مترجم: رزیتا ملکی‌زاده
منبع:راسخون

آیا تا کنون به این فکر کرده‌اید که گوجه فرنگی سبزی است یا میوه؟ در مورد خیار و یا ذرت چطور؟ در مورد تفاوت بین میوه و سبزیجات مطالبی بیاموزید.
بسیاری از ما بر این باوریم که گوجه فرنگی، فلفل و خیار جزء سبزیجات می‌باشند. اما به لحاظ فنی، همه‌ی آنها میوه هستند. تنها تفاوت آنها این است که به عنوان سبزی استفاده می‌شوند. پس، بین میوه و سبزیجات چه تفاوتی وجود دارد؟ بحث و مناظره‌ی میان میوه در مقابل سبزیجات مدتهای طولانی است که ادامه دارد، به طوری که متخصصین گیاه شناسی به شدت خواستار این هستند که گوجه فرنگی، خیار، فلفل، و بسیاری دیگر را که معمولا به عنوان سبزیجات در مفهوم آشپزی طبقه‌بندی می‌شوند، به عنوان میوه در نظر گرفته شوند. به منظور درک تفاوت بین میوه‌ها و سبزیجات، بایستی درک اولیه‌ای از آنها داشته باشیم.

میوه و سبزیجات ـ تعریف گیاه شناسی و آشپزخانه‌ای
آیا می دانید چرا پرتقال و هندوانه به عنوان میوه طبقه بندی می‌شوند؟ چرا سیب زمینی، کرفس و یا کلم به عنوان سبزیجات طبقه بندی می‌گردند؟ چندین دلیل علمی برای این طبقه‌بندی وجود دارد که سالهاست موجب سردرگمی مردم عادی شده است. تفاوت بین میوه و سبزیجات در تعریف علمی آنها نهفته است، که برای تشخیص آنها مورد استفاده قرار می‌گیرد. اجازه دهید به تعریف این دو که می‌تواند به درک این نوع طبقه‌بندی کمک کند، نگاهی بیاندازیم.
میوه: میوه به عنوان یک محصول گیاهی شیرین و گوشتدار در نظر گرفته می‌شود، که شامل سیب، پرتقال، آلو، آناناس، و غیره می‌باشد. از نظر گیاه شناسی، میوه به عنوان تخمدان رسیده از یک گیاه گلدار تعریف می‌شود که حاوی دانه می‌باشد. در اغلب موارد، تخمدان‌های رسیده همراه با بافت اطراف‌شان را میوه می‌نامند که وسیله‌ای جهت انتشار دانه به حساب می‌آیند. که به این کار با مصرف میوه توسط حیوانات و پرندگان کمک می‌شود، به این دلیل که بیشتر میوه‌ها شیرین بوده و حاوی قسمتهای گوشتی و خوراکی می‌باشند. تا آنجا که به تعریف آشپزخانه‌ای مربوط می‌شود، میوه‌ها بیشتر شیرین یا ترش می‌باشند. آنها عمدتاً به عنوان دسر، میان وعده و یا به عنوان آب میوه مورد استفاده قرار می‌گیرند.

سبزیجات: هیچ تعریف گیاه شناسی برای سبزیجات وجود ندارد. به طور کلی، یک سبزی به عنوان قسمت خوراکی یک گیاه، که تخمدان را شامل نمی‌شود، تعریف شده است. به عبارت دیگر، سبزیجات قسمتهای رویشی گیاهان هستند. تخمدان خوراکی و رسیده با دانه در تعریف میوه می‌آیند و دیگر قسمت‌های خوراکی یک گیاه، جزو سبزیجات به حساب می‌آیند. بنابراین، «سبزی»، یک اصطلاح مشترک است به معنی تمام قسمتهای گیاهان علفی، که توسط انسان به عنوان غذا خورده می‌شوند. مثلاً در مورد کلم برگ آن، در هویج و چغندر ریشه، در سیر پیاز آن، در کلم بروکلی گل آن، و در مارچوبه ساقه را شامل می‌شوند. برای مصارف آشپزی، سبزیجات قسمت‌های خوراکی گیاه را شامل می‌شوند که کمتر شیرین بوده و گاهی اوقات تند و شور نیز باشد. بر خلاف میوه، سبزیجات عمدتاً به عنوان بخشی از غذای اصلی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

تفاوت میان میوه و سبزیجات
عاملی که یک میوه را از یک سبزی متمایز می‌سازد، چیست؟ تفاوت عمده این است که بسیاری از میوه‌ها حاوی دانه‌هایی هستند که قادر به تبدیل شدن به گیاهان جدید بوده و سبزیجات فاقد دانه می‌باشند (البته استثناهایی در این مورد وجود دارد). حتی اگر برخی از سبزیجات در تولید مثل گیاه مورد استفاده قرار گیرند، اما نمی‌توان آنها را جزو میوه به حساب آورد. خلاصه اینکه یک میوه، تخمدان بالغ یک گیاه بوده و حاوی دانه می‌باشد، در حالی که یک سبزی می‌تواند هر قسمت خوراکی یک گیاه غیر از تخمدان باشد. با این حال، سبزیجات خاصی وجود دارند که حاوی دانه می‌باشند و میوه‌هایی نیز یافت می‌شوند که فاقد دانه هستند. بنابراین استثناهایی برای این قاعده‌ی کلی وجود دارد.

سبزیجاتی که در اصطلاح میوه محسوب می‌شوند
از این رو، می‌توان گفت که وجود دانه یکی از عواملی است که میوه را از سبزیجات متمایز می‌سازد. این دلیل طبقه‌بندی گوجه فرنگی و خیار به عنوان میوه می‌باشد، حتی اگر به عنوان سبزی مورد استفاده قرار گیرند. چنانچه معنای گیاه شناسی آن را بکار برید، بعضی از متعارف‌ترین سبزیجاتی که مورد استفاده قرار می‌گیرند، در فهرستی از میوه‌ها جای خواهند گرفت. چنین «به اصطلاح» میوه‌هایی، شامل آواکادو، کدو تنبل، زیتون، نخود فرنگی، کدو، کدو تنبل، و فلفل می‌شوند. حتی مغزها و غلات به عنوان میوه در نظر گرفته می‌شوند. در مورد آجیل، پوشش گوشتی خارجی‌شان دور انداخته شده و دانه‌ی آنها خورده می‌شود، در حالی که غلات، دانه‌های بزرگی هستند که جهت مصارف خوراکی مورد استفاده قرار می‌گیرند.در پایان بایستی گفت که، میوه‌ها، تخمدان‌های رسیده از یک گیاه بوده و حاوی دانه می‌باشند. سبزیجات قسمتهای خوراکی یک گیاه، به غیر از میوه‌ها می‌باشند. می‌توان گفت در حالی که یک میوه می‌تواند یک سبزی باشد (مثلاً در مورد گوجه فرنگی)، یک سبزی نمی‌تواند یک میوه به حساب آید. بسیاری از میوه‌ها حاوی قند ساده‌ای به نام فراکتوز بوده که به آن طعم شیرینی می‌بخشد، اما سبزیجات دارای مقادیر کمتری فروکتوز می‌باشند. شیرینی میوه‌ها، حیوانات و پرندگان را به خود جذب کرده تا از آنها مصرف کرده و در نتیجه دانه‌هایشان پراکنده شوند. بنابراین مباحثه و جدل در مورد میوه و سبزیجات را به دیگران واگذار کرده و مقادیر زیادی از آنها را وارد رژیم غذایی روزانه‌ی خود ساخته تا زندگی سالمی را پیش برید.