نویسنده: حجت الاسلام دکتر علوی مهر*

حضرت زهراء(س) در قرآن
آیات مختلفی در قرآن در شأن اهل بیت(ع) به ویژه حضرت زهرا(س) که از مصادیق بارز عنوان اهل بیت است، وارد شده است که یکی از این آیات، آیه تطهیر در سوره احزاب( آیه ۳۳ ) بوده که به صراحت درباره اهل بیت پیامبر وارد شده است و طبق روایات فراوانی از شیعه و اهل سنت منظور از اهل بیت امیرالمؤمنین(ع)، حضرت زهرا(س) و حسن و حسین(ع) هستند.
اگرچه اهل سنت واژه «اهل بیت» را به معنی خانواده گرفتند و زنان پیامبر را نیز جزو آن دانسته اند اما باید گفت که روایات نقش مهمی در تفسیر می توانند داشته باشند و خود اهل سنت به ویژه طبری در «تفسیر جامع البیان» و سیوطی در «تفسیر الدر المنصور» هر یک حدود ۱۶ روایت را می آورند که همسران پیغمبر شامل آیه تطهیر نمی شوند و این آیه مختص به این تعدادی است که نام بردیم. بنابراین یکی از مهمترین فضائل حضرت زهرا(س) بحث طهارت باطنی و مقام عصمت است که از این آیه شریفه استفاده می شود که در کنار حضرت علی(ع) و امام حسن و امام حسین(ع) مطرح شده است.
آیات دیگری در شأن حضرت زهرا(س) وجود دارد از جمله آیه مباهله آیه ۵۹ و۶۰ سوره آل عمران است. در اینجا هم اهل سنت به مانند شیعه روایات را نقل کرده اند البته ممکن است برخی اهل سنت مصادیق آیه را چیز دیگری معنا کرده باشند اما نام حضرت زهرا(س) و حضرت علی و حسنین(ع) به عنوان مصادیق آیه در ذیل تفسیر این آیه بیان شده است.
علاوه بر آیات اطعام که در سوره هل اتی آمده است، که یکی از مصادیق ابرار در این سوره حضرت زهرا(س) است؛ سوره کوثر برجسته ترین سوره قرآن در شأن حضرت زهرا است و فخر رازی از علمای اهل سنت، کوثر را اعجاز قرآن می داند و می گوید ما از این آیه اعجاز می فهمیم چون پیامبر(ص) فرزند پسر نداشت اما دختری داشت که از نسل او هزاران سادات تکثیر پیدا کردند و این اعجاز قرآن است که در زمان پیامبر از خیر کثیر و نسل حضرت زهرا(س) خبر داده است.

محدثه بودن حضرت زهراء(س)
در مورد محدثه بودن حضرت زهرا(س) نیز باید گفت که بعد از تمام شدن رسالت نبی مکرم(ص) و ختم نبوت از طریق پیامبر اسلام(ص) و پایان وحی تشریعی آیا ارتباط الهی و پیام دادن خداوند از طریق فرشتگان منقطع می شود یا همچنان وحی به شکلهای دیگری بر زمین نازل می شود؟ در روایات شیعه و اهل سنت این مطرح است که پس از پیغمبر(ص) کسانی هستند که خداوند متعال جبرئیل را می فرستد که با آنها سخن بگوید و پیامهای الهی، البته نه پیامهای رسالتی و شریعتی بلکه پیامهایی در قالب اخبار غیبی و …را به افرادی برساند که یکی از آنها حضرت زهرا(س) است که بعد از رحلت پیامبر(ص)، جبرئیل بر ایشان وارد می شد و با حضرت زهرا(س) سخن می گفت و مطالبی را می گفت که حضرت علی(ع) آن را می نوشت که به «مصحف حضرت زهرا» معروف است.
محدثه بودن منحصر به حضرت زهرا(س) نیست و در امتهای گذشته ما افرادی همچون حضرت مریم(س) را داشتیم که جبرئیل بر ایشان وارد می شد که ایشان هم به عنوان محدثه مطرح هستند و بر اساس روایات ما ائمه اطهار(ع) ” انّ الائمه کلهم محدثون” محدث هستند و جبرئیل بر آنها نازل می شود و مطالب وحیانی را می آورد اما نه وحی رسالتی و تشریعی بلکه اخبار غیبی و در مورد آینده است.

سیده النساء العالمین بودن زهرای مرضیه(س)
از دیگر فضایل حضرت زهرا(س) که در ذیل روایات مربوط به آخر سوره تحریم وارد شده است، بحث برتری حضرت زهرا بر زنان عالم است. وقتی قرآن حضرت مریم(س) و آسیه را به عنوان الگو معرفی می کند، در روایات ذیل این آیه چهار نفر از میان زنان به عنوان برترین زنان عالم مطرح هستند یعنی حضرت مریم، حضرت آسیه و حضرت زهرا و مادرش حضرت خدیجه(س) که در میان اهل سنت این روایت مورد تأیید قرار گرفته است که هیچکدام از همسران پیامبر(ص) به جز حضرت خدیجه(س) این فضیلت را ندارند.
در این زمینه یکی از محققان غربی تحقیقی درباره عایشه ارائه داده که در دایره المعارف « لیدن» قرآن آمده است. مقاله درباره عایشه است اما آخرین سخن این مؤلف این است که اهل سنت تلاش بسیاری کردند که عایشه را جزو برترین زنان عالم قرار دهند، اما همچنان حضرت زهرا(س) در صدر قرار دارد و برترین بانوی جهان هستی است و عایشه با دو اشکال روبروست یکی اینکه با حضرت امیر(ع) و خلیفه زمان خودش درگیر شد و دیگر آنکه در قرآن در برخی از مواضع مورد مذمت قرار گرفته است و شیعه همچنان حضرت زهرا(س) را در صدر قرار داده و هیچ ابهامی در زندگی و فضایل حضرت زهرا(س) جود ندارد.

علت پنهان بودن قبر حضرت فاطمه(س)
مخفی بودن قبر حضرت زهرا(س) را یکی از اسرار عالم هستی است و همواره این سؤال را با خود داریم که چرا تنها بانویی که فرزند رسول خدا(ص) بوده همچنان قبرش پنهان است؟ پاسخهای مختلفی می توان بر اساس ایام پایانی عمر حضرت زهرا(س) داد اما آشکار شدن قبر مطهر ایشان تا زمان ظهور حضرت مهدی(عج) به عنوان سرالهی همچنان باقی خواهد ماند.
آن مقاماتی که خداوند متعال به اهل بیت(ع) داده بود در دنیا برای انسانها همچنان پنهان مانده است. یعنی آن مقام برای برخی مایه حسادت و برای اکثر مردم کشف نشده و برای عده ای قلیلی هم که کشف شده است، وضعیت فعلی به گونه ای است که نمی توانند آن را به طرز کامل ابراز کنند و ما همین سرّ را در غیبت حضرت مهدی(عج) مشاهده می کنیم ، ارزش وجودی آنها به گونه ای است که عالم هنوز ظرفیت تحمل آنها را ندارد و اینکه قبر حضرت زهرا پنهان شده است به خاطر عدم تحمل مردم کل هستی است. یعنی مردم توانایی و ظرفیت ندارند که چنین مقامی را درک کنند و لذا این قبر همچنان پنهان است و با ظهور حضرت حجت(عج) ان شاء الله آشکار می شود.

پی‌نوشت‌ها:

* حجت الاسلام دکتر حسین علوی مهر، مدیر دانشنامه قرآن پژوهی