انسان گل سر سبد هستی است زیرا که خداوند می فرماید ما بنی آدم را گرامی داشتیم و آنها را در خشکی و دریا (بر مرکبهای راهوار) حمل کردیم، و از انواع روزیهای پاکیزه به آنها روزی دادیم و بر بسیاری از خلق خود برتری بخشیدیم.[1] انسان؛ امتیازات فراوانی بر مخلوقات دیگر دارد که هر یک از دیگری جالبتر و والاتر است و روح انسان علاوه بر امتیازات جسمی، مجموعه ای است از استعدادهای عالی و توانائی بسیار برای پیمودن مسیر تکامل بطور نا محدود، بعضی از مفسران آیه را دلیل بر فضیلت فرشتگان بر کل بنی آدم دانسته اند، چرا که قرآن می گوید ما انسانها را بر بسیاری از مخلوقات خود برتری دادیم که غیر فرشتگان باشند. ولی با توجه به آیات آفرینش آدم و سجود و خضوع فرشتگان برای او و تعلیم علم اسماء به آدم، تردیدی باقی نمی ماند که انسان از فرشته برتر است، بنابراین «کثیر» در اینجا به معنی جمیع خواهد بود و به گفته مفسر بزرگ طبرسی در مجمع البیان، در قرآن و مکالمات عرب، بسیار معمول است که این کلمه به معنای جمعی می آید.[2] و در آیه 29 سوره بقره آمده است او خدائی است که همه آنچه (از نعمت ها) در زمین وجود دارد برای شما آفرید و سپس به آسمان پرداخت، و آنها را به صورت هفت آسمان مرتب نمود. او به هر چیز آگاه است. پس تمام موجودات زمین را برای شما و به خاطر شما آفریده ایم و در آیات دیگر آمده است «زمین را برای انسانها قرار دادیم» کشتیها را مسخر شما ساخت و نهرها را مورد تسخیر شما قرار داد و شب و روز را مسخر شما نمود و شما را بر دریاها مسلط گردانید و خورشید و ماه را مسخر شما قرار داد از این آیات فهمیده می شودکه انسان، اشرف مخلوقات و گل سر سبد هستی است.[3] پس از آیات زیاد و روایات فراوان استفاده می شود که کل انسان نه تنها پیامبر اکرم اشرف مخلوقات می باشد. بلی بین انسانها و کل موجودات پیامبر اکرم و ائمه اطهار از همه بالاتر و والاترند. البته مقصود انسانهای پاک و درستکارند والاّ در فرهنگ قرآنی، کافران و بدکاران، جایگاهشان جهنم، و از چارپایان پست ترند.
در نتیجه باید گفت که اشرف مخلوقات بودن اختصاص به پیامبران ندارد اگر چه آنها مصداق اتم و اکمل این صفت هستند پس دیگر افراد بشر نیز با توجه به استعدادهای خدادادی و در صورت به فعلیت رساندن آن ها می توانند به این مقام دست یابند و به عبارت دیگر همه ی انسان ها با توجه به کرامت بنی آدم دارای جایگاه بالقوه ی ویژه ای هستند که در صورت تلاش استعداد به فعلیت رساندن آن را دارند اما تعداد کمی از مردم در صورت بالفعل شایستگی عنوان خلیفه اللهی و اشرف مخلوقات بودن را پیدا کرده اند.

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1ـ تفسیر نمونه ج 12 سوره اسراء آیه 70.
2ـ تفسیر نمونه ج 1 و 29 صفحه 112 و بعد از آن.
3ـ تفسر نمونه سوره احزاب آیه 72.

پی نوشت ها:
[1] . اسراء/70.
[2] . مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج12؛ و اسراء/70.
[3] . همان، ج1، آیه 29، بقره ص 112 و بعد در آن.