زندگی زناشویی قبل از آنکه شناخت دقیق و کاملی از روحیات، حالات، عواطف، نگرش هاو ارزش های طرفین حاصل شود در معرض خطرات زیاد و عوامل تهدید کننده ی بسیاری است.در این نوشتار در مورد چهار رفتار خطرساز که به عنوان چهار رفتار سرنوشت ساز نامگذاری شده اند، صحبت خواهد شد.این چهار رفتار عبارتند از:انتقاد، سرزنش، جبهه گیری و سکوت.با افزایش این رفتارهای خطرساز میزان احساسات منفی و تنش ها هم افزایش می یابد و هر رفتار راه را برای رفتار بعدی هموار می کند.

انتقاد

انتقاد کردن یکی از مخرب ترین رفتارهای زناشویی است.وقتی از کسی انتقاد می کنیم در واقع شخصیت او را زیر سؤال می بریم.درنتیجه شخص مقابل دلگیر و ناراحت می شود و فقط به انتقام فکر می کند.انتقاد یعنی حمله به شخصیت و منش فرد؛ در حالی که اگر بتوانیم به جای انتقاد از آن رفتار یا گفتار بخصوص که باعث ناراحتی ما شده است، از همسرمان گله کنیم کار عاقلانه یی کرده ایم.انتقاد شامل سرزنش، حمله یا اتهام است، درحالی که گله کردن، بازگو کردن این مطلب است که شما دوست داشتید همسرتان رفتار دیگری داشته باشد.گله با کلمه ی «من»و انتقاد با کلمه ی «تو»شروع می شود.برای روشن شدن موضوع مثالی می آورم.مثلاً «من دوست داشتم که کارهای منزل را انجام می دادی و بعد به خانه ی برادرم می رفتیم.»این جمله یک گله است.اما اگر بخواهیم در قالب انتقاد این جمله را بیان کنیم به این شکل درخواهد آمد:«تو هیچ وقت کارهایت را به موقع انجام نمی دهی.»بیان این گونه جملات انتقاد آمیز فقط باعث خراب و تیره شدن روابط زناشویی می شود.حالا فکر کنیم که روزانه چند بار از این گونه جملات مخرب استفاده می کتیم.

تحقیر و سرزنش کردن

تحقیر و سرزنش نابود کننده ی عشق و دوست داشتن در زندگی است.کسی که تحقیر می شود و مورد اهانت و سرزنش قرار می گیرد به احساسی از خشم و بی ارزشی می رسد.گفتن کلمات تحقیر آمیزی چون احمق، بی عرضه، دیوانه و…نه تنها مشکلی را حل نمی کند، بلکه موجب از دست رفتن اعتماد به نفس همسر و خرد شدن شخصیتش می شود.به جای این کار می توان از روش تأیید آمیز، تحسین و تعریف کردن از نکات مثبت یکدیگر استفاده کرد.استفاده از این روش باعث می شود که احساسات و افکار مثبت در زندگی افزایش یابد و در واقع با این کار عملی مخالف با سرزنش کردن را انجام داده اید و در نتیجه رابطه ی زناشویی شما به شکل مطلوبی بهبود خواهد یافت.

جبهه گیری

اگر رفتار تدافعی (جبهه گیری)داری احتمالاً به این دلیل است که تحت تأثیر افکار و رفتارهای منفی همسرتان مثل انتقاد و سرزنش قرار گرفته اید.اگر هم فکر می کنید این شما نیستید که جبهه گیری می کنید، ممکن است کاملاً باخودتان صادق نباشید، زیرا تقریباً زن و شوهرها در رابطه با یکدیگر جبهه گیری می کنند.شانه خالی کردن از زیر بار مسئولیت، بهانه آوردن، غرزدن و مخالفت کردن با حرف های همسر از علایم جبهه گیری است.رفتار تدافعی اغلب یک خیابان دو طرفه است و نشانه هایی از ترس و هراس را در خود دارد.به عبارت دیگر کسی که از یک حمله ی احتمالی یا واقعی یا خیالی می ترسد، رفتار تدافعی اتخاذ می کند.آرام شدن و آرام گرفتن نخستین کاری است که باید انجام دهید، زیرا رفتار تدافعی شما از رفتارهای منفی (تحقیر و سرزنش)همسرتان ناشی می شود.در این صورت لازم است به خود آرامش دهید و موشکافانه به صحبت های همسرتان گوش دهید.گام دوم برای شکستن جبهه گیری این است که صحبت های همسرتان را حمله تلقی نکنید، بلکه آنها را نظراتی محکم و متین بدانید و خودتان نیز غیر تدافعی صحبت کنید.سعی کنید همسرتان را درک و با او همدلی کتید و نگرش مثبتی در مورد همسرتان داشته باشید تا زندگی زناشویی شما صحنه ی تاخت وتاز رفتارهای منفی از جمله انتقاد، تحقیر و سرزنش و حتی سکوت قرار نگیرد.

سکوت

وقتی همسرتان سکوت می کند، ممکن است به این نتیجه برسید که همسرتان در حال قضاوت کردن شماست یا صحبت های شما را قبول ندارد و توجهی به شما نمی کند.در این مواقع احساس می کنید که وی برای احساسات و افکارتان بهایی قایل نیست و پاسخ شما را نمی دهد؛ گویی شما را ترک کرده و در خانه نیست.اما از سوی دیگر افرادی که سکوت می کنند خود را خونسرد می دانند نه منفی!آنها می خواهند خود را کنار بکشند، آرامش خود را حفظ کنند و حتی بیرون را به داخل خانه ترجیح می دهند.نکته ی قابل تأمل درباره ی سکوت این است کناره گیری در حین بحث عملی قهرآلود و زشت است.چهره ی بسیاری از سکوت کننده ها سرد و بی روح است و همین امر باعث می شود تا همسرتان احساس کند که به او گوش نمی دهید؛ درنتیجه او را دلسرد کرده و ناراحتی او را افزایش می دهید.نکته ی قابل تأمل دیگر در مورد این است که زن و شوهر هایی که هر دو از سیاست سکوت استفاده می کنند، احتمال فروپاشی زندگی شان بسیار بالاست.راه حل اساسی این شکل این است که در هنگام بحث و جدل صحنه را ترک نکنید و در عوض بگویید دل تان می خواهد برای مدتی از بحث کردن دست بکشید تا به آرامش برسید و فکر کنید، سپس در یک فرصت مناسب با گوش دادن غیر تدافعی و صحبت کردن در مورد مشکل پیش آمده گفت و گو کنید.به طور یقین با این کار نتیجه ی بهتری خواهید گرفت.
منبع:هفت روز زندگی شماره94.