آلو یک میوهی تک هستهای از خانوادهی هلو و زردآلو است. بیش از هزاران گونهی متفاوت از این میوه در دنیا وجود دارد که از نظر رنگ، شکل و اندازه تنوع زیادی دارند. معروفترین این گونهها نوع ژاپنی است که برخی انواع آن به رنگ زرد و پرآب بوده و برخی دیگر درصد آب کمتری داشته و قرمز متمایل به ارغوانی هستند. اندازهی آلو در سراسر جهان از 6-3 سانتیمتر متفاوت است. طعم آن از ترش تا شیرین متغیر بوده و به رنگهــای زرد، سبـز، قـرمـز و ارغوانـی موجـود اسـت. آلـو از خـانـواده ROSACEAE اسـت.
مصرف آلو با جلوگیری از افزایش فشارخون، کنترل قندخون و پیشگیری از بروز بیماریهای قلبی- عروقی، سرطان، بیماریهای گوارشی و کاهش چربی مورد استفاده در شیرینیپزی نقش بسزایی در سلامت انسان دارد.
نام علمی آنPRUNSSALICINA , PRUNUS DOMESTICA و نام متداول آن آلو است. این گیاه بومی اروپا و آسیا محسوب میشود و اولین بار در قرن 19، گونههای متفاوت آن توسط مهاجرین از آسیا و اروپا به آمریکای شمالی برده شد. براساس شواهد موجود، در زمان باستان مردم آسیای میانه آلو را خشک کرده و مصرف میکردند. آلو اکثراً بهصورت تازه مصرف میشود؛ اما میتوان آن را به کیکها، سالادها و غذاها اضافه کرد یا بهصورت کمپوت و مربا مصرف کرد. نوع خشک این میوه، در جای خشک و خنک یا در یخچال به مدت 6 ماه قابل نگهداری است.
در طب چینی، آب آلو بهعنوان «اکسیر صبحانه» جهت سمزدایی وشادابی بدن بعد از خواب توصیه شده است.
تأثیر آلو در سلامت بدن
1- آلو یکی از منابع خوب آنتی اکسیدانها است. این میوه حاوی مقادیر مناسبی از ترکیبات فنلی و بتاکاروتن میباشد که با اثر آنتی اکسیدانی خود رادیکالهای آزاد اکسیژن را خنثی میکند. رادیکالهای آزاد اکسیژن اثرات مخربی را در بدن اعمال میکنند، زیرا این رادیکال های آزاد با اکسیداسیون چربیها در بدن سبب میشوند که چربی همواره در رگها رسوب کرده و گرفتگی عروق پیش آید. این فرآیندها جزء عوامل اصلی بروز بیماریهای قلبی- عروقی است. یکی دیگر از مضرات رادیکالهای آزاد اکسیژن تخریب DNA است. چنانچه DNA آسیب ببیند احتمال تولید سلولهای سرطانی در بدن به شدت افزایش مییابد. یکی دیگر از مضرات رادیکالهای آزاد، افزایش احتمال بروز استئوآرتریت میباشد که منشا پیدایش بیماریهایی نظیر آرتریت روماتوئید است. سالیانه هزاران نفر بر اثر ابتلا به بیماریهای قلبی- عروقی و سرطان در جهان میمیرند و درصد زیادی از هزینههای بخش بهداشت و درمان صرف این گونه بیماریها میشود. با توجه به تاثیر آلو در پیشگیری از این بیماریها مصرف این میوه میتواند در سلامت انسان بسیار موثر باشد.
آلو به دلیل داشتن فیبر غذایی، برای کنترل قند خون، جلوگیری از یبوست و حفظ سلامت دستگاه گوارش مفید است.
2- آلو یکی از منابع غنی پتاسیم است. تحقیقات انجام گرفته در سالهای اخیر تأثیر پتاسیم را در کاهش فشار خون نشان دادهاند. با توجه به این که آلو حاوی سدیم کمی میباشد، مصرف متعادل آن در کنترل فشارخون موثر است.
3- یکی دیگر از ترکیبات قابل توجه در این میوه فیبر است. فیبرها سبب کاهش سرعت جذب مواد مغذی به ویژه قندها شده و در عین حال میزان حساسیت به انسولین را نیز افزایش میدهند. بنابراین مصرف آلو میتواند در کنترل قندخون موثر باشد.
4- یکی از شناخته شدهترین خواص آلو، پیشگیری از یبوست است. این اثر نیز به واسطهی وجود فیبر است. در این مورد آلو از دو طریق عمل میکند:
اولاً فیبر که غذای باکتریهای رودهی بزرگ است، توسط آلو فراهم میشود و با تخمیر فیبر توسط باکتریها، حجم مدفوع زیاد میشود. بنابراین دیوارهی عضلانی روده، حاوی مواد بیشتری است که روی آنها کار کند و در نتیجه، سرعت و قدرت انقباضات آن بیشتر میشود. این کار باعث خروج سریعتر مواد زاید میشود.
ثانیاً آلو و آب آلو حاوی مشتقات مادهی بهنام «هیدروکسی فنیلیاتین» هستند که عضلات صاف دیوارهی رودهی بزرگ را تحریک میکند. این تحریک باعث شروع افزایش فعالیت در رودهی بزرگ میشود که این امر نیز به افزایش سرعت حرکت مدفوع کمک میکند.
همچنین در 100 گرم آلو خشک، حدود 10 گرم قند سوربیتول موجود میباشد که سوربیتول نیز خاصیت ملین دارد.
5- علاوه بر اثرات فوق، فیبر موجود در آلو سبب افزایش رشد و تکثیر باکتریهای مفید روده شده که این امر مانع از رشد باکتریهای مضر در داخل روده میشود. در عین حال بر اثر تخمیر فیبر در داخل روده، اسید بوتیریک تولید میشود که منشا انرژی برای سلولهای روده است و بهاین ترتیب به حفظ سلامت دستگاه گوارش کمک میکند.
آلوی خشک منبع خوبی از آهن است و برای جلوگیری از کم خونی بسیار مفید است.
6- گیاهخواران و افرادی که مقادیر کمی گوشت قرمز مصرف میکنند، خود را در معرض خطر دریافت ناکافی آهن و تهی شدن ذخایر آهن بدن قرار میدهند. فقدان آهن میتواند در نهایت به کمخونی منجر شود که خستگی مفرط و عدم تمرکز از عوارض آن است. ولی باید توجه داشت که آلو خشک منبع خوب «آهن گیاهی» است.
7- همچنین آشپزها و کسانی که تمایل ندارند از چربی، کره یا مارگارین در دستورات خود استفاده نمایند میتوانند از پورهی آلو خشک در دستورات خود نظیر کیک میوهها، برانی شکلات یا کیک هویج استفاده کنند که ماهیتی جویدنی و نرم دارند. پورهی آلو خشک به حجم و مقدار دستور غذایی میافزاید و در عین حال حاوی چربی هم نیست. بنابراین استفاده از آلوخشک برای افرادی که باید رژیم کمچربی داشته باشند و تمایل بهخوردن «هلههوله» شیرین دارند، مناسب است.