حدیث اول:
البُخْلُ جامعٌ لِمَساوئِ العُیوبِ، و هُو زِمامٌ یُقادُ بهِ إلى کلِّ سُوءٍ
بخل، در بردارنده همه بدیها است و افسارى است که [بخیل] به وسیله آن به سوى هر بدى کشانده مى شود.
نهج البلاغه: الحکمه 378، بحار الأنوار : 73 / 307 / 36
حدیث دوم:
البُخلُ عارٌ
امام على علیه السلام فرمودند : بخل، ننگ است.
نهج البلاغه : حکمه 3
حدیث سوم:
البُخلُ بالموجودِ سُوءُ الظَّنِّ بالمَعبودِ
امام على علیه السلام فرمودند: بخل ورزیدن در آنچه دارى، بدگمانى به معبود است.
غرر الحکم : 1258
حدیث چهارم:
مَن بَخِلَ بمالِهِ ذَلَّ، مَن بَخِلَ بِدینِهِ جَلَّ
امام على علیه السلام فرمودند: هر که در مال خود بخل ورزد خوار مى شود و هر که در دین خود بخل ورزد سربلند مى گردد.
غرر الحکم : 7921 ـ 7922
حدیث پنجم:
البُخلُ یُذِلُّ مُصاحِبَهُ ، و یُعِزُّ مُجانِبَهُ
امام على علیه السلام فرمودند: بخل همنشین خود را خوار مى دارد و کناره گیر از خود را ارجمند مى سازد.
غرر الحکم : 1409
حدیث ششم:
بالبُخلِ تَکْثُرُ المَسَبَّهُ
امام على علیه السلام فرمودند: بخل ورزیدن، مایه دشنام بسیار مى شود.
غرر الحکم : 4195
حدیث هفتم:
مَن بَرِئَ مِن البُخلِ نالَ الشَّرفَ
امام صادق علیه السلام فرمودند: هر که از بخل برهد به شرافت دست مى یابد.
بحار الأنوار : 78 / 229 / 5
حدیث هشتم:
البُخلُ یُمَزِّقُ العِرْضَ
امام رضا علیه السلام فرمودند: بخل، آبرو را بر باد مى دهد.
بحار الأنوار : 78 / 357 / 12
حدیث نهم:
البُخلُ أذَمُّ الأخلاقِ
امام هادى علیه السلام فرمودند: بخل، نکوهیده ترین خصلت است.
بحار الأنوار : 72 / 199 / 27
حدیث دهم:
أبعدُکُم بی شَبَها البخیلُ البَذِیُّ الفاحِشُ
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله فرمودند: بیگانه ترین شما از من، بخیلِ بد زبانِ زشت کردار است.
تحف العقول : 44
حدیث یازدهم:
البخیلُ بَعیدٌ مِن اللّه ِ ، بَعیدٌ مِن النّاسِ ، قَریبٌ مِن النّارِ
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله فرمودند: بخیل، از خدا و مردم به دور و به آتش نزدیک است.
بحار الأنوار : 73 / 308 / 37
حدیث دوازدهم:
البَخیلُ خازِنٌ لِوَرَثتِهِ
امام على علیه السلام فرمودند: بخیل، خزانه دار وارثان خویش است.
غرر الحکم : 464
حدیث سیزدهم:
البخیلُ یَبخَلُ على نفسِهِ بالیَسیرِ مِن دُنیاهُ ، و یَسمَحُ لِوُرّاثِهِ بکُلِّها
امام على علیه السلام فرمودند: بخیل اندکى از مالِ خود را از خویش دریغ مى دارد و همه آن را سخاوتمندانه براى وارثانش وا مى گذارد.
غرر الحکم : 1884
حدیث چهاردهم:
البَخیلُ یَسمَحُ مِن عِرْضِهِ بأکْثرَ مِمّا أمسَکَ مِن عَرَضِهِ
امام على علیه السلام فرمودند: بخیل بیشتر از آنچه نگه مى دارد، آبروى خود را از بین مى برد.
غرر الحکم : 2084
حدیث پانزدهم:
النَّظرُ إلَى البخیلِ یُقسِی القلبَ
امام على علیه السلام فرمودند: نگاه کردن به بخیل سنگدلى مى آورد.
تحف العقول : 214
حدیث شانزدهم:
لیسَ لِبخیلٍ حبیبٌ
امام على علیه السلام فرمودند: بخیل، هیچ، دوستى ندارد.
غرر الحکم : 7473
حدیث هفدهم:
لا یَطمَعَنَّ··· البخیلُ فی صِلهِ الرَّحِمِ
امام صادق علیه السلام فرمودند: بخیل هرگز نباید به صله رحم امید بندد.
بحار الأنوار : 73 / 304 / 18
حدیث هجدهم:
حَسْبُ البخیلِ مِن بُخلِهِ سُوءُ الظَّنِّ بربِّهِ ، مَن أیقَنَ بالخَلَفِ جادَ بالعَطیّهِ
امام صادق علیه السلام فرمودند: در بخل بخیل همین بس که به خداى خود بدگمان است. کسى که به عوض یقین داشته باشد، بذل و بخشش مى کند.
بحار الأنوار : 73 / 307 / 35
حدیث نوزدهم:
إنّما البَخیلُ حَقُّ البَخیلِ الّذی یَمنعُ الزَّکاهَ المَفروضهَ فی مالِهِ ، و یَمنعُ البائِنَهَ فی قومِهِ ، و هُو فیما سِوى ذلکَ یُبَذِّرُ
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله فرمودند: بخیل واقعى کسى است که از پرداخت زکات واجب مال خود سرپیچد و از بخشش به قوم و خویشان خود دریغ ورزد و در غیر این موارد اسراف و ولخرجى کند.
معانی الأخبار : 245 / 4
حدیث بیستم:
البخیلُ حقّا مَن ذُکِرْتُ عِندَهُ فَلَم یُصَلِّ علَیَّ
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: بخیل حقیقى کسى است که نام من نزد او برده شود و بر من درود نفرستد.
بحار الأنوار : 73 / 306 / 28
حدیث بیست و یکم:
الرِّجالُ أربعهٌ : سَخِیٌّ ، و کَریمٌ ، و بَخیلٌ ، و لَئیمٌ . فالسَّخِیُّ : الّذی یأکُلُ و یُعطی ، و الکریمُ : الّذی لا یأکُلُ و یُعطی ، و البخیلُ : الّذی یأکلُ و لا یُعطی ، و اللّئیمُ : الّذی لا یأکُلُ و لا یُعطی
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله فرمودند: مردان چهار گروهند: سخى، کریم، بخیل و لئیم. سخى کسى است که مى خورد و مى خوراند، کریم کسى است که خود نمى خورد ولى مى خوراند، بخیل کسى است که مى خورد و نمى خوراند و لئیم کسى است که نه خود مى خورد و نه به کسى مى خوراند.
بحار الأنوار : 71 / 356 / 18
حدیث بیست و دوم:
إنّ البخیلَ مَن کَسبَ مالاً مِن غیرِ حِلِّهِ ، و أنفقَهُ فی غیرِ حقِّهِ
امام صادق علیه السلام فرمودند: بخیل کسى است که مالى را به ناروا به دست آورد و به ناحق خرج کند.
بحار الأنوار : 73/305/22
حدیث بیست و سوم:
البخیلُ مَن بَخِلَ بالسَّلامِ
امام صادق علیه السلام فرمودند: بخیل کسى است که از سلام کردن بخل ورزد.
معانی الأخبار : 246 / 8
حدیث بیست و چهارم:
البَخیلُ مَن بَخِلَ بما افترَضَ اللّه ُ علَیهِ
امام کاظم علیه السلام فرمودند: بخیل کسى است که در پرداخت آنچه خدا بر او واجب فرموده بخل ورزد.
بحار الأنوار : 96 / 16 / 36
حدیث بیست و پنجم:
أقلُّ النّاسِ راحهً البخیلُ
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله فرمودند: کم آسایش ترین مردم، بخیل است.
بحار الأنوار : 73 / 300 / 2
حدیث بیست و ششم:
أبْخَلُ النّاسِ مَن بَخِـلَ بمـا افترَضَ اللّه ُ علَیهِ
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله فرمودند: بخیل ترین مردم کسى است که در پرداخت آنچه خدا بر او واجب گردانیده است، بخل ورزد.
بحار الأنوار : 73 / 300 / 2
حدیث بیست و هفتم:
أبخَلُ النّاسِ مَن بَخِلَ على نفسِهِ بمالِهِ و خلّفَهُ لِوُرّاثِهِ
امام على علیه السلام فرمودند: بخیل ترین مردم کسى است که مال خویش را از خود دریغ دارد و براى وارثانش بگذارد.
غرر الحکم : 3253
حدیث بیست و هشتم:
البُخلُ بإخراجِ ما افترَضَهُ اللّه ُ سُبحانَهُ مِن الأموالِ أقْبَحُ البُخلِ
امام على علیه السلام فرمودند: دریغ کردن از پرداخت حقوقى که خداوند واجب کرده، زشت ترین نوع بخل است.
غرر الحکم : 2038
حدیث بیست و نهم:
إنّ سَخاءَ النّفْسِ عمّا فی أیدی النّاسِ لَأفضَلُ مِن سَخاءِ البَذلِ
امام على علیه السلام فرمودند: چشم پوشیدن از آنچه در دست مردم است بالاتر از بخشندگى است.
غرر الحکم : 3537