نشانه‏ ها و ویژگیهای امامان

نشانه‏ ها و ویژگیهای امامان

عن ابی‏الجارود قال: سالت ابا جعفر الباقر (ع) بم یعرف الامام؟

قال علیه‏السلام بخصال: اولها نص من الله تبارک و تعالی علیه و نصبه علما للناس حتی یکون علیهم حجه، لان رسول‏الله (ص) نصب علیا و عرفه الناس باسمه و عینه و کذلک الائمه ینصب الاول الثانی و ان یسال فیجیب و ان یسکت عنه فیبتدی و یخبر الناس بما یکون فی غد و یکلم الناس بکل لسان و لغه.[1]

«ابو جارود گفت: از حضرت امام محمد باقر علیه‏السلام پرسیدم، امام چگونه و به چه نشانی شناخته می‏شود؟ امام علیه‏السلام فرمود:

با خصال و ویژگیهای: نخستین آنها نص خدای تبارک و تعالی است. و خدای عز و جل امام (ع) را مانند پرچمی در میان مردم برمی‏افرازد تا نسبت به آنان اتمام حجت کند. همانگونه که پیامبر خدا (ص) امام علی (ع) را به امامت مردم نصب کرد، و او را به نام و شخص به مردم شناسانید و آن حضرت را به مقام امامت تعیین کرد. و همین گونه ائمه‏ی اطهار علیهم‏السلام- در مورد امام پس از خود- عمل می‏کنند، یعنی امام نخستین امام دوم را نصب و معین می‏کند. ویژگی دیگر امام اینکه:

پاسخ هر پرسشی را می‏گوید و هرگاه مردم- به دلیل ناآگاهی از امری- از گفتار بازمانده و ساکت شدند، در این حال امام (ع) آغاز سخن کند. و نیز مردم را از- حوادث- فردای زندگی آنها با خبر کند، و امام با هر زبان و لغتی با مردم سخن می‏گوید».

عن ابی‏عبدالله (ع) قال عشر خصال من صفات الامام:

العصمه و النصوص و ان یکون اعلم الناس، و اتقاهم لله و اعلمهم بکتاب الله و ان یکون صاحب الوصیه الظاهره، و یکون له المعجز و الدلیل و تنام عینه و لا ینام قلبه و لایکون له فی‏ء، و یری من خلفه کما یری من بین یدیه.[2]

«امام جعفر صادق علیه‏السلام فرمود، ده خصلت از صفات امام معصوم است:

1-پاکدامنی و عصمت 2- نص و صراحت بر امامت 3- داناترین مردم 4- پرهیزگارترین مردم برای خدا 5- داناتر از همه به کتاب خدا 6- صاحب وصیت و سفارش آشکار 7- دارا بودن معجزه و دلیل برای اثبات امامت 8- به هنگام خواب چشمان امام به خواب می‏رود ولی دلش بیدار است 9- امام سایه ندارد 10- امام از پشت سر مشاهده می‏کند، همانگونه که از پیش رو می‏بیند».[3]

عن سدیر عن ابی‏عبدالله (ع) قال قلت له: جعلت فداک ما انتم؟

قال علیه‏السلام: نحن خزان الله علی علم الله، نحن تراجمه وحی الله، نحن الحجه البالغه علی مادون السماء و فوق الارض.[4]

«سدیر گوید که از امام صادق (ع) پرسیدم، فدایت شوم، شما کیستید؟ امام علیه‏السلام ائمه اطهار را به سه 3 صفت ممتاز معرفی کرده و فرمود:

1- ما خزانه‏داران علم و دانش پروردگاریم.

2- ما مفسران و توضیح‏دهندگان وحی آفریدگاریم.

3- ما حجت رسا و آشکار خدا بر آفریدگان او در زیر آسمان و روی زمین می‏باشیم».

عن علی بن موسی الرضا (ع) قال للامام علامات:

یکون اعلم الناس و احکم الناس و اتقی الناس و احلم الناس و اشجع الناس و اسخی الناس و اعبد الناس و یلد مختونا و یکون مطهرا و یری من خلفه کما یری من بین یدیه و لا یکون له ظل.[5]

«امام علی بن موسی الرضا علیه‏السلام فرمود، امام دارای نشانه‏ها و ویژگیهایی است:

امام داناترین، حکیم‏ترین، پرهیزگارترین و بردبارترین مردم است. و از همه‏ی مردم دلیرتر، گشاده‏دست‏تر، پارساتر و خداپرست‏تر است. امام پاک و منزه و ختنه شده به دنیا می‏آید. امام از پشت سر می‏بیند همانگونه

که از پیش رو می‏بیند و امام علیه‏السلام را سایه‏ای نباشد».

عن ابی‏عبدالله (ع) قال: ان الامام یعرف الذی من بعده فیوصی له.[6]

«امام صادق علیه‏السلام فرمود: همانا هر امام و پیشوایی، امام و رهبر پس از خود را معرفی کرده درباره‏ی او- به مردم- سفارش می‏کند.»

عن ابی‏هاشم الجعفری قال سمعت الرضا (ع) یقول:

لنا اعین لا تشبه اعین الناس و فیها نور لیس للشیطان فیها نصیب.[7]

«ابوهاشم جعفری گفت: شنیدم امام علی بن موسی الرضا علیه‏السلام فرمود:

ما را چشمانی است که به چشمهای مردم مانند نیست.[8] و در دیدگان ما نوری است که شیطان را در آن بهره و نصیبی نیست».

عن السجاد (ع): الامام منا لا یکون الا معصوما و لیست العصمه فی ظاهر الخلقه و لذلک لا یکون الا منصوصا.[9]

«حضرت امام علی بن الحسین علیهم‏السلام فرمود:

امام معصوم (پاکدامن و دور از گناه) جز از خاندان ما (عترت پیامبر) نباشد. و عصمت در ظاهر انسان نیست که شناخته شود و به همین دلیل امام باید منصوص و معین از سوی خدا و پیامبر (ص) باشد.»

در ارتباط با مساله‏ی جانشینی و خلافت پس از پیامبر اکرم (ص) و امامت امت اسلامی شیعیان امیرالمومنین علی علیه‏السلام و یازده امام از نسل پاک و مطهر آن امام همام، عقیده دارند که امام باید معصوم باشد. و یکی از ویژگیها و نشانه‏های امام را عصمت می‏دانند. و از آنجا که عصمت امری باطنی و پنهان از چشم مردم است و نشانی در ظاهر خلقت انسان ندارد. بنابراین شیعیان معتقدند امام معصوم را تنها خدای متعال برمی‏گزیند، که دانای به پیدا و پنهان و اسرار دل و افکار انسانهاست. و هم اوست که در خلوت و در جلوت از اندیشه، اراده، نیت و عمل همه‏ی بندگان و آفریدگانش آگاه است. به همین دلیل براساس حدیث فوق از آنجا که تشخیص و شناخت عصمت در زندگی انسانها از عهده‏ی هیچ کس از فرزندان آدم (ع) برنمی‏آید، گزینش و اعلام امامت امام معصوم فقط مربوط به آفریدگار عالمیان است. و امام امت اسلامی باید براساس نص صریح از سوی خدا و پیامبر (ص) و امام قبل از خود به مردم معرفی شود. چرا که مردم را در انتخاب و معرفی امام، حق و رایی نیست، به دلیلی که پیش از این بیان شد.

پی نوشت ها:

1) بحارالانوار، ج 25، ص 141.

2) بحارالانوار، ج 25، ص 140.

3) شاید مقصود اینستکه همانگونه که در زمان حال امام به حقایق امور آگاه است، از آینده و حوادث و اخبار آن نیز آگاهی کامل دارد.

4) بحارالانوار، ج 26، ص 105.

5) بحارالانوار، ج 25، ص 116.

6) بحارالانوار، ج 23، ص 73.

7) بحارالانوار، ج 26، ص 66.

8) شاید مقصود امام از این عبارت، روشنی دل و نورانیت ذاتی اهل‏البیت (ع) باشد، که فیض خدادادی است و دیگران از این قداست دل و طهارت ضمیر محرومند.

9) المحجه‏البیضاء، ج 1، ص 232.

مطالب مشابه

دیدگاهتان را ثبت کنید