ نیکوتری دارند.

5. قال الامام علی – علیه السّلام – : «لا نَجاهَ لِمَن لا ایمانَ
له.

«تصنیف غرر الحکم، ص87، ح 1466»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: کسی که ایمان ندارد نجات نخواهد یافت.

6. سُئِلَ عن رسولِ الله – صلّی الله علیه و آله – فَما علامَهُ
الایمانِ؟ فقالَ رسول الله – صلّی الله علیه و آله – : أمّا علامَهُ الایمانِ
فأربَعهٌ: الاِقرارُ بِتَوحیدِ الله و الایمانُ بِهِ و الایمانُ بکُتُبهِ و
الایمانُ بِرُسُلِهِ.

«تحف العقول، ص 19»

از رسول خدا – صلّی الله علیه و آله – سؤال شد: نشانه ایمان چیست؟ حضرت –
صلّی الله علیه و آله – فرمود: نشانه ایمان چهار چیز است: 1. اقرار به یگانگی
خداوند متعال، 2. اعتقاد و ایمان به آن، 3. ایمان به کتب آسمانی، 4. و ایمان به
پیامبران الهی.

7. قال الامام علی – علیه السّلام – : الایمانُ علی أربعه أرکانٍ:
اَلتوکّلُ علی الله، و التفویضُ اِلیَ اللهِ، و التسلیمُ لأمرِ اللهِ و الرّضا
بقضاءِ اللهِ.

«بحار الانوار، ج 75، ص 63»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: ایمان بر چهار رکن استوار است: توکّل بر
خدا، واگذاری کارها به پروردگار، تسلیم امر و فرمان خدا بودن و راضی بودن به قضایِ
الهی.

8. قال رسول الله – صلّی الله علیه و آله – : خصلَتان لیسَ
فوقَهُما من البرِّ شیءٌ: الایمانُ باللهِ و النّفعُ لعبادِ الله.

«تحف العقول، ص 35»

رسول خدا – صلّی الله علیه و آله – فرمود: دو خصلت است که هیچ عمل خیری
بالاتر و برتر از آنها نیست؛ ایمان به خدا و سود رساندن به بندگان او.

9. قال الامام علی – علیه السّلام – : لا یکمُلُ ایمانُ عبدٍ حتّی
یُحِبَّ مَن أحَبَّهُ اللهُ سبحانَهُ و یُبغِضَ مَنْ أبغَضَهُ اللهُ سبحانَهُ.

«تصینف غرر الحکم، ص 88، ح 1477»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: ایمان انسان مؤمن کامل نمی شود مگر اینکه
کسانی را که محبوب خدا هستند دوست بدارد و کسانی که مورد تنفّر و غضب پروردگار
هستند، مورد بغض او باشند.

10. قال الامام الصّادق – علیه السّلام – : لا یَکمُلُ ایمانُ
العبدِ حتّی تکونَ فیهِ اربَعُ خصالٍ، یُحسِنَ خُلقَهُ وَ تسخو نفسُهُ … .

«امالی شیخ طوسی، ص 125»

امام صادق – علیه السّلام – فرمود: ایمان انسان کامل نمی گردد مگر آنکه
چهار خصلت در او وجود داشته باشد: 1. اخلاقش نیکو باشد. 2. نفس او نرم و پذیرا
باشد. 3. کنترل سخن داشته باشد و بیهوده سخن نگوید. 4. اضافی ثروتش را در راه خدا
بدهد.

11. قال الامام علی – علیه السّلام – : اکمَلُکُم ایماناً
أحسَنُکُم خُلقاً.

«بحار الانوار، ج 68، ص 387»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: کامل ترین شما از نظر ایمان، نیکوترین شما
از حیث اخلاق است.

12. قال الامام الصّادق – علیه السّلام – : مَنْ أحبَّ لِلّهِ و
أبغَضَ لِلّهِ و أعطَی لِلّهِ فهُوَ ممَّنْ کَمُلَ ایمانُهُ.

«وسائل الشیعه، ج 11، ص 431»

امام صادق – علیه السّلام – فرمود: کسی که دوستی و دشمنی او فقط برای خدا
باشد و به خاطر رضای خدا عطا و بخشش نماید، از کسانی است که ایمانشان به درجه کمال
رسیده است.

13. قال الامام الصّادق – علیه السّلام – : لا یستکمِلُ عبدٌ
حقیقهَ الایمانِ حتّی تکونَ فیهِ ثلاثُ خصالٍ: الفقهُ فی الدّین، و حُسنُ
التّقدیرِ فی المعیشَهِ و الصَّبرُ علی الرّزایا.

«تحف العقول، ص 324»

امام صادق – علیه السّلام – فرمود: بنده به حقیقت ایمان دست پیدا نمی کند
مگر اینکه سه خصلت در او وجود داشته باشد: 1. فهم دقیقِ دین، 2. برنامه ریزی نیکو
در اداره زندگی، 3. و بردباری در مقابل مصائب و مشکلات.

14. قال الامام الصّادق – علیه السّلام – : انّ الایمانَ عَشرُ
درجاتٍ بمنزلهِ السُّلَّم یُصعَدُ منه مِرقاهً بعدَ مرقاهٍ … .

«بحارالانوار، ج 66، ص 166»

امام صادق – علیه السّلام – فرمود: همانا ایمان ده درجه دارد، همانند
پلّکانی که پلّه پله از آن بالا می روند … مقداد در درجه هشتم، ابوذر در درجه
نهم و سلمان در دهمین درجه قرار داشت.

15. سُئِلَ عن الامام الصّادق – علیه السّلام – : ما الّذی یُثبِتُ
الایمانَ فی العَبدِ؟ قال: الّذی یُثبتُه فیه الوَرعُ و الّذی یُخرِجُهُ منه
الطَّمع.

«بحارالانوار، ج 67، ص 304»

از امام صادق – علیه السلام – پرسیدند: چه چیزی ایمان انسان را پا برجا و
ثابت می کند؟ حضرت فرمود: پرهیزگاری و تقوا، ایمان را در انسان تثبیت می‌ کند و
طمع، ایمان را از دل آدمی خارج می سازد.

16. قال الامام علی – علیه السّلام – : خَفضُ الصَّوت و غَضُّ
البَصرِ و مشیُ القَصْد من أمارَهِ الایمانِ و حُسنِ التّدین.

«تصنیف غرر الحکم، ص 89، ح 1499»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: پائین آوردن صدا، فروبستن چشم و اعتدال
در راه رفتن از نشانه های ایمان و دینداری نیکو است.

17. قال الامام علی – علیه السّلام – : وَ علیکُم بالصّبر فانَّ
الصّبرَ من الایمان کالرّأسِ من الجَسَدِ، و لا خیرَ فی جَسَدٍ لا رأسَ مَعَهُ و
لا فی ایمانٍ لا صبرَ مَعَهُ.

«نهج البلاغه، حکمت 79»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: بر شما باد به صبر و شکیبائی، زیرا نقش
صبر در ایمان همانند سر است برای بدن، و همان طور که بدن بدون سَر فایده ای است،
در ایمانِ بدون صبر نیز خیری وجود ندارد.

18. قال النبی – صلّی الله علیه و آله – : مداراهُ النّاسِ نِصفُ
الایمانِ.

«تحف العقول، ص 35»

پیامبر اکرم – صلّی الله علیه و آله – فرمود: مدارا کردن با مردم نیمی از
ایمان است.

19. قال الامام علی – علیه السّلام – : الایمانُ شجرهٌ، اصلُهَا
الیقینُ و فَرعُهَا التّقی و نورُهَا الحیاءُ و ثَمَرُها السّخاءُ.

«تصنیف غررالحکم، ص 87، ح 1441»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: ایمان درختی است که ریشه اش یقین، شاخه
اش تقوی، نور و شکوفه اش حیاء و میوه آن سخاوت است.

20. قال الامام علی – علیه السّلام – : ثمرهُ الایمانِ الفوزُ عند
الله.

«تصنیف غررالحکم، ص 88، ح 1491»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: ثمره و نتیجه ایمان، رستگاری در نزد
خداوند است.

21. قالَتْ فاطمه – سلام الله علیها – : جَعَل اللهُ الایمانَ
تطهیراً لَکُم من الشّرکِ.

«بحار الانوار، ج29، ص223»

حضرت فاطمه – سلام الله علیها – فرمود: خداوند ایمان را قرار داد تا به
واسطه آن بندگان از پلیدی شرک پاک گردند.

22. قال الامام علی – علیه السّلام – : حیاءُ الرّجلِ من نَفسِهِ
ثمرهُ الایمان.

«تصنیف غرر الحکم، ص 89، ح 1498»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: حیاءِ انسان از خودش ثمره ایمانِ به
خداست.

23. قال الامام الباقر – علیه السّلام – : ما أخلَصَ العبدُ
الایمانَ باللهِ عزّ و جلّ اربعینَ یوماً، اِلّا زهَّدَهُ اللهُ عزّ و جلّ فی
الدّنیا و بصّره داءَها و دواءَها … .

«‌اصول کافی، ج 2، ص 16»

امام باقر – علیه السّلام – فرمود: هیچ بنده ای، چهل روز ایمانش را به خدا
خالص نکرد، مگر اینکه خداوند او را نسبت به دنیا بی رغبت گرداند و درد دنیا و
داروی آن را به او بنمایاند و سپس حکمت را در دلش قرار دهد و زبانش را به سخنان
حکیمانه گویا سازد.

24. قال الامام علی – علیه السّلام – : ما مِنْ شیءٍ یحصل بِهِ
الاَمانُ أبلغُ من ایمانٍ و احسانٍ.

«تصنیف غررالحکم، ص 88، ح 1488»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: هیچ چیزی بهتر از ایمان به خدا و
نیکوکاری، امنیت در دنیا و آخرت را برای انسان حاصل نمی‌کند.

25. قال الامام علی – علیه السّلام – : هُدِیَ مَنْ‌ أخْلصَ
ایمانه.

«تصنیف غررالحکم، ص 89، ح 1506»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: کسی که ایمان او به پرودگارش خالصانه
باشد، اهل هدایت است.

26. قال الامام علی – علیه السّلام – : بالایمانِ یُرتَقی الی
ذِروَهِ السعادَهِ و نِهایهِ الحبورِ.

«تصنیف غررالحکم، ص 89، ح 1496»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: انسان به واسطه ایمان، به بلندترین قلّه
سعادت نائل می گردد و از سرور کامل برخوردار می شود.

27. قال الامام علی – علیه السّلام – : المؤمِنُ دائم الذِّکرِ،
کَثیرُ الفکرِ عَلیَ النّعماءِ شاکِرٌ وَ فِی البلاءِ صابرٌ.

«‌تصنیف غررالحکم، ص 90، ح 1533»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: انسان با ایمان دائماً مشغول به ذکر
خداوند، بیشتر اوقات در حال تفکّر بر نعمت های الهی، شاکر (بر نعمات) و در موقع
بلاء و سختی نیز صبور و بردبار است.

28. قال الامام الکاظم – علیه السّلام – : المؤمِنُ مثلُ کَفّتَیِ
المیزانُ کُلَّما زیدَ فی ایمانِهِ زیدَ فی بلائِهِ.

«تحف العقول، ص 408»

امام کاظم – علیه السّلام – فرمود: انسان مؤمن همانندِ دو کفّه ترازو است
که هر چه بر ایمانش افزوده شود، بلاها و امتحاناتش بیشتر می گردد.

29. قال النبیّ – صلّی الله علیه و آله – : مَن کانَ أکثرُ همهِ
نِیلَ الشهواتِ، نزَعَ من قلبهِ‌ حلاوَهُ الایمانِ.

«مجموعه ورّام، ص 357»

رسول خدا – صلّی الله علیه و آله – فرمود: کسی که بیشترین همتش رسیدن به
خواسته های نفسانی باشد، شیرینی ایمان از قلبش بیرون می‌ رود.

30. قال الامام الصّادق – علیه السّلام – : مَنْ خَلَع جماعَهَ
المسلمین قدرَ شبرٍ، خَلَعَ ربقَهَ الایمانِ مِنْ عُنُقِهِ.

«وسائل الشیعه، ج 5، ص 377»

امام صادق – علیه السّلام – فرمود: کسی که از اجتماع مسلمین به اندازه یک
وجب دوری گزیند، ریسمان ایمان را از گردن خود برداشته (ایمان خود را از دست داده).

31. قال رسول الله – صلّی الله علیه و آله – : الغَضَبُ یُفسِدُ
الایمانَ‌، کما یفسِدُ الخلّ العَسَل.

«اصول کافی، ج 2، ص 302»

رسول خدا – صلّی الله علیه و آله – فرمود: خشم و غضب ایمان را فاسد می کند،
چنانچه سرکه عسل را تباه می سازد.

32. قال النبی – صلّی الله علیه و آله – : ما آمَنَ بی مَن باتَ
شعْبانَ و جارُهُ طاویاً، ما آمَنَ بی مَنْ باتَ کاسیاً و جارُه عاریاً. ‌

«المستدرک الوسائل، ج 8، ص 429»

رسول خدا – صلّی الله علیه و آله – فرمود: کسی که سیر بخوابد در حالیکه
همسایه اش گرسنه باشد و نیز کسی که پوشیده بخوابد در حالی که همسایه اش برهنه
باشد، به من ایمان نیاورده است.

33. قال الامام الصّادق – علیه السّلام – : من زَنی خَرَجَ من
الایمانِ و مَنْ شرِبَ الخَمرَ خرَج من الایمانِ … .

«بحارالانوار، ج 66، ص 197»

امام صادق – علیه السّلام – فرمود: کسی که زنا کند و کسی که شراب بنوشد و
کسی که در روز ماه رمضان، عمداً روزه خود را افطار کند، اینها از حوزه ایمان خارج
شده اند.

34. قال النبیّ – صلّی الله علیه و آله – : لا یجتمع الشحُّ و
الایمانُ فی قلبِ عبدٍ أبداً.

«بحار الانوار، ج 70، ص 302»

پیامبر اکرم – صلّی الله علیه و آله – فرمود: هرگز بخل و ایمان در قلب بنده
ای، با هم جمع نمی شوند.

35. قال الامام الباقر- علیه السّلام – : اِنَّ الکذِبَ هُوَ خرابُ
الایمانِ.

«اصول کافی، ج 2، ص 339»

امام باقر- علیه السّلام – فرمود: دروغگوئی، مایه ویرانی ایمان است.

36. قال الامام الکاظم – علیه السّلام – : ایّاکَ و المزاحُ،
فاِنَّهُ یذهب بنورِ ایمانِکَ و یستخف مرُوّتَکَ.

«تحف العقول، ص 409»

امام کاظم – علیه السّلام – فرمود: ازشوخی با دیگران بپرهیزید، زیرا که
شوخیِ (بی مورد) نورِ ایمان را خاموش نموده و شخصیت تو را سبک می کند.

37. قال رسول الله – صلّی الله علیه و آله – : لا ایمانَ لِمَن لا
أمانَهَ لَه.

«بحار الانوار، ج 69، ص 198»

رسول خدا – صلّی الله علیه و آله – فرمود: انسانی که امانتدار نیست، ایمان
ندارد.

38. قال الامام علی – علیه السّلام – : «آفهُ الایمانِ الشِّرکُ.

«تصنیف غرر الحکم، ص 89، ح 1508»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: شرک به خدا، آفت ایمان است.

39. قال الامام علی – علیه السّلام – : ما آمَنَ باللهِ مَنْ سکنَ
الشَکُّ قَلْبَه.

«تصنیف غرر الحکم، ص 87، ح 1446»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: کسی که در قلب او شک و تردید ساکن است،
به پروردگار عالم ایمان ندارد.

40. قال النبیّ – صلّی الله علیه و آله – : افضَلُ الایمانِ، أن
تعلَمَ أنّ اللهَ معکَ حیثُ ما کُنْتَ.

«‌کنز العمّال، ج 1، ح 66»

پیامبر اکرم – صلّی الله علیه و آله – فرمود: برترین درجه ایمان، آن است که
بدانی هر کجا هستی خدا نیز با تو هست.