امام حسین (علیه السلام) فرمودند:

مَوتٌ فی عِزٍّ خَیرٌ مِن حَیاهٍ فی ذُلٍّ؛
مرگ با عزّت، بهتر از زندگی ذلیلانه است.
مناقب، ج4، ص 68
شرح حدیث:

از الفبای فرهنگ عاشورایی امام حسین (علیه السلام) عزّت نفس و کرامت انسان است.
گاهی کرامت انسان، زیر لگدهای جباران له می شود. گاهی برخی از مردم، برای زنده ماندن، هر تحقیر و پستی و ذّلت را تحمّل می کنند.
امام حسین(علیه السلام) به ما می آموزد که مرگ همراه با عزّت و افتخار، از حیات ذلیلانه برتر است.
مضمون سخنان بلند آن حضرت درباره عزّتمندی و پرهیز از ذلّت و خواری در این سروده ها دیده می شود:
از آستان همّت ما ذّلت است دور
و اندر کُنام غیرت ما نیستش ورود
بر ما گمان بردگی زور برده اند
ای مرگ، همّتی که نخواهیم این قیود
اکنون که دیده هیچ نبیند به غیر ظلم
باید ز جان گذشت، کزین زندگی چه سود؟
گر جز به کشتنم نشود دین حق بلند
ای تیغها بیایید، بر فرق من فرود(حسین پیشوای انسانها، ص27)
هر که این درس بزرگ عاشورایی را بیاموزد و برای آنکه با ذّلت، زیر فرمان فرومایگان به سر نبرد، آماده ی شهادت و فدا کردن جان باشد و به عزّت ابدی دست می یابد.
امروز، عزیزتر از حسین(علیه السلام) کیست؟
آنان که در رکاب او جان فدا کردند و بستر سرخ شهادت را بر بستر نرم و گرم عافیت طلبی ترجیح دادند، همواره نامشان با عزّت قرین است و یاد حماسه ها و جانفشانیهایشان درس شهامت و مقاومت را به ملّتها در طول تاریخ داده و می دهد.
زندگی، ارزش آن را ندارد که همراه با ذلت سپری شود. درود بر حسین(علیه السلام) که معلم آزادگی و عزّت است.

منبع: حکمت های حسینی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام حسین علیه السلام)، جواد محدثی