کلیات گیاه شناسی

قهوه درختی است دارای ساقه های استوانه یی شکل و برگ های نوک تیز، بیضوی و همیشه سبز که ارتفاع آن تا هشت متر می رسد. گل های آن به رنگ سفید و میوه ی آن به شکل تخم مرغی و سبز رنگ است که تدریجاً زرد و سپس قرمز می شود. بهترین نوع قهوه، قهوه عربی است که به شکل خودرو در حبشه، سودان و مناطق استوایی آفریقا رشد می کند. البته اکنون کشت آن در برزیل، ونزوئلا، جزایر آنتیل و دیگر مناطق آمریکای جنوبی مرسوم است.

ترکیبات شیمیایی

در بازار دو نوع قهوه وجود دارد که به نام قهوه ی سبز ( خام ) و قهوه ی بو داده معروف هستند و از نظر ترکیب شیمیایی با هم متفاوتند.
قهوه یی که به مصرف نوشیدن می رسد قهوه ی بو داده است. زیرا قهوه ی سبز را نمی توان مصرف کرد. قهوه ی بو داده را باید در ظروف در بسته نگهداری کرد. زیرا تدریجا رطوبت خود را از دست داده و اکسید می شود و بوی مطبوع آن از بین می رود.
قهوه برای مبتلایان به بیماری قلبی و عصبی ضرر دارد. بنابراین برای این گونه افراد قهوه ی بدون کافئین که به نام Decafinated coffeeمعروف است وارد بازار شده که ضرر آن بیش از قهوه ی معمولی است، چرا که برای حل کافئین از حلال های شیمیایی نظیر دی کلرواتیلن، تری کلوراتیلن و کلروراتیلن استفاده می کنند که مقداری از آن در قهوه باقی می ماند که موادی سمی و سرطان زا هستند.
در صد گرم قهوه مواد زیر موجود است:
آب: 10 گرم
چربی: 8 گرم
مواد قندی: 7 گرم
سلولز: 15 گرم
کافئین: 5/1 گرم

خواص دارویی
قهوه از نظر طب قدیم ایران سرد و خشک است و چون جزو دسته ی آلکالوئیدها محسوب می شود باید در مصرف آن احتیاط و فقط آن را به عنوان دارو مصرف کرد. هم چنین کسانی که به آن معتاد هستند باید سعی در ترک آن داشته باشند.
ـ قهوه محرک است و هضم را آسان می کند.
ـ تب بر است.
ـ به بدن نیروی کاذب می دهد.
ـ سردرد را بر طرف می کند.
ـ مسمومیت های ناشی از مصرف الکل زیاد را درمان می کند.
ـ برای برطرف کردن یرقان مفید است.
ـ ادرار آور است.
ـ دردهای عصبی را درمان می کند.
ـ در درمان سیاه سرفه مفید است.
ـ قوه ی ضد افسردگی است.
ـ برای مبتلایان به بیماری آسم مفید است.
ـ از کرم خوردگی دندان جلوگیری می کند.

مضرات

ـ قهوه فشار خون را بالا می برد. بنابراین کسانی که فشار خونشان بالاست باید از نوشیدن قهوه خودداری کنند.
ـ باعث تحریک و ضعیف شدن قلب می شود.
ـ کلسترول خون را افزایش می دهد.
ـ زنان باردار به هیچ وجه نباید قهوه مصرف کنند. زیرا باعث عوارض خطرناکی برای کودک است.
ـ خوردن قهوه در خانم ها ممکن است باعث ایجاد کیست در سینه شود.
ـ ایجاد سردرد می کند.
ـ قهوه بی خوابی می آورد.
ـ ممکن است باعث حرکات غیر ارادی عضلانی شود.
ـ ایجاد ناراحتی هایی در روده و معده می کند.
ـ لرزش، رعشه و سوء هاضمه می آورد.
ـ در بعضی افراد، مصرف زیاد قهوه تولید اسهال می کند.
منبع: نشریه 7 روز زندگی شماره 111