نویسنده: علی سرائی

کتاب آسمانی ما مسلمانان – قرآن کریم- که آخرین وحی مکتوب به آخرین رسول خداست، کامل‌ترین کتاب راهنمای بشریت در همه‌ی ابعاد زندگی است.
با مقایسه‌ی کتب آسمانی ادیان زنده‌ی جهان به صراحت درمی یابیم که قرآن، کتابی است از گذشته و برای حال و آینده. آینده ای که خود وعده‌ی میراث بری زمین و حکومت آن را به صالحان داده است.
این کتاب آسمانی کامل، وعده‌ها، نویدها و بشارات زیادی را در مورد آینده‌ی جهان، ظهور حضرت مهدی (عج) و برپایی حکومت الهی وی داده است.
فهرست سوره‌ها و آیاتی از منابع معتبر تفسیری و روایی مختلف درباره‌ی منجی موعود از قرآن کریم به شرح زیر آمده است که در ادامه‌ی این بخش به 20 مورد از این آیات خواهیم پرداخت و مطالعه‌ی بقیه‌ی آیات را به خواننده‌ی محترم توصیه می‌نماییم.
نام سوره آیات مرتبط
بقره: آیات 3-1 و 124 و 148 و 155
آل عمران: آیات 83 و 200
نساء: آیات 47 و 59 و 69 و 777 و 159
مائده: آیات 14 و 54
انعام: آیات 44 و 89،158
اعراف: آیات 1 و 53 و 128 و 157 و 159
انفال: آیه 39
توبه: آیات 33 و 34 و 36
یونس: آیات 20 و 24 و 35
هود: آیات 8 و 80 و 8866
یوسف: آیه 110
ابراهیم: آیات 38-36 و 87
حجر: آیات 10 و 38 و 45
اسراء: آیات 6-4 و 8 و 33 و 81
میم: آیات 37 و 75
طه: آیات 110 و 115 و 135
انبیاء: آیات 15-11 و 105
حج: آیات 39 و 41 و 60
مومنون: آیه 101
طور: آیات 3-1
نور: آیات 35 و 55
فرقان: آیات 11 و 26
شعراء: آیات 4 و 205 و 206 و 227
نمل: آیه 62
قصص: آیه 5
روم: آیات 5-1
سجده: آیات 21 و 29
سباء: آیات 18 و 54-51
صافات: آیات 83 و 171 و 172
ص: آیه 88
زمر: آیات 69 و 74
فصلت: آیات 16 و 17 و 53
شوری: آیات 1 و 2 و 21-18 و 24 و 41 و 45
زخرف: آیات 28 و 66
دخان: آیات 4-1
جاثیه: آیه 14
محمد: آیه 18
فتح: آیات 25 و 28
ق: آیات 41 و 42
ذاریات: آیه 23
انشقاق: آیه 19
قمر: آیات 1 و 2
رحمن: آیه 41
حدید: آیات 16 و 17
ممتحنه: آیه 13
صف: آیات 8 و 9
ملک: آیه 39
معارج: آیات 3-1 و 26 و 44
جن: آیات 24
مدثر: آیات 11-8 و 19 و 20 و 31
تکویر: آیات 15 و 16
بروج: آیه 1
طارق: آیات 15 و 16
غاشیه: آیات 4-1
فجر: آیات 4-1
لیل: آیات 1 و 2
قدر: آیه 5
بینه: آیه 5
عصر: آیات 3-1

1- سوره‌ی نور آیه‌ی 55:
خداوند به کسانی که ایمان آورده و عمل صالح انجام داده‌اند وعده فرموده [داده است] که آنان را در زمین خلافت دهید، چنانچه امم پیامبران گذشته را جانشین پیشینیان خود ساخت و دین پسندیده آنان را بر همه جا مسلط و نافذ گرداند.
امام سجاد (ع) این آیه را تلاوت نموده و فرمود:
«آنها به خدا سوگند شیعیان ما اهل بیت هستند. (خداوند) این کار را به دست مردی از ما انجام خواهد داد، و اوست مهدی (عج) امت و هم اوست که رسول خدا (ص) درباره‌اش فرمود:»
چنانچه جز یک روز از دنیا باقی نماند خداوند آن روز را آن قدر طولانی خواهد ساخت تا مردی از عترت من که نامش، نام من است بیاید و زمین را پر از عدل و قسط کند هم چنان که از ظلم و جور پر شده باشد. (1)
2- سوره‌ی نور آیه‌ی 35:
خداوند نور آسمان و زمین است، داستان نورش به مشکاتی ماند که در آن چراغی باشد و آن چراغ، در میان شیشه ای که تلألو آن گویی ستاره ایست درخشان و روشن از درخت زیتون که با آن که نه شرقی و نه غربی است، شرق و غرب گیتی بدان فروزان است و بی آن که آتشی روغن آن را برافروزد خود به خود جهانی را روشنی بخشد، که پرتو آن نور حقیقت بر روی نور معرفت قرار گرفته و خداوند هر که را خواهد به نور خویش هدایت فرماید.
امام علی(ع) فرمودند:
«آن نور هدایت خداوند، قائم ما مهدی (عج) است».(2)
از آیه و روایت فوق چنین استنباط می‌شود که آن نور هدایتگر که روشنی بخش شرق و غرب گیتی است وجود مقدس حضرت مهدی موعود (عج) می‌باشد که انوار قدسی او سراسر گیتی را با ظهورش روشن می‌کند.
3- سوره‌ی انبیاء آیه‌ی 105:
و به راستی که ما پس از نوشتن در ذکر (تمام کتب آسمانی گذشته یا تورات) در زبور نیز نگاشتیم که البته بندگان صالح من زمین را به ارث خواهند برد.
از امام محمدباقر (ع) و امام جعفرصادق (ع) روایت شده است که فرمودند:
«بندگان صالح مذکور در این آیه که زمین را به ارث می‌برند، قائم (عج) و اصحاب او هستند».(3)
4- سوره‌ی قصص آیه‌ی 5:
و ما اراده کردیم بر آنان که در زمین مستضعف شدند، منت گذاریم و آنان را پیشوایان و وارثان زمین قرار دهیم.
امیرالمومنین (ع) در تفسیر این آیه فرموده‌اند:
«ایشان، آل محمد (ص) هستند. خداوند مهدی آل محمد (عج) را برمی انگیزاند تا توسط او مومنان را عزیز و دشمنان را ذلیل و زبون گرداند».(4)
5- سوره‌ی مائده آیه‌ی 54:
ای کسانی که ایمان آورده‌اید هر که از شما از دین خود برگردد [مرتد شود]، به زودی خداوند قومی را که دوستشان دارد و آن‌ها نیز خدا را دوست دارند و نسبت به مومنان فروتن و به کافران سرافراز و مقتدرند [سخت گیرند] برمی انگیزد و به عرصه می‌آورد.
سلیمان بن هارون عجلی گوید: از امام صادق (ع) شنیدم که می‌فرمود:
«به درستی که برای صاحب این امر (اصحاب و یاران) محفوظند. اگر همه مردم از بین بروند خداوند اصحابش را گرد او جمع می‌کند و آن‌ها هستند که خداوند درباره‌شان فرموده است: به زودی قومی را که دوستشان دارد و… تا آخر آیه.» (5)
6- سوره‌ی اعراف آیه‌ی 53:
آیا [کافران که منکر آیات خداوند و نتایج اعمالشان هستند] انتظار می‌کشند؟ منتظر رسیدن تأویل آیات و تحقق یافتن روز موعودند؟ روزی که تأویل آیات فرا رسد.
امام صادق(ع) فرمودند:
«این آیه از آیاتی است که تأویل آن‌ها بعد از تنزیلشان می‌باشد و (تأویل این آیه نیز) در دوران حضرت قائم (عج) است».(6)
7- سوره‌ی اعراف آیه‌ی 128:
موسی به قوم خود گفت از خداوند یاری خواهید و صبر کنید، به درستی که زمین از آن خداوند است و به هر کس از بندگانش که بخواهد آن را واگذار نماید و سرانجام کار مخصوص پرهیزگاران است.
امام باقر(ع) فرمودند:
«در کتاب علی (ع) چنین یافتم که پس از ذکر این آیه، حضرت فرموده‌اند: من و اهل بیتم کسانی هستیم که خداوند زمین را به ما منتقل ساخته و ماییم پرهیزگاران.» (7)
8- سوره‌ی توبه آیه‌ی 33:
اوست خدایی که ر سول خود را با دین حق به هدایت خلق فرستاد تا بر همه ادیان عالم برتری و تسلط دهد، هر چند که مشرکان ناراضی و مخالف باشند.
ابوبصیر روایت می‌کند که امام صادق (ع) فرمودند:
«به خدا سوگند تأویل این آیه هنوز صدق نکرده است و نخواهد کرد، تا این که قائم (عج) خروج نماید. پس چون خروج کند، هیچ مشرکی باقی نماند مگر این که خروج او را اکراه دارد، تا جایی که اگر کافر یا مشرکی در دل سنگ مخفی باشد آن سنگ گوید: ای مومن در شکم من کافری هست، مرا بشکن و او را بکش».(8)
9- سوره‌ی اسراء آیه‌ی 81:
و بگو که حق آمد و باطل نابود شد که همانا باطل خود سزاوار محو و نابودی است.
امام محمدباقر(ع) فرمودند:
«این آیه اشاره به ظهور قائم (ع) دارد که هر گاه بپا خیزد دولت باطل از بین برود و زایل گردد».(9)
10- سوره مریم آیه 75:
[ای رسول ما به امت] بگو کسانی که گمراهی را برگزینند، خداوند رحمان به آنان افزونی بخشد… تا آن ساعت که وعده‌ی عذاب را به چشم خود ببیند که یا در دنیا طعم عذاب و اسیری چشند، یا ساعت قیامت، وی را فرا رسد و به زودی خواهند دانست که از مومن و کافر کدام یک روزگارش بدتر و سپاهش ضعیف‌تر است.
امام جعفر صادق (ع) فرمودند:
«منظور از زمان چشیدن طعم عذاب و اسیری در دنیا برای گمراهان هنگام خروج حضرت قائم (عج) است».(10)
11- سوره حج آیه 41:
کسانی که اگر در روی زمین آنان را تمیکن و اقتدار دهیم نماز بپا می‌دارند و زکات به مستحقان می‌دهند و امر به معروف و نهی از منکر می‌کنند و (از هیچکس جز خدا نمی‌ترسند چون می‌دانند که) عاقبت کارها در دست خداست.
امام محمدباقر (ع) در مورد این آیه فرمودند:
«این برای مهدی آل محمد (عج) و اصحاب او است، خداوند متعال مشارق و مغارب زمین را به تصرف آن‌ها درآورد و دین را آشکار سازد و خدا به وسیله او و یارانش بدعت‌ها و باطل را از بین می‌برد… تا جایی که اثری از ظلم دیده نشود و امر به معروف و نهی از منکر خواهند نمود».(11)
12- سوره فرقان آیه 26:
پادشاهی حق در آن روز، خاص خدای رحمان است و بر کافران که محکوم به دوزخند روز بسیار سختی خواهد بود.
از معصوم (ع) روایت است که فرمودند:
«همانا فرمانروایی امروز (و پیش از امروز) و بعد از امروز از آن خدای رحمان است. ولی چون قائم (عج) بپاخیزد جز خدای عزوجل عبادت نخواهد شد».(12)
13- سوره نمل آیه 62:
… آن کیست که دعای بیچارگان مضطر را به اجابت می‌رساند و رنج و غم را برطرف می‌سازد و شما را جانشینان زمین قرار می‌دهد.
امام جعفر صادق(ع) فرمودند:
«این آیه درباره قائم از آل محمد (ص) نازل شد، اوست به خدا سوگند آن مضطر، هنگامی که در مقام ابراهیم خروج کند و دو رکعت نماز گذارد و به سوی خداوند دعا کند، پس او را اجابت نماید و ناراحتی را برطرف می‌سازد و او را خلیفه در زمین قرار می‌دهد».(13)
14- سوره سجده آیه 29:
[ای رسول ما] بگو! در روز پیروزی، ایمان کسانی که کفر ورزیدند سودی به حالشان نخواهد داشت و مهلت داده نخواهند شد.
امام صادق (ع) فرمودند:
«منظور از روز پیروزی در این آیه، روزی است که دنیا بر روی حضرت قائم (عج) گشوده می‌شود. کسی که پیش از آن هنگام مومن نبوده و بعد از این فتح یقین کند، ایمانش نفعی به حالش نخواهد داشت. ولی هر کس پیش از آن ایمان داشته و منتظر ظهورش بوده، ایمانش سودمند خواهد بود و خداوند مقام و شأنش را نزد امام قائم (عج) بزرگ خواهد ساخت.» (14)
15- سوره فصلت آیه 53:
به زودی آیات و نشانه های خود را در جهان هستی و در جان خودشان به آنان نشان خواهیم داد تا برایشان روشن گردد که او حق است.
امام محمدباقر(ع) فرمودند:
«این آیه در مورد خروج حضرت قائم (عج) است که خلق او را خواهند دید».(15)
16- سوره فتح آیه 28:
اوست؛ خدایی که رسول خود را با هدایت [قرآن] و دین حق فرستاد تا او را بر همه ادیان مسلط و غالب گرداند و بر حقیقت این سخن گواهی خدا کافی است.
امام صادق(ع) فرمودند:
«این آیه در مورد قائم آل محمد (عج) می‌باشد، او امامی است که خداوند او را بر همه‌ی ادیان ظاهر و غالب می‌سازد، پس زمین را از قسط و عدل پر می‌کند،هم چنان که از ظلم و جور پر شده باشد.» (16)
17- سوره ق آیه 41 و 42:
و آن روز منادی حق از جای نزدیک ندا خواهد کرد، گوش فرا دار، روزی که (خلق) آن صیحه را به حق بشنوند، آن هنگام روز خروج است.
امام جعفرصادق (ع) درباره‌ی تفسیر این دو آیه شریفه فرمودند:
«منادی به نام قائم (عج) و پدرش (ع) ندا می‌دهد و» صیحه در این آیه، صدای آسمانی است که در روز خروج حضرت مهدی (عج) شنیده می‌شود. (17)
18- سوره تکویر آیه 15 و 16:
سوگند به آن ستارگان که حرکت کرده و پنهان می‌شوند.
امام محمدباقر(ع) فرموده‌اند:
«کلمه‌ی خنّس در این آیه، امامی است که در زمان خودش هنگامی که اطلاع مردم از او قطع گردد سال دویست و شصت پنهان می‌شود، سپس هم چون ستاره‌ی تابان در تاریکی شب آشکار می‌گردد، اگر آن دوران را درک کنی دیده‌ات روشن می‌شود».(18)
19- سوره فجر آیه 4-1:
سوگند به فجر [سپیده دم که جهان روی روشنایی می‌بیند] و سوگند به شب‌های ده گانه و سوگند به حق جفت و به حق فرد، قسم به شب آنگاه که به روز روشن مبدل شود.
امام جعفر صادق(ع) فرمودند:
«منظور از فجر، سپیده دمی است که جهان را روشن می‌کند، که همان قائم آل محمد (ص) و ظهور اوست».(19)
20- سوه هود آیه 86:
یکتا بازمانده‌ی خدا برای شما بهتر است، اگر مومن هستید.
امام محمدباقر (ع) در تأویل این آیه فرمودند:
«هنگامی که مهدی (عج) ظاهر شود، اولین سخنی که بر زبان مبارکش جاری می‌شود این آیه‌ی شریفه است».(20)

پی نوشت ها :

1. تفسیر مجمع البیان، ج 7، ص 152.
2. ترجمه المحجه، ص 262.
3. ترجمه المحجه، ص 250 و 251.
4. تفسیر صافی، ج 4، ص 80.
5. کتاب الغیبه، ص 170- بنابیع الموده، ص 422.
6. ترجمه المحجه، ص 129.
7. کافی، ج 1، ص 407- تفسیر نمونه، ج 6، ص 312- تفسیر برهان، ج 2، ص 27.
8. کمال الدین، ج 2، ص 670- بحارالانوار، ج 51، ص 50.
9. روضه کافی، ص 287.
10. کافی، ج 1، ص 431.
11. تفسیر قمی، ج 2، ص 87- تأویل الآیات الظاهره، ص 343.
12. ترجمه المحجه، ص 275.
13. تفسیر قمی، ج 2، ص 129.
14. منتخب الاثر، ص 470- ترجمه المحجه، ص 305- تأویل الآیات الظاهره، ص 445.
15. ترجمه المحجه، ص 328- کتاب الغیبه، ص 143.
16. تفسیر قمی، ج 2، ص 317- ترجمه المحجه، ص 358.
17. ینابیع الموده، ص 429- تفسیر قمی، ج 2، ص 327.
18. کافی، ج 1، ص 341.
19. تأویل الآیات الظاهره، ص 792.
20. بحارالانوار، ج 52، ص 192.
منبع: سرائی، علی؛ (1387) بشارت به منجی موعود: نگرشی تحقیقی پیرامون عقاید ملل، اقوام و ادیان جهان درباره‌ی منجی آخرالزمان (عج)، تهران، موعود عصر، چاپ سوم.