در مکتب اهل بیت(ع)، به پیامبر (ص) و اهل بیت طاهرینش(س) با مهرورزی به خداوند متعال منافاتی نداشته، بلکه در طول آن قرار دارد.

پیامبر(ص) در کلام گهربارش متذکر این امر شده و به مۆمنان دستور داده است، مرا دوست داشته باشید، منتها باید دقت داشته‏ باشید، دوستی من در عرض دوستی خدا نباشد، بلکه مرا از آن جهت که مطیع و مجری فرمان‏های الهی و محبوب او هستم، دوست بدارید « مرا به خاطر خدا دوست داشته باشید».

در ادامه می‏فرماید: « اهل بیت مرا از آن جهت که ادامه دهنده راه من و محبوب من هستند، دوست بدارید «اهل بیت مرا به خاطر محبت به من دوست داشته باشید.»(1)

انسان باید نسبت به پیامبر الهی، از آن جهت که حلقه رابطه میان انسان و خداست و پیام‏های نجات‏بخش و کمال‏فرین را از سوی حضرت حق به انسان‏ها تقدیم می‏کند، مهر بورزد.در واقع این محبت مۆید ایمان فرد است، چون نمی‏توان مدعی محبت کسی شد، اما نسبت به فرستاده او مهر نورزید.بر این اساس است که پیامبر گرامی اسلام(ص)فرمود:«هیچ یک از شما به مرحله ایمانی نمی‏رسد، جز این‏که مرا از فرزند، پدر و مادرش و همه مردم بیش‏تر دوست بدارد.»(2)

بدیهی است، هر فردی می‏تواند از راه‏های متفاوتی به مقام شامخ اهل بیت احترام بگذارد و محبت صادقانه خویش را به آن‏ها ابراز کند.

یکی از این راه‏های ابراز محبت به اهل بیت، برقراری ارتباط با نها از طریق زیارت مرقد مطهر شان است. به همین دلیل است که در روایات برای زیارت مرقد اهل بیت ثواب بسیار ذکر شده است.از طریق زیارت، یک رابطه قلبی میان مۆمنان و اهل بیت ایجاد می‏شود و با استمرار آن، ارتباط قلبی قوی‏تر می‏شود.

به همین خاطر، پیامبر گرامی اسلام فرموده است:«زیارت باعث افزایش و توسعه مودت میان اهل بیت می‏شود.»(3) و زیارت در دین مبین اسلام، از جمله عبادتها و سنتهای نبوی به شمار رفته و در سیره و گفتار بزرگان و علماء بر آن تأکید شده است.

علامه طباطبایی (ره) از جمله افرادی بودند که به زیارت اهل بیت(ع)، بویژه حرم حضرت معصومه(س) و امام رضا (ع) توجه و اهمیت وافری قائل بودند ایشان درباره زیارت امام رضا (ع) می‎فرمودند: «همه امامان (ع) لطف دارند، اما لطف حضرت رضا علیه‎السلام محسوس است.»

و در نقلی دیگر، بیان می‎کردند: «همه امامان معصوم (ع) رئوف هستند، اما رأفت حضرت امام رضا (ع) ظاهر است.» و نیز می‎فرمودند: «انسان هنگامی که وارد حرم رضوی (ع) می‎شود، مشاهده می‎کند که از در و دیوار حرم آن امام رأفت می‎بارد.»

ایشان هر ساله به مشهد مشرف می‎شد حتی در پنج شش ماه خر عمر با همه کسالتی که داشت به مشهد مشرف شد. یکی از بستگان نزدیک ایشان می‎گفت: «با غوش باز با آن کهولت سن و کسالت، جمعیت را می‎شکافت و با علاقه ضریح را می‎بوسید و توسل می‎جست که گاهی به زحمت او را از ضریح جدا می‎کردیم … .»

ایشان می‎گفت: «من به حال این مردم که این طور عاشقانه ضریح را می‎بوسند، غبطه می‎خورم … .» فرزند ایشان نقل می‎کردند: در سال آخر حیاتشان به دلیل کسالتی که داشتند و بنا به تأکید و توصیه پزشکِ مخصوص نمی‎خواستیم که ایشان به مشهد مقدس بروند. ولی ایشان اصرار داشتند و رفتند.

پس از مراجعت از مشهد، به ایشان گفتم سرانجام به مشهد رفتید، فرمود: «پسرم جز مشهد کجاست که دم بتواند دردهایش را بگوید و درمانش را بگیرد؟»

علامه طباطبایی وقتی به مشهد، مشرف می‎شد، از وی تقاضا می‎کردند که در خارج از مشهد چون طُرقبه و … به دلیل اعتدال هوا، سکونت داشته باشند و گهگاهی برای زیارت مشرف گردد.

ایشان ابداً قبول نمی‎کرد و می‎فرمود: «ما از پناه امام هشتم به جای دیگری نمی‎رویم.» یکی از شاگردان علامه طباطبایی می‎گوید: «… هیچ به خاطر ندارم که از اسم هر یک از ائمه (ع) بدون ادای احترام گذشته باشند.

در مشهد که همه ساله مشرف می‎شدند و تابستان را در آنجا می‎ماندند وقتی وارد صحن حضرت رضا (ع) می‎شدند، بارها که در خدمتشان بودم و می‎دیدم که دست‎های مرتعش را روی ستانه در می‎گذاشتند و با بدن لرزان از جان و دل ستانه در را می‎بوسیدند، گاهی از محضرشان التماس دعا درخواست می‎شد می‎گفتند: «بروید از حضرت بگیرید؛ ما اینجا کاره‎ای نیستیم؛ همه چیز نجاست! »

یک بار علامه می‎خواستند به روضه رضوی علیه السلام مشرف شوند. به ایشان عرض شد: « آقا! حرم شلوغ است؛ وقت دیگری بروید! » فرمودند: «خوب، من هم یکی از شلوغ‎ها! » و رفتند.

مردم هم که ایشان را نمی‎شناختند تا راهی برایشان بگشایند و در نتیجه، هر چه سعی کردند دستشان را به ضریح مبارک برسانند، نشد و مردم ایشان را به عقب هل دادند.

وقتی بازگشتند، اطرافیان پرسیدند: «چطور بود؟» فرمودند: «خیلی خوب بود! خیلی لذت بردم! » حجت الاسلام معزّی نقل می‎کند که یک بار در ایام طلبگی به مشهد رفته بودم و در صحن‎های حرم رضوی علیه السلام قدم می‎زدم و به بارگاه امام می‎نگریستم اما داخل رواق‎ها و روضه نمی‎رفتم. ناگهان دست مهربانی بر روی شانه‎هایم قرار گرفت و با لحنی آرام فرمود: «حاج شیخ حسن! چرا وارد نمی‎شوی؟! » نگاه کردم و دیدم علامه طباطبائی است.

عرض کردم: خجالت می‎کشم با این شفتگی روحی بر امام رضا علیه السلام وارد شوم. من آلوده کجا و حرم پاک ایشان کجا! نگاه مرحوم علامه فرمود: «طبیب برای چه مطب باز می‎کند؟ برای این که بیماران به وی مراجعه کنند و با نسخه او تندرستی خود را بیابند. این جا هم دارالشفای ل محمد ـ علیهم السلام ـ است. داخل شو که امام رضا علیه‎السلام طبیب الأطباء است.»(4)

به هر حال، زیارت معصومین: چه در حال حضور و چه بعد از وفات ایشان تأثیرات شگرفی بر روح و روان انسان دارد و انسان را به سوی معنویات و مکارم اخلاقی و انسانی سوق می دهد. همانطور که در سیره علامه طباطبایی (ره) مشاهده گردید، یکی از حکمتهای مهم زیارت، همین توجه زائر به معنویات، دعا، ذکر و نماز در حرم اولیای الهی و سعی در اصلاح، خودسازی و کسب طهارت درونی است.

پی نوشت‏ها:

1. محمد محمدی ری‏شهری، میزان الحکمه،قم، انتشارات دارالحدیث، ج 2، ص 236.

2.المتقی بن حسام الدین الهندی، کنز العمال فی سنن الاقوال و الافعال، بیروت، موسسه الرساله، ج 1، حدیث 70، ص 37.

3. محمد محمدی ری‏شهری، همان، ج 4، ص 298.

4. پایگاه اطلاع رسانی صالحین

منابع:

قرآن کریم

میزان الحکمه

تهیه و فراوری: فربود / تبیان