به کوشش: محمد کمالی نژاد

نام رایج:
خرفه

نام عربی:
فرفخ، بقله الحمقاء

نام های دیگر:
ارغیالم (عبرانی)، پرپهن، فرفین، پرپین، فرفهن، فرفخ (عربی)، رجله، بقله الیله، بقله المبارکه، بقله الفاطمه، بقله الزاهراء، تورک (فارسی).

ماهیت:
گیاهی است ساق آن به قدر ضخامت انگشت بسیار نازک و شکننده برگش ریزه و مایل به تدویر (دایره ای) می باشد.
دو نوع است، بزرگ آن کمتر از ذرعی و ساق آن اکثراً مفروش بر زمین و گل آن سفید و تخم آن سیاه و در برگ آن لزوجتی و در شاخه های آن قوت قبضی می باشد و لهذا مطبوخ آن در بعضی امزجه اطلاق و در بعضی امساک بطن می نماید.

طبیعت:
در سوم سرد و در دوم تر.

افعال و خواص:
مسکن صفرا، مسکن حدت خون و حرارت جگر و معده و تب های حارّه و عطش زیاد و ذیابیطس و صداع حار و قاطع نفث الدم و نزف الدم و چرکی که از سینه می آید. و مبرد دماغ و قی باز دارد. تفتیت حصاه و ادرار بول می نماید. حابس حیض به قوت قبض و برودت خود و چون محرورالمزاج لاغر و خشک تناول نماید ابدان ایشان را تر و فربه می گرداند و التهاب کبد را برطرف می گرداند.

ترکیبات:
ضماد آن با روغن گل جهت تسکین صداع حار ضربانی و سوختگی آتش و اورام حاره مفید است، ضماد آن با حنا جهت حرارت کف پا مفید است.

تحقیقات جدید:
ضد سنگ مثانه، ضد خونریزی، مفید برای یبوست و التهاب سیستم ادراری
***

بدل:
بذر قطونا (اسپرزه)

مضر:
سپرز و معده ی بارده و افراد ضعیف الحراره، مسقط اشتها و اکثار آن مولد تاریکی چشم

مصلح:
مصطکی، کرفس، انیسون، نعناع، قند

مقدار شربت:
10 تا 15 گرم

بخشهای قابل مصرف:
اندام های هوائی و زمینی (بذر، ساق، ریشه، برگ)
کسی را کو تو بینی درد سرفه*** بفرمایش تو آب دوغ و خرفه.
فرهنگ اسدی نخجوانی

منبع مقاله :
کمالی نژاد، محمد، (1390)؛ برگ کهن، تهران: چوگان، چاپ اول