نویسنده: علی محمد رفیعی محمدی

از اهداف مهم ادواج:
1- برآورده شدن نیاز روانی و 2- نیاز جنسی، 3- تکمیل و تکامل شخصیتی، 4- تأمین سلامت و امنیت اجتماعی و 5- فرزند پروری است.
از دیدگاه مرحوم علام طباطبائی رحمه الله در قرآن کریم چند چیز عامل آرامش معرفی کرده شده که یکی از آن ها ازدواج است. سایر عوامل حصول آرامش عبارتند از:
الف ) ذکر خدا
( أَلاَ بِذِکْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ ) . (1)
آگاه باشید یاد خدا عامل آرامش و اطمینان قلوب است.
ب ) خواب
( وَ جَعَلْنَا نَوْمَکُمْ سُبَاتاً ) . (2)
و قرار دادیم برای شما خواب را وسیله ی آرامش.
ج ) شب
( اللَّهُ الَّذِی جَعَلَ لَکُمُ اللَّیْلَ لِتَسْکُنُوا فِیهِ ) . (3)
خدا است که شب را برای آسایش و استراحت شما قرار داد.
د ) خانه
( وَ اللَّهُ جَعَلَ لَکُمْ مِنْ بُیُوتِکُمْ سَکَناً ) . (4)
و خدا منزل هایتان را جای آرامش شما قرار داد.
هـ ) ازدواج
( وَ مِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْوَاجاً لِتَسْکُنُوا إِلَیْهَا ) . (5)
از آیات لطف او این که از خودتان همسرانی برای شما آفرید تا در بر آنان آرامش یابید.
استاد معظم، حضرت آیت الله جوادی آملی، در تفسیر این آیه ی شریفه می فرمایند:
راز اصیل آفرینش زن غیر از گرایش غریزی و اطفای شهوت خواهد بود که خداوند از آن خبر می دهد. قرآن کریم در آیه ی189 سوره ی اعراف و آیه ی 21 سوره ی روم، آرامش زن و مرد را بیان کرده و اصالت را در ایجاد این آرامش به زن داده و او را در این امر روانی اصل دانسته و مرد را مجذوب مهر زن معرفی می نماید. (6)
حضرت ایشان پس از بحث بسیار جامع و زیبا که در این ارتباط ارائه می فرمایند، با تشریح کرامت و منزلت و ارزشمندی و مقام واقعی زن از نظر قرآن کریم، به عنوان نتیجه چنین بیان می نمایند:
چون عنوان زن با تعبیر زوج مطرح شده، از مرد به عنوان شوهر در آیه استفاده می شود و ضمیر مذکر« لیسکن » به مرد برمی گردد یعنی مرد بدون آفرینش زن سکینت و آرامش ندارد و نیازمند به انیس است، ضمیر مؤنث الیها به زوج برمی گردد. (7)
مرحوم علامه طباطبائی رحمه الله در ذیل آیه 21 سوره روم پنج هدف از اهداف ازدواج اشاره می کند که در این بخش این اهداف را بیان می کنیم.

1. نیاز روانی
یکی از نیازهای انسانی، نیاز به هم صحبت شدن با دیگران است. ازدواج دو نفر با هم این زمینه را فراهم می کند که زن و مرد، در کنار هم با صحبت کردن، یکدیگر را تخلیه ی روانی نمایند. در مواردی که مرد به صورت مجرد یا زن بصورت مجرد به زندگی خود ادامه داده اند، باعث اختلالات روانی آنان گردیده و مبتلا به افسردگی شده اند. حتی در بعد از ازدواج هم این مسئله وجود دارد، اگر خانم ها با مردانی ازدواج کنند که درونگرا باشند و کمتر صحبت کنند، بشدت از آنان گلایه کرده و از حرف نزدن همسر خود رنج می برند، لذا در سایه ی ازدواج به این نیاز مهم پاسخ داده می شود.
« بدون تردید، غالب کشمکش های خانوادگی، سردی ها، بی تفاوتی ها، بی رغبتی ها، خانه گریزی ها، بدزبانی ها، ستیزها، جدایی ها، و طلاق بین زنان و شوهران، به دلیل فقدان آرامش روانی در کانون خانواده، احساس ناامنی و عدم تأمین نیازهای روانی و عاطفی است. علاوه بر این ریشه ی بسیاری از اختلالات رفتاری و عاطفی است. علاوه بر این ریشه ی بسیاری از اختلالات رفتاری و کژروی های اجتماعی مثل اعتیاد به سیگار، الکل و مواد مخدر در بین برخی از زنان و مردان متأهل را نیز می توان در ناامنی روانی و فقر عاطفی فی مابین همسران جست و جو کرد. (8)

2. نیاز جنسی
انسان دارای مجموعه ای از نیازها و غرایز است که عدم ارضا و یا نقص در ارضای هرکدام از این غرایز، ایجاد تزلزل در شخصیت را موجب می گردد. یکی از نیرومندترین غرایز انسان غریزه ی جنسی است که بر اثر ازدواج، تأمین این نیاز در مسیر طبیعی و سالم قرار می گیرد و زن و مرد را از انحراف و گناه مصون می دارد. بنابراین تنها وسیله ی طبیعی و شروع ارضای این غریزه ازدواج و تشکیل خانواده است. شاید به همین علت است که رسول صلی الله علیه و آله می فرماید:
« هر کس ازدواج کند نصف دینش را حفظ کرده است ». (9)
ضرورت تأمین نیاز جنسی، تنها از بعد مادی و جسمانی نباید مطرح شود بلکه در نتیجه ی تأمین این نیاز جسمانی، فرد از لحاظ روانی، ذهنی و اخلاقی نیز به آرامش می رسد. بنابراین فرد پس از ازدواج می تواند این غریزه ی مهم حیاتی را با شیوه ای مطلوب و معقول و اجتماع پسند ارضا کند و در سایه ی آن به آرامش برسد.
مقام معظم رهبری می فرمایند:
« اسلام غریزه ی جنسی را پشتوانه ی بقای خانواده قرار داده است ». (10)

3. تکمیل و تکامل
« هیچ انسانی به تنهایی کامل نیست به همین جهت پیوسته در جهت جبران نقص و کمبود خودش تلاش می کند. دختران و پسران جوان پس از دوران بلوغ و جوانی، ضمن آنکه در صدد رسیدن به استقلال فکری هستند، برای جبران نواقص و تأمین نیازهای بی شمار خود به سوی ازدواج سوق داده می شوند و با گزینش همسری شایسته موجبات رشد و تکامل خویش را فراهم می کنند. خداوند در زن و مرد ابزاری را قرار داده است که هر کدام به تنهایی نمی توانند نیازهای جنسی خود را به طور طبیعی برآورده نمایند. لذا وقتی در کنار هم قرار گرفتند می توانند به اوج لذت های جنسی برسند ». (11)

4. سلامت و امنیت اجتماعی
به هر میزانی که آمار ازدواج بالا برود به همان میزان به سلامت و امنیت جامعه کمک می شود. وقتی سن ازدواج بالا رفت و بین بلوغ و ازدواج فاصله زیادی افتاد شاهد گناهان جنسی زیادی در جامعه خواهیم بود. به همین نسبت امنیت اجتماعی به مخاطره می افتد. اما هر گاه جوانها به موقع ازدواج کنند و به کانون گرم خانواده دل ببندند و بنیاد خانواده مستحکم شود، به گونه ای قابل ملاحظه از فسادها، پلیدی ها، انحرافها، بی بند و باری ها و تجاوزهای جنسی، قتل و جنایت کاسته می گردد.

5. فرزندپروری
« در فرهنگ قرآن، فرزند هرگز یک عامل اقتصادی و عنصر قدرت نظامی صرف نیست و نیز ابزار سرگرمی و تفریح، عروسک دست آموز، وسیله ای برای فرونشاندن خشم و مایه ی تفاخر و تکاثر والدین به شمار نمی آید. در جهان بینی الهی فرزند به مثابه ی امانت هدیه گونه و هدیه ی امانت گونه ای است که از لطف و کرم خداوندی به والدین هبه می شود و در واقع هبه آمیزه ای از هدیه و امانت است ». (12)
شهید بزرگوار علامه مطهری رحمه الله برای امر مقدس ازدواج سه هدف اصلی در نظر می گیرند که عبارتند از:
1. پاسخ به ندای فطرت،2. حفظ عفت 3. صیانت از گناه و پیشرفت سطح زندگی.

پی نوشت ها :

1. سوره رعد، آیه ی 28.
2. سوره ی نباء، آیه ی 9.
3. سوره ی غافر، آیه ی 61.
4. سوره ی نحل، آیه ی 80.
5. سوره ی روم، آیه ی 21.
6. غلامعلی افروز، همسران برتر، چاپ اول، ص 25.
7. همان، ص 26.
8. غلامعلی افروز، همسران برتر، چاپ اول، ص 29.
9. وسایل الشیعه، ج 14، ص 5.
10. هنگام قرائت خطبه ی عقد، 80/12/9.
11. شکوه نوابی نژاد، کتاب اول آموزش خانواده، ص 130.
12. غلامعلی افروز، همسران برتر، ص 88.
منبع مقاله :
رفیعی محمدی، علی محمد؛ (1389)، نسیم عشق: عوامل تحکیم و تزلزل خانواده، قم: انتشارات رسول اعظم ( صل الله علیه و آله و سلم )، چاپ هفتم