مؤلّف:
ابوجعفر محمد بن علی بن حسین بن بابویه قمی معروف به شیخ صدوق (م 381 ق)
زندگی نامه:
ترجمه مؤلف در بخش کتب فقهی ذکر شده است.
معرفی اجمالی کتاب:
شیخ صدوق در کتاب ثواب الاعمال روایات فراوانی را در بیان اعمال پسندیده و ناپسند, پاداش اعمال نیک و مجازات اعمال بد, بیان کرده است. او همچنین روایاتی از ائمه معصومین ـ علیهم السلام ـ درباره اعمال خیری که خداوند وعده پاداش و اعمال شرّی که به آنها وعده عذاب و عقاب داده را آورده است.
این کتاب مانند سایر کتاب های شیخ صدوق پیوسته مورد توجه علما, فقها و فضلای شیعه و مردم قرار گرفته و از معتبرترین اصول روایی شیعه به شمار می آید.
کتاب ثواب الاعمال و عقاب الاعمال, دائره المعارف بزرگی است که در معارف اسلامی, اخلاقی و احکام حلال و حرام بحث کرده و هیچ فقیه, دانشمند و استاد اخلاقی, از آن بی نیاز نیست.
کتاب حاضر حاوی مطالب مفید و مباحث ارزشمند از جمله روایات نفیس اهل بیت ـ علیهم السلام ـ می باشد و در شهرت در حدّ کتب اربعه به حساب می آید و مؤلف این کتاب در اجازات روایی از مشایخ بزرگ شیعه می باشد و بسیاری از علما و مؤلّفان از وی و کتابش روایت نقل کرده اند.
کتاب ثواب الاعمال شامل 778 حدیث که در ضمن 391 عنوان و کتاب عقاب الاعمال نیز شامل 331 حدیث در ضمن 131 عنوان تنظیم شده است.
کتاب ثواب الاعمال شامل موضوعاتی مانند ثواب گفتن لا اله الا الله, رفتن به مسجد, تفکر, ثواب جهاد در راه خدا, زیارت پیامبر و ائمه, حفظ قرآن, توبه, عمل, علم, شاد کردن دل برادر مؤمن و موضوعات دیگر می باشد و کتاب عقاب الاعمال شامل موضوعاتی مثل: مجازات کسی که در انجام فرامین الهی سستی می کند و در قسم دروغ, زکات ندادن, اذیّت مؤمن, قطع رحم, حاکم ستمگر, مجازات ترک امر به معروف و نهی از منکر می باشد.
وضعیت نشر:
این کتاب به همت انتشارات رضی قم, در سال 1364 شمسی در یک جلد به زبان عربی چاپ شده است. و همچنین ترجمه فارسی آن با متن کتاب به چاپ رسیده است.
حافظ فرزانه – مرکز مطالعات و پژوهش های فرهنگی حوزه علمیه