1. قال
رسول الله – صلی الله علیه و آله – : مَنِ احتاجَ الیه اخوهُ المُسلِم فی قرضٍ و
هُوَ یَقدِرُ علیه فلَمْ یفعَل حرّم الله علیه ریحَ الجنهِ.
«بحار
الانوار، ج 103، ص 138»
رسول خدا – صلی الله علیه و آله – فرمود: کسی که برادر مسلمانش به او برای قرض
احتیاج داشته باشد و او با وجود این که قادر به پرداخت این قرض است، از دادن آن
امتناع کند، خداوند بوی بهشت را بر او حرام خواهد کرد.
2. عن رسول الله – صلی الله علیه و آله –
: … وَ مَنْ اَقرَضَ اخاهُ المومِنَ بکلِّ درهمٍ أقرضَهُ وزنَ جبلِ اُحُدٍ و جَبَلِ
رضوانٍ و طُورِ سیناءَ حسناتٍ … .
«ثواب
الاعمال، ص 414»
رسول خدا – صلی الله علیه و آله – فرمود: کسی که به برادر مومن خود قرض
بدهد، در برابر هر درهمی که قرض داده هم وزن کوه اُحد، رضوان و طور سینا، حسنات
خواهد داشت و اگر برای باز پس گیری آن مدارا کند، از پلِ صراط همچون برق جهنده،
بدون حساب و عذاب خواهد گذشت.
3. قال الامام الصادق – علیه السّلام – :
عَلی بابِ الجنّهِ مکتوبٌ: القرضُ بثمانیهَ عَشْرٍ و الصَّدَقَهُ بِعشرَهٍ.
«بحار
الانوار، ج 103، ص 138»
امام صادق – علیه السّلام – فرمود: بر روی درب بهشت این گونه نوشته شده
است: قرض دادن هیجده برابر پاداش دارد و صدقه ده برابر.
4. قال رسول الله – صلی الله علیه و آله
– : الصّدقهُ بعشرَهٍ و القرضُ بثمانیهَ عشر و صِلَهُ الاخوان بعشرین و صلهُ
الرّحم باربعهٍ و عشرین.
«الکافی،
ج 4، ص 10»
رسول خدا – صلی الله علیه و آله – فرمود: پاداش صدقه ده برابر، پاداش قرض
هیجده برابر، پاداش پیوند و ارتباط با برادران دینی بیست برابر و پاداش صله رحم و
پیوند با خویشاوندان، بیست و چهار برابر می باشد.
5. قال الامام الصادق – علیه السّلام – :
لِأَنْ اُقرِضَ قرضاً أَحَبُّ اِلیَّ من انْ أصِلَ بمثلِهِ.
«بحار
الانوار، ج 103، ص 139»
امام صادق – علیه السّلام – فرمود: قرض دادن مال را، بیشتر دوست دارم تا آن
که آن را ببخشم.
6. من وصایا امیر المومنین – علیه
السّلام – لابنه الحسن – علیه السّلام – : وَ اغْتَنِم مَنِ اسْتَقَرضَکَ فی حالِ
غناک لِیَجْعَلَ قضَاءَهُ لک فی یوم عُسْرَتِکَ.
«نهج
البلاغه، نامه 31»
امام علی – علیه السّلام – در وصیت به فرزندشان امام حسن – علیه السّلام –
فرمود: اگر کسی در حال بی نیازی ات از تو قرض خواست، آن را غنیمت بشمار تا اینکه
در روز تنگدستی و احتیاج، او نیز قرض تو را جبران نماید.
7. قال الامام الصادق – علیه السّلام – :
ما من مُومنٍ اقرَضَ مومناً یلتمسُ به وجه الله الاّحسب الله له أجرَه بحساب
الصّدقه حتی یرجع الیه ماله.
«الکافی،
ج 4، ص 34»
امام صادق – علیه السّلام – فرمود: هیچ مومنی نیست که به خاطر خدا به مؤمن
دیگر قرض دهد، جز آنکه خداوند هر روز ثواب صدقه دادن آنرا به حساب وی ثبت کند تا
زمانی که آن مال به او باز گردد.
8. قال الامام الرّضا – علیه السّلام – :
انّ اجرَ القَرض ثمانیهَ عَشَرَ ضِعفاً من اجرِ الصّدقه لانّ القرضَ یصلُ الی مَنْ
لا یَضع نفسَهُ للصَّدَقَه لأخذِ الصّدقه.
«بحار
الانوار، ج 103، ص 140»
امام رضا – علیه السّلام – فرمود: پاداش قرض دادن هیجده برابر اجر صدقه است،
زیرا قرض به کسی می رسد که خود را برای گرفتن صدقه، ضایع (و کوچک) نمی کند.
9. قال الامام علی – علیه السّلام – :
ایّاکم و الدِّیْن، فانّهُ همٌّ باللّیل و ذلٌّ بالنّهار
«وسائل
الشیعه، ج 13، ص 77»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: از قرض کردن پرهیز نمائید، چون قرض باعث
غم و اندوه شب و خواری انسان در روز است.
10. قالَ ابی موسی: قلت لابی عبدالله –
علیه السّلام – : جُعِلْتُ فداک یستقرِضُ الرجُلُّ و یحُجُ؟ قالَ: نَعَم، قلتُ:
… .
«وسائل
الشیعه، ج 13، ص 82»
ابو موسی می گوید: به امام صادق – علیه السّلام – عرض کردم، فدایت شوم، آیا
شخصی می تواند قرض بگیرد و فریضه حج را با آن انجام دهد؟ فرمود: آری. عرض کردم:
آیا می تواند برای ازدواج قرض بگیرد؟ فرمود: آری، قرض کند و ازدواج نماید و شب و
روز منتظر روزی خدا باشد.
11. قال الامام الصادق – علیه السّلام –
: … فان اعطاهُ اکثَرَ ممّا اخذَهُ من غیر شرطٍ بینهما فهو مباحٌ له، و لیسَ
لَهُ عندَ اللهِ ثوابٌ فیما اقرَضَه.
«بحار
الانوار، ج 103، ص 157»
امام صادق – علیه السّلام – فرمود: اگر قرض گیرنده بدون قرار قبلی، سودی به
صاحب مال بدهد مباح است، ولی آن قرض دهنده پاداشی از خدا نخواهد گرفت.
12. قال الامام الباقر – علیه السّلام –
: کلُّ ذَنبٍ یکفُرُهُ القتلُ فی سبیلِ الله الاّ الدَّین لا کَفّارهَ لَه الاّ
اداءُهُ او یَقضی صاحِبَهُ، او یَعفُوَ الذّی لَهُ الحقّ.
«وسائل
الشیعه، ج 13، ص 83»
امام باقر – علیه السّلام – فرمود: هر گناهی با شهادت در راه خدا بخشیده و
پاک می شود، مگر قرض که کفّاره ای ندارد جز اینکه توسط شخص بدهکار یا شخص دیگری
پرداخت شود و یا اینکه طلب کار گذشت نماید.
13. قال رسول الله – صلی الله علیه و آله
– : مَنْ ارادَ ان یُظلّهُ اللهُ فی ظلِّ عَرْشِهِ یومَ لا ظِلَّ اِلاّ ظلُّهُ
فلینظُر مُغسِراً او لِیَدَعْ لَهُ عن حَقّهِ.
«بحار
الانوار، ج 103، ص 150»
پیامبر اکرم – صلی الله علیه و آله – فرمود: کسی که مایل است (در روز قیامت)
زیر سایه خدا باشد، روزی که هیچ سایه ای جز سایه خدا نیست، پس به انسان تنگدستِ
بدهکار مهلت دهد یا اینکه به نفع او از حقّش بگذرد.
14. قال الامام الصادق – علیه السّلام –
: اِنّ اللهَ عزوجلًَّ یُحِبُّ انظارَ المُعْسِر وَ مَنْ کانَ عزیمُهُ معسِراً
فَعلیه ان ینظُرَهُ الی مَیْسَرهِ.
«بحار
الانوار، ج 103، ص 153»
امام صادق – علیه السّلام – فرمود: خداوند متعال مهلت دادن به تنگدست را
دوست دارد و کسی که بدهکارش تنگدست است، باید به او مهلت دهد تا توانمند گردد.
15. عن النبی – صلی الله علیه و آله – :
کَما لا یَحلُّ لِغَریمک ان یُمطِلَکَ وَ هُوَ مُؤسِرٌ، فکذلِکَ لا یَحِلُّ لَکَ
ان تُعسِرَهُ اذا علِمْتَ أَنَّهُ معسِرٌ.
«بحار
الانوار، ج 103، ص 139»
رسول خدا – صلی الله علیه و آله – فرمود: همان طور که برای کسی که از تو
قرض گرفته و توانگر است (توان پرداخت قرضش را دارد)، جایز نیست که اداء آن را به تاخیر
اندازد، برای تو هم جایز نخواهد بود که با اینکه می دانی او تنگدست است، از او
مطالبه قرضت را بکنی.
16. قال رسول الله – صلی الله علیه و آله
– : مَن یَسَّرَ عَلی مؤمِنٍ و هُوَ مُعْسِرٌ، یَسَّرهُ الله علیه حوائجهُ فی
الدّنیا و الاخرَه.
«بحار
الانوار، ج 103، ص 152»
رسول خدا – صلی الله علیه و آله – فرمود: کسی که با انسان تنگدست مؤمن
مدارا نماید (در گرفتن قرض خود به او مهلت داده و یا آن را ببخشد)، خداوند در
برآوردن حوائج دنیا و آخرتِ او مدارا خواهد کرد.
17. قال النبی – صلی الله علیه و آله – :
مَنْ یُمطِلُ عَلی ذی حَقٍّ حقَّهُ و هُوَ یقدِرُ علی اداءِ حقِّهِ فَعَلیهِ کلَّ
یَومٍ خطیئَهُ عَشّارٍ.
«بحار
الانوار، ج 103، ص 146»
پیامبر اکرم – صلی الله علیه و آله – فرمود: کسی که قادر به پرداخت حق
دیگران است، اگر طلبکار را معطل کند، در مقابل هر روز تاخیر، گناه شخص باج گیر در
نامه علمش ثبت خواهد شد.
18. قال الامام الصادق – علیه السّلام –
: «مَنْ اقرَضَ قَرْضاً فَضَرَبَ لَهُ اجَلاً فَلَمْ یُؤتَ بِهِ عندَ ذلِکَ
الاجَلِ، فاِنَّ لَهُ من الثّوابِ … .
«بحار
الانوار، ج 103، ص 139»
امام صادق – علیه السّلام – فرمود: هر گاه انسان به شخصی قرض دهد و برای
باز پرداخت آن زمان مشخص نماید، چنانچه در موعد مقرر مال او پرداخت نشود، یک دینار
صدقه، به ازای هر روز در نامه عملش ثبت خواهد شد.
19. عن الامام الرضا – علیه السّلام – :
اِعلَمْ انَّ مَنِ اسْتَدانَ دَیناً و نَوی قضاءَهُ، فهو فی امانِ الله حَتّی
یقضیه، فاِنْ لَمْ یَنْوِ قضاءَهُ فهو سارقٌ.
«بحار
الانوار، ج 103، ص 150»
امام رضا – علیه السّلام – فرمود: کسی که قرض بگیرد در صورتی که تصمیم
داشته باشد آن را پس دهد، در امانِ خداست تا آن را اداء کند، ولی اگر تصمیم نداشته
باشد آنرا به صاحبش برگرداند، پس او دزد محسوب می شود.
20. قال رسولِ الله – صلی الله علیه و آله
– : مَطَلُ الغنیِّ ظلمٌ.
«وسائل
الشیعه، ج 13، ص 90»
پیامبر اکرم – صلی الله علیه و آله – فرمود: تاخیر در پرداخت قرض توسط
انسان توانمند و غنی، ظلم است.
21. قال رسول الله – صلی الله علیه و آله
– : مَنْ اقرَضَ مومناً قرضاً ینتظِرُ بِهِ مَیْسورَهُ کانَ مالَهُ فی زکاهٍ و
کانَ هو فی صلاهٍ منَ الملائکهِ حتّی یودّیهُ الیه.
«بحار
الانوار، ج 103، ص 139»
رسول خدا – صلی الله علیه و آله – فرمود: هر کس به مومنی قرض بدهد و منتظر
بماند تا قرض گیرنده فراخی یابد، آن مال ثواب زکات خواهد داشت و قرض دهنده مورد
درود فرشتگان می باشد تا این که قرضش ادا شود.
22. قال الامام علی بن الحسین – علیه
السّلام – : طَلَبُ الحوائج اِلَی النّاسِ مَذَلَّهٌ لِلْحیاه و مذهبهٌ لِلْحَیاءِ
و استخفافٌ بِالوَقارِ وَ هو الفقر الْحاضِر … .
«بحار
الانوار، ج 75، ص 136»
امام سجاد – علیه السّلام – فرمود: دست نیاز به سوی مردم دراز کردن، سبب
ذلّت و خواری در زندگی خواهد بود و نیز موجب از بین رفتن حیاء و خوار و ناچیز شدن
شخصیت و وقار خواهد گشت به طوری که همیشه احساس نیاز و تنگدستی نماید و هر چه کمتر
به مردم رو بیندازد و درخواست کمک کند، بیشتر احساس بی نیازی و خود کفائی خواهد
داشت.
23. قال الامام الباقر – علیه السّلام –
: اربعٌ من کنُوزِ البرّ: کتمانُ الحاجَه وَ کِتمانُ الصّدقَه و کتمانُ الوَجَع و
کتمان المُصیبهِ.
«بحار
الانوار، ج 75، ص 175»
امام باقر – علیه السّلام – فرمود: چهار چیز از گنج های خیر و نیکی است:
پوشاندن حاجت و نیاز خود از دیگران، دادن صدقه و کمک به افراد به صورت مخفیانه،
کتمان رنج و ناراحتی ها و تحمل مصیبت.
24. قال رسول الله – صلی الله علیه و آله
– : رایتُ لیلهً اُسری بی علی بابِ الجَنّهِ مکتوباً الصّدَقَهُ بعَشْرِِ امثالِها
و القرضُ بثمانیهَ عشرٍ. فقلتُ: یا جبرئیل … .
«کنز
العمّال، ح 15374»
رسول خدا – صلی الله علیه و آله – فرمود: شبی که به معراج برده شدم دیدم که
روی درب بهشت این چنین نوشته بود: صدقه ده برابر پاداش دارد و قرض هیجده برابر. به
جبرئیل گفتم: چرا قرض برتر از صدقه است؟ گفت: چون قرض گیرنده فقط به خاطر نیازش قرض
می گیرد ولی سائل تقاضای کمک می کند، اگر چه بی نیاز باشد.
25. قال رسول الله – صلی الله علیه و آله
– : مَنْ ارادَ ان تُستَجابُ دعَوَتُهُ و اَن تکشِفَ کُرْبَتُه فَلیُفَرّج عَن
مُعسرٍ.
«کنز
العمال، ح 15398»
رسول خدا – صلی الله علیه و آله – فرمود: کسی که مایل است خداوند دعایش را
مستجاب نموده و غم و اندوهش را بزداید، پس باید تلاش کند که غم و اندوه انسان
تنگدست را برطرف نماید.