اسلام با نفوذ معنوی خود در میان مردم توانسته است اعمالی هم چون وقف را در حد بسیار بالایی گسترش دهد که این امر مهم در طول قرن ها باعث استمرار خیرات و برکات فراوان جهت محرومین گردیده است. امام صادق (ع) می فرماید: پس از مرگ پرونده اعمال انسان بسته می شود مگر سه گروه یکی از آنها کسانی هستند که در زمان حیات خود اقدام به تأسیس کار خیری (مثل حفر قنات یا وقف باغ و زمین) کرده باشند که این کار به عنوان صدقه ی جاریه برای او محسوب می شود و دائماً ثواب این حرکت معنوی در عالم برزخ به او می رسد.
خدمتکار حضرت امیر می گوید: بعد از رحلت پیامبر اسلام یک روز در مزرعه ای خارج از مدینه مشغول کار بودم، در این هنگام حضرت امیر تشریف آوردند و کلنگ به دست گرفتند و وارد قنات شد و شروع به کندن آن کرد، بعد از تلاش فراوان یک دفعه چشمه آب باز شد، آب در قنات به اندازه گردن شتر فوران کرد، امام در حالی که عرق از پیشانی مبارکش می ریخت، فرمود: خدا را گواه می گیرم که این قنات صدقه باشد، بعد از قنات بیرون آمدند و قلم و کاغذ خواست، من قلم و کاغذ را مهیا کردم، حضرت وقف نامه ای به این شرح نوشتند:
به نام خداوند بخشنده مهربان
من (علی ابن ابی طالب) این قنات را وقف کردم، برای فقرای مدینه و برای ابن السبیل (در راه ماندگان) تا بدین وسیله روز قیامت چهره ام از آتش دوزخ مصون باشد و هیچ گاه نباید فروخته شود یا بخشیده گردد، مگر آنکه حسن یا حسین بدان نیازمند شوند، پس آنان مجاز خواهند بود که هرگونه تصرفی در آن بکنند.
ابن هشام می گوید: یک زمان معاویه پی برد که امام حسین (ع) بدهکار است خواست از این موضوع سوء استفاده کند، پس مبلغی را به عنوان معامله ی این قنات و زمین های اطراف برای حضرت فرستاد، اما امام حسین (ع) با آنکه نیاز به فروش آن داشت مع الوصف از فروختن قنات امتناع کرد و پول های معاویه را پس داد و فرمود پدرم این قنات و ملک را به عنوان صدقه برای فقرا قرار داده تا چهره خود را از آتش دوزخ دور نگه دارد و من آن را نخواهم فروخت.
آری این روش و سیره علی (ع) است که پیروان آن بزرگوار به تأسی از آن حضرت همواره از دست رنج و مزارع و باغات خود، سهمی برای فقرا و وقفی برای نیازمندان در نظر می گرفتند، گذشتگان ما، پدران و اجداد ما با همین شیوه بهترین و مؤثرترین منابع اقتصادی و مؤسسات خیریه و زمین های حاصل خیز را وقف افراد مستمند کردند، حتی کسانی که تمکن بالایی نداشتند قسمتی از باغ یا زمین کشاورزی خود را جزو اموال موقوفه تعیین می کردند و برکت و رحمت الهی را در این روش جستجو می نمودند.
منبع: حسین پور، عبدالعلی؛ (1389) صدقه، گلریزان عرشیان، اصفهان، انتشارات حیات طیبه، چاپ اول.