چطور دختران را برای دوران بلوغ آماده کنیم؟
سن بلوغ مرحلۀ مهمی از زندگی است که فقط با داشتن آگاهی می‌تواند تبدیل به تجربه ای معمولی و بدون دردسر شود.
کودکان، به ویژه دختران، باید پیش از اینکه وارد مرحلۀ بلوغ شوند، دربارۀ تغییرات مهمی که در بدنشان رخ می دهد آگاهی داشته باشند تا بتوانند این دوره از زندگی خود را به سلامت بگذرانند. در این مطلب، دربارۀ اینکه دخترانِ خود را چگونه برای بلوغ آماده کنید، نکات و راهنمایی هایی ارائه شده است.
دوران بلوغ دختران
بی گمان، دوران بلوغ اضطراب آور و گیج کننده است. همۀ ما خاطرات ناخوشایندی از دوران بلوغ خود داریم: از موضوعات خجالت آور و جوش صورت و آکنه گرفته تا نوسانات هورمونی ناراحت کننده، رشد موهای زائد، قاعدگی و فهرستی بلند بالا از این تغییرات.
اما این تلخی ها در برخی از افراد که برای دوران بلوغ آمادگی‌های لازم را نداشتند تشدید هم می شود. این تجربۀ تلخ، به ویژه دربارۀ دخترانی صادق است که یا پیش از ۱۲سالگی وارد مرحلۀ بلوغ شده اند یا والدین آنها از وضعیت پیشِ روی فرزندشان شناخت کافی نداشته اند.
وقتی این آمادگی وجود نداشته باشد، احتمال دارد مهم ترین دورۀ زندگی دختران به تجربه ای بسیار منفی در زندگیشان تبدیل شود.
پژوهشگران بنابر بررسی های خود دریافته اند تعداد بسیار زیادی از دختران ۱۰ تا ۱۴ساله، دربارۀ قاعدگی زنان و تغییراتی که در بدنشان رخ می دهد و همچنین سلامت تناسلیشان آگاهی نداشته اند.
در ضمن، دسته ای دیگر از دختران که از مادر، خواهر یا معلمشان اطلاعاتی دربارۀ بلوغ و قاعدگی گرفته بودند، می‌گفتند که آن اطلاعات یا کافی و صحیح نبود یا خیلی دیر به آنها گفته شده بود.
علاوه بر آن، برخی از دخترها با دیدن نخستین دورۀ قاعدگی خود وحشت زده یا روان رنجور یا شرمنده شده بودند.
بیشتر اوقات، چنین احساساتی به ناآمادگی برای ورود به دوران بلوغ مربوط می شد. گاهی اوقات برخی از این دختران هنگام قاعدگی نمی دانستند که چه اتفاقی برای بدنشان افتاده است، چه برسد به اینکه چگونه جریان خون را کنترل کنند.
زمان بلوغ هم روی دخترها تأثیر متفاوتی داشته است. هرچه بلوغ در آنها زودتر رخ داده باشد، تجربه های منفی تری به همراه داشته است.
این ناآگاهی و ناآمادگی برای بلوغ نشان می‌دهد که باید تلاش بیشتری انجام شود تا دختران فرایند بلوغ و چگونگی کنار آمدن با تغییراتی را بیاموزند که در بدنشان رخ می‌دهد.
زمان آگاهی دادن دربارۀ بلوغ
سن بلوغ در ایران مانند بسیاری از کشورهای دیگر کاهش یافته است. به عبارت دیگر، میانگین سن دخترهایی که با علائم بلوغ مواجه می شوند، کمتر و کمتر می‌شود. وقتی بلوغ زودرس رخ می دهد، شمارِ دخترانی که به موقع آموزش نمی بینند بیشتر می‌شود. علاوه بر آن، شروع قاعدگی در سن کم، تجربه های منفی بیشتری با خود به همراه دارد.
همچنین برخی از دخترها از این شکایت دارند که والدینشان موضوع بالغ شدنِ آنها را بلافاصله به هشدار دربارۀ روابط نامناسب جنسی می کشانند؛ بدون اینکه برای دخترها توضیح بدهند که در بدنشان چه اتفاقی دارد رخ می‌دهد یا چطور می‌توان عملاً با این تغییرات کنار آمد.
یک راست رفتن به سراغ موضوعات مربوط به روابط نامناسب جنسی، دختران را آشفته تر و پرسش هایشان را بیشتر می‌کند.
این در حالی است که دخترها باید نخست این را بدانند که قاعدگی چرا و چگونه رخ می‌دهد، چگونه باید با آن کنار بیایند و چگونه دورۀ قاعدگی بعدیشان را پیش بینی کنند.
فرایند بلوغ
وقتی روند بلوغ در دختران جوان شروع می‌شود، نخستین تغییراتی که رخ می‌دهد معمولا مشهود نیستند.
مثلا برخی از نخستین تغییراتی که در بدن رخ می‌دهد، تغییرات هورمونی اند که با فعالیت هیپوتالاموس (بخش کنترل‌کنندهٔ بدن در مغز) صورت می گیرد.
در همین حین، تغییرات دیگری در تخمدان ها براثرِ ترشح هورمون جنسی رخ می‌دهد. از علائم دیگر بلوغ، دمدمی مزاج شدن، افزایش بوی بدن و ترشحات واژن است.
رشد پستان به هنگام بلوغ
رشد پستان معمولا یکی از نخستین نشانه های مشهود بلوغ است و اغلب رشد ناگهانی دارد. پستان ها معمولا پس از رشد موهای زائد در ناحیۀ شرمگاهی، رشد می‌کنند. لازم است بدانید که پستان های دخترتان نباید قبل از ۸سالگی رشد کند. اگر چنین شد، حتما او را نزد متخصص اطفال ببرید.
نخستین قاعدگی
تقریبا از دو یا دو و نیم سال پس از رشد پستان ها، نخستین چرخۀ قاعدگی شروع می شود. در واقع، متوسط سن نخستین قاعدگی، ۱۲,۷۷ سال است.
بیشترِ پژوهشگران کم بودنِ سن در نخستین قاعدگی را نشانۀ تغذیه مناسب می‌دانند. همچنین به یاد داشته باشید که دخترانی که وزن و چربی کمی دارند، احتمال دارد دیرتر با نخستین قاعدگی مواجه شوند. بیشتر دخترها هم موقع شروع قاعدگی چرخه‌های منظمی ندارند و معمولا ۱۴ ماه طول می‌کشد تا این قاعدگی نامنظم تنظیم شود.
اگر قاعدگی دخترتان بیشتر مواقع بیش از هر ۲۸ روز، تکرار می شود یا خون ریزی اش بیش از ۷ روز طول می‌کشد، باید با پزشک او مشورت کنید.
اگر هم خون ریزی خیلی شدیدی داشت یا درد قاعدگی او بسیار زیاد بود، باید این مورد را هم با پزشکش مطرح کنید.
مشکلات بلوغ زودرس دختران
وقتی دختران در سنین کم و بسیار زودتر از همسالان خود به بلوغ می رسند، تغییراتی که در بدن آنها رخ می‌دهد، بسیار آزاردهنده می شود.
در حقیقت، این دختران پر از ناامیدی، سردرگمی، استرس و از این دست احساسات می شوند. حتی خطر افسردگی، سوء مصرف مواد و روابط جنسیِ زودهنگام در این دختران وجود دارد.
وقتی دختری نخستین فرد در گروه همسالان خود است که وارد فرایند بلوغ می شود، خطر این مشکلات وجود دارد؛ زیرا او می خواهد که متناسب با گروه همسالان خود باشد و عدم تناسب او را مضطرب می کند. او در این زمان در حال تجربهٔ چیزی است که باقی همسالانش نمی توانند آن را درک کنند.
بررسی های متعدد نشان داده است که بلوغ زودرس در دختران، اثرات منفی طولانی مدتی روی سلامت ذهن آنها می گذارد.
این دخترها غیر از خطر افسردگی، ممکن است به اختلالاتِ خوردن یا رفتارهای مخرب مبتلا شوند. همچنین آنها بیشتر از همسالان خود مضطرب هستند و کمتر از آنها اعتماد به نفس دارند.
بزرگ تر از سن واقعی
یکی از بزرگ ترین مشکلاتی که بلوغ زودرس برای دختران به وجود می‌آورد، فشار اجتماعی ای است که این دخترها تجربه می کنند.
حتی اگر بدن آنها بالغ به نظر آید، رفتار و اعمال آنها هنوز کودکانه است. این حقیقت می‌تواند باعث شود که بزرگ سالان و افرادی که آنها را نمی‌شناسند یا نمی دانند آنها واقعا چندساله هستند، درباره شان قضاوت های منفی کنند.
مثلا تصور کنید این دخترها شیطنت می‌کنند یا با دوستانشان به فروشگاه می‌روند. افرادی که اینها را به خوبی نمی شناسند و فقط سنشان را حدس می زنند، تصور می‌کنند که رفتارشان با سنشان همخوانی ندارد. در نتیجه یا از این دخترها انتقاد می‌کنند یا رفتار نامناسبی با اینها دارند.
از طرفی، والدین به دلیل اینکه احساس می‌کنند آنها دیگر بزرگ شده اند، آزادیِ بیشتری به آنها می‌دهند. این کار باعث می‌شود آنها با کودکان بزرگ تر هم کلام شوند و در معرض رفتارهای پرخطر قرار گیرند.
با تمام مشکلاتی که بلوغ زودرس به دنبال دارد، والدین نباید از بلوغ زودرس دختران خود نگران شوند. اگرچه بلوغ زودرس می‌تواند خطر ابتلا به افسردگی، اضطراب و مشکلات دیگر را با خود به همراه داشته باشد، بیشتر دخترهایی که زود هنگام بالغ می شوند، با داشتن آگاهی کامل از این شرایط، می‌توانند دوران بلوغ را به خوبی از سر بگذرانند. تا زمانی که دختران از نظام حمایتی مناسب و یکنواختِ خانه برخوردار باشند و در عین حال، مهارت های مواجهه با مشکلات مربوط به بلوغ را هم بیاموزند، به خوبی از پسِ آن بر می آیند.
گفت و گو با دختران دربارۀ بلوغ
صحبت کردن با دختر دربارۀ بلوغ، مهم ترین نقش والدین است. شما باید قبل از اینکه علائم بلوغ و تغییرات شروع شود، با او صحبت کنید.
متأسفانه بیشتر والدین هنگام این گونه صحبت ها احساس خوبی ندارند و حتی ممکن است خودشان هم معذب شوند.
اما نباید اجازه دهید که این احساسات، شما را از این گفت و گوی بسیار مهم بازدارد. به یاد داشته باشید که صحبت کردن با دخترتان دربارۀ تغییرات پیشِ رویش، نه تنها از نگرانی و استرس او کم می‌کند بلکه می‌تواند فرصتی برای تحکیم پیوند میان شما باشد. وقتی او قبل از رسیدن به بلوغ بداند چه تغییراتی در بدن او رخ خواهد داد، با مشاهدۀ نخستین قاعدگی دچار شوک و وحشت نمی شود.
صحبت به موقع
به محض اینکه دخترتان ۸ساله شد، باید بداند هنگام بلوغ چه تغییراتی در بدن او به وجود می آید. بسیاری از والدین این زمان را خیلی زود می دانند اما یادتان باشد که ممکن است برخی از دوستان او تا آن موقع حتی بستن سوتین را هم یاد گرفته باشند. علاوه بر آن، مجبور نیستید که بحث دربارۀ بلوغ را کش بدهید؛ فقط مطمئن شوید که او می‌داند به‌زودی بدنش دستخوش تغییراتی می‌شود.
گفت و گو دربارۀ قاعدگی، پیش از شروع آن
دخترانی که نمی‌دانند بدنشان دستخوش تغییر می‌شود، ممکن است با دیدن خون به شدت بترسند. البته بیشتر دخترها تا ۱۲ یا ۱۳سالگی، دچار قاعدگی نمی شوند، اما در برخی از آنها چرخه های قاعدگی خیلی زود و از ۹سالگی شروع می‌شود. در ضمن، بیشتر دخترها از ۱۶سالگی به بعد، پریود می شوند. باید آنها را پیش از رسیدن به این زمان کاملا آماده کنید.
آماده کردن لوازم موردنیاز
از مدت ها قبل از اینکه قاعدگی دخترتان شروع شود، وسایلی را که لازم دارد، برایش تهیه کنید. به او راه استفاده از لوازم بهداشتیِ این دوره را یاد بدهید.
فراموش نکنید، ممکن است نخستین چرخۀ قاعدگی او زمانی شروع شود که او نزد شما نیست. بنابراین اگر احساس می‌کنید زمان شروع قاعدگیِ او نزدیک است، از قبل، او را به وسایلِ لازم مجهز کنید.
عادی رفتار کردن دربارۀ بلوغ
بیشتر دخترها می خواهند به‌روش عملی بفهمند که موقع قاعدگی، مثلا اگر در مدرسه بودند، چکار کنند. آنها همچنین می خواهند بدانند چه چیزی در انتظارشان است. به آنها اطمینان بدهید که معمولا جریان خون در نخستین قاعدگی خیلی کم است و نباید نگران باشند. البته باید او را در برابر شرایط غیرمنتظره هم آماده کنید.
پرهیز از اغراق
با دخترتان دربارۀ تغییراتی که هنگام بلوغ رخ می‌دهد (به‌ویژه چرخهٔ قاعدگی اش) اغراق آمیز صحبت نکنید. طوری رفتار نکنید که او از دردهای ناشی از گرفتگی عضلات شکمی یا نوسانات روحی احتمالی، دچار ترس و وحشت شود. به این حقیقت توجه کنید که تمام تغییراتی که در بدن او رخ می‌دهد، فرایندی طبیعی است و هیچ چیزِ ترسناکی در آن وجود ندارد.
اطمینان بخشی مجدد
بسیاری از دخترها احساس خوبی دربارۀ تغییرات بدنشان ندارند و نگران ظاهرشان می‌شوند. آنها را دربارهٔ کاملا طبیعی بودنِ چیزی که تجربه می کنند، مطمئن کنید. در ضمن، برخی از دخترها هم نگرانِ این می شوند که به خوبی رشد نکرده اند و سایز سینه شان به اندازۀ کافی بزرگ نشده است یا ممکن است اصلا بزرگ نشود. لازم است به آنها اطمینان دهید که مقدارِ رشد هرکس با دیگری متفاوت است؛ پس آنها دچار مشکل یا نقص نیستند. آنها باید بدانند که در هر حالتی که باشند، زیبا هستند.
در پایان، به یاد داشته باشید که به محض شروع دوران بلوغ دخترتان، پرسش های فراوانی برایش پیش می آید. صبور باشید و به نگرانی های او توجه نشان دهید. به پرسش‌های او صادقانه و با تمام توان جواب دهید. اگر پاسخ سؤالی را نمی دانید، درباره‌اش تحقیق کنید یا با پزشک مشورت کنید.
آنچه که در اینجا اهمیت دارد این است که هیچ سؤالی را با «نمی‌دانم» پاسخ ندهید و از آن سؤال، ساده نگذرید. بی پاسخ ماندن برخی از سؤال ها باعث ناامیدی او می‌شود و وسوسه اش می‌کند که آنها را با همسالان خود در میان بگذارد که احتمال دارد به پاسخ صحیح دست نیابد.
کلام آخر
آگاه کردنِ به موقع دختران از مسائل بلوغ، باعث افزایش اعتماد به نفس و عزت نفس آنها می شود؛ در عین حال باعث حمایت احساسی از آنها می شود و آنها را در برابر مشکلات احتمالی بلوغ، تغییرات بدنشان و سردرگمیشان آماده می‌کند. بنابراین لازم است که فرزندتان را برای چنین دوره ای، از قبل، آماده کنید.
منبع: سایت چطور
