حدیث لوح گفتارى است نورانى در معرفى اوصیاء و جانشینان پیامبر مکرم اسلام صلى اللَّه علیه و آله. حدیثى که با معرفى تکتک معصومین علیهاالسلام پرده از بعضى از وقایع و اتفاقات زمانهاى آنها برمىدارد ما در اینجا جهت اختصار فقط به نقل ترجمه این حدیث کفایت مىکنیم:
ابوبصیر از امام صادق علیهالسلام روایت نموده است که حضرت فرمود:
“پدرم امام باقر علیهالسلام به جابر بن عبدالله انصارى فرمود: من با تو کارى دارم چه وقت مناسب است که تو را مکان خلوتى ببینم و از تو پرسش نمایم؟ جابر گفت: هر وقت که اراده فرمائید. حضرت روزى با او خلوت کرده و به او فرمود: اى جابر! درباره آن لوحى که در دست مادرم فاطمه علیهاالسلام دختر رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله دیدى و آنچه که در آن نوشته شده بود، به من خبر ده!
جابر گوید: خدا را گواه مىگیرم که در زمان زندگى پیامبر اکرم صلى اللَّه علیه وآله به حضور حضرت زهرا علیهاالسلام مشرف شدم تا تولد حسین علیهالسلام را به آن حضرت تبریک و تهنیت گویم. در دست آن حضرت لوحى سبز رنگ دیدم، گمان کردم زمرد است، با خطى سپید مانند نور خورشید روى آن نوشته شده بود.
عرض کردم: پدر و مادرم به فدایت باد! اى دختر رسول خدا! این لوح چیست؟ فرمود: این لوحى است که خداوند عزوجل به پیامبرش هدیه کرده و در آن نام پدر و نام شوهر و فرزندان و جانشینان از فرزندانم نوشته شده است و پدرم به خاطر خشنودى من آن را به من بخشیده است. جابر گوید: حضرت آن لوح را به من داد. من آن را خوانده از روى آن نسخهاى برداشتم.”
امام باقر فرمود: “آیا مىتوانى آن را به من نشان دهى؟” گفت: “آرى.” حضرت با وى به خانهاش رفت. جابر نامهاى را بیرون آورد. حضرت فرمود: “اى جابر! تو در نوشته خودت نگاه کن تا من بر تو بخوانم!” جابر در نسخه خود نگریسته، پدرم حضرت باقر بر او قرائت فرمود، به خدا سوگند حتى یک حرف با نوشته او مخالفت نداشت. جابر گفت: “خدا را شاهد مىگیرم که به همینگونه در آن لوح نوشته دیدم: بنام خداوند بخشنده مهربان، این نوشتهاى است از سوى خداوند شکوهمند و با حکمت براى محمد، نور و فرستاده و نماینده و راهنمایش که فرشته وحى آن را از سوى پروردگار جهانیان آورده است،
اى محمد نامهاى مرا بزرگ شمار، نعمتهایم را سپاس گزار، الطاف و بخششهایم را منکر مباش! همانا من خدایم، جز من خداوندى نیست، در هم شکننده زورگویان، نابودکننده گردنفرازان، خوارکننده ستمگران و پاداشدهنده روز جزایم. همانا من خدایم و جز من خداوندگارى نیست هر کس به غیر فضل من امیدوار باشد و یا از غیر عدالت من بترسد، او را به گونهاى عذاب کنم که هیچیک از جهانیان را بدانگونه عذاب نکرده باشم، پس مرا پرستش کن و بر من توکل نما!
من هیچ پیامبرى را مبعوث نکردم و دوران هیچ پیامبرى پایان نیافته مأموریتش سپرى نشد مگر اینکه برایش جانشینى قرار دادم. من تو را بر پیامبران برترى داده جانشینت را بر جانشینان فضیلت بخشیدم، و به دو نوه و به دو شیر بچهات، حسن و حسین بعد از او تو را گرامى داشتم، حسن را پس از سپرى شدن دوران پدرش، معدن علم خود و حسین را نگهبان گنجینه وحىام قرار دادم و او را به شهادت گرامى داشته فرجام کارش را به خوشبختى و سعادت ختم کردم، او برترین شهید و درجه شهادتش والاترین درجه است،
کلمه تامه خود را با او قرار دادم و حجت بالغه من نزد اوست، پاداش و کیفرم را با وساطت خاندان او انجام مىدهم، نخستین نفر از خاندان او على، سرور عابدان و زیور اولیاء گذشته من است و پسرش همنام جد پسندیدهاش محمد که شکافنده علم و معدن حکمت من است، ناباوران درباره جعفر نابود مىشوند و آن کس که او را رد نموده پذیرایش نباشد،
همانند کسى است که مرا رد کرده است. این گفتار حتمى و راستین مناست که جایگاه جعفر را گرامى داشته من او را درباره دوستان و پیروان و یارانش خشنود مىسازم، پس از او موسى را در شرایطى آشفته و تاریک انتخاب مىکنم، زیرا رشته سنت واجبم بریده نگشته و حجتم پوشیده نخواهد ماند و دوستانم هرگز به زحمت نخواهند افتاد.
آگاه باش! هرکس منکر یکى از آنان شود، مانند آن است که نعمتم را انکار کرده باشد و هرکس یک آیه از کتابم را تغییر دهد، بر من تهمت و افترا بسته است. واى بر افترا زنندگان منکر به هنگام سپرى شدن دوران بندهام و حبیب و برگزیدهام موسى! آگاه باشید! کسى که هشتمین نفر را تکذیب کند، همه اولیاء مرا تکذیب کرده است.
على، ولى و ناصر من و کسى است که زحمتهاى پیامبرى بر دوش او گذارده شده است و با تحمل بار سنگین آن او را آزمودهام. وى را دیوى خودخواه و مستکبر خواهد کشت و در شهرى که ذوالقرنین، این بنده شایسته، آن را ساخته است، در کنار بدترین مخلوقم دفن خواهد شد. این گفتار حتمى است که دیدگانش را به محمد پسرش و جانشین پس از او روشن خواهم ساخت.
او وارث علم و معدن حکمت و جایگاه راز نهانى و حجت من بر آفریدگانم است. بهشت را جایگاهش قرار داده شفاعتش را درباره هفتاد نفر از افراد خانوادهاش که همگى مستوجب آتش جهنم باشند مىپذیرم، و پسرش على که ولى و ناصر و شاهد و گواه من در بین مخلوقاتم و امین بر وحىام مىباشد دوران او را با سعادت و نیکبختى ختم مىکنم و از او دعوتکننده به راهم و نگهبان دانشم حسن را بیرون مىآورم،
و بعد این دوران را به پسرش (محمى) تکمیل مىکنم که رحمت براى جهانیان است، کمال موسى و روشنائى عیسى و پایدارى ایوب بر اوست، به زودى دوستانم در دوران او خوار گردند و سرهایشان همچون سرهاى ترک و دیلم به هدیه فرستاده شود، آنان کشته و سوزانیده مىشوند و پیوسته در حال ترس و رعب و اضطرابند
، زمین از خونشان رنگین و فریاد و آه و ناله در بین زنانشان گسترش یابد، آنان دوستان راستین من مىباشند، هرگونه آشوب کور و تاریک را به وسیله آنان دفع کنم و تزلزلات و دگرگونیها را بوسیله آنان برطرف سازم و سختیها و زنجیرها را توسط آنان بگسلم. درود و رحمت پروردگارشان بر ایشان باد! و آنان همان راه یافتگانند.(1)
1ـ از کتاب فاطمه زهرا علیهاالسلام شادمانى دل پیامبر/ ص 413
