مؤلف:
شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی (م 381 ق).
زندگینامه و اظهار نظرها:
ترجمه مؤلف در بخش معرفی کتب فقهی شیعه ذکر شده است.
معرفی اجمالی کتاب:
کتاب امالی حاصل جلسه های متعددی است که شیخ صدوق هفته ای دو روز، در روزهای سه شنبه و جمعه، از هیجده رجب سال 367 ه.ق تا یازده شعبان سال 368 ه.ق در مشهد مقدس املا فرموده و شاگردان ایشان نوشته اند. در اواخر قرن سوم ه.ق شیوه ای در میان دانشمندان اسلامی ظهور کرد که آن را فن امالی نامیدند. امالی جمع املا است و آن این گونه است که یکی از استادان و دانشمندان بزرگ در انجمن، مطالبی را ایراد می کرد و دیگران سخنان او را می نوشتند و جمع آوری می کردند تا به صورت کتابی می شد و آن را امالی می خواندند. از فقهای بزرگ شیعه، آثار گرانبهایی به این شکل به یادگار مانده که امالی شیخ صدوق از آن جمله است و اثری بس نفیس و ارزشمند به شمار می رود. متن کتاب همان متن احادیث است که با سلسله سند آورده شده است. در این کتاب تبحر شیخ بزرگوار صدوق، در جمع و حفظ احادیث فریقین شیعه و سنی به خوبی آشکار است. موضوعات مختلفی در این کتاب بحث شده اند که بیشتر آنها اخلاقی، تاریخی و نقل فضائل خاندان پیامبر اکرم – صلی الله علیه و آله – را است.
وضعیت نشر:
این کتاب، در یک جلد به همت آیت الله شیخ محمد باقر کمره ای ترجمه و همراه با اصل در سال 1339 ش (1380 ق) به چاپ رسیده و پس از آن مکرر چاپ شده است و سپس به همت انتشارات کتابخانه اسلامیه، در سال 1363 ش، با قطع وزیری چاپ و منتشر شده است.
محمد رضا ضمیری- کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی, ص 363