پاسخ اجمالی

رجعت، در لغت به معنای بازگشتن و در اصطلاح به این معناست که عده ای از افراد (مومنین خالص و مشرکین محض) بعد از ظهور امام زمان (ع) و در زمان حکومت جهانى ایشان قبل از بر پایی قیامت دوباره به این دنیا بر می گردند. در روایات زیادی به رجعت رسول اکرم (ص)، ائمه (ع)، حضرت عیسى (ع)، انبیائى نظیر زکریّا و یحیى و حزقیل که در راه خدا آزار فراوان دیده‏اند، تصریح شده است. همچنین در روایات تصریح شده است نخستین امامى که رجعت مى کند، امام حسین (ع) است.

پاسخ تفصیلی

رجعت، در لغت به معنای بازگشتن، و برگشتن می باشد. و در اصطلاح به این معناست که عده ای از افراد (مومنین خالص و مشرکین محض) پس از مردن بعد از ظهور امام زمان (ع) و در زمان حکومت جهانى ایشان   و قبل از بر پایی قیامت دوباره به این دنیا بر می گردند.

اعتقاد به رجعت، از جمله معتقدات مذهب اهل البیت است و مستند به آیات و روایات متعدد می باشد که بعضی از این آیات و روایات را برای توضیح مطلب بیان می کنیم:

آیات ب

از تدبر در آیات قرآن می توان نتیجه گرفت که قرآن کریم به دو گونه به مسأله رجعت اشاره نموده است:

1. آیاتی که به وقوع رجعت در آینده اشاره دارد مانند، آیه شریفه 82 از سوره نمل که خداوند در این آیه می فرماید: « (به خاطر آور) روزى را که ما از هر امّتى، گروهى را از کسانى که آیات ما را تکذیب مى‏کردند محشور مى‏کنیم؛ و آنها را نگه مى‏داریم تا به یکدیگر ملحق شوند!». بسیارى از بزرگان این آیه را اشاره به مسأله رجعت و بازگشت گروهى از بدکاران و نیکوکاران به همین دنیا در آستانه رستاخیز مى‏دانند، چرا که اگر اشاره به خود رستاخیز و قیامت باشد ، تعبیر به من کل امه فوجا ( از هر جمعیتى، گروهى ) صحیح نیست، زیرا در قیامت ، همه محشور مى‏شوند ، چنان که قرآن در آیه 47 سوره کهف مى‏گوید: « ما آنها را محشور مى‏کنیم و احدى را ترک نخواهم گفت ».

2. آیاتی که به وقوع حوادثی در امت هاى پیشین اشاره می فرماید که در واقع نوعی رجعت محسوب می شود، مانند:

آیه 259 سوره بقره. در باره ی پیامبرى است که از کنار یک آبادى عبور کرد در حالى که دیوارهاى آن فرو ریخته بود و اجساد و استخوانهاى اهل آن در هر سو پراکنده شده بود، و از خود پرسید چگونه خداوند این ها را پس از مرگ زنده مى‏کند ، اما خدا او را یکصد سال میراند و سپس زنده کرد و به او گفت چقدر درنگ کردى ؟ عرض کرد یک روز یا قسمتى از آن ، فرمود نه بلکه یکصد سال بر تو گذشت این پیامبر ، عزیر باشد یا پیامبر دیگرى تفاوت نمى‏کند ، مهم صراحت قرآن در زندگى پس از مرگ در همین دنیا است.

روایات

علامه مجلسى در بحارالانوار، حدود 200 روایت صریح پیرامون رجعت، از بیش از 40 نفر از روایان ثقه (مورد اعتماد) و بزرگ نقل کرده است و فرموده: بیش از 50 کتاب توسط علماى بزرگ پیرامون رجعت نوشته شده است. [1] روایات در خصوص رجعت، به نحوى متواتر است که وقوع رجعت را مسلّم مى کند. امام صادق(ع) فرمود: “این فرموده خداى متعال که مى‏فرماید: «همانا ما پیامبران خود و کسانى را که ایمان آورده‏اند در زندگى دنیا و در روزى که گواهان بر مى‏خیزند یارى و نصرت مى‏نمائیم» به خدا قسم که در باره رجعت است، به جهت اینکه انبیاء کثیرى در دنیا نصرت نشدند و ائمه نیز بعد از آنها در دنیا کشته شده و یارى نشدند، پس این قول خداى تعالى در باره وقوع رجعت است و مراد از اشهاد یا گواهان، ائمه علیهم السلام مى‏باشند.

در روایات زیادی آمده است بعد از ظهور امام زمان (عج) همه امامان معصوم (ع) و همچنین همه پیامبرانی که مورد ستم قرار گرفتند و مومنان خالص و کافران و مشرکان محض به این دنیا بر می گردند تا از قاتلین آنها انتقام گرفته شود.

همچنین، در ادعیه و زیارات معتبر به وقوع رجعت اشاره شده است که بعضی از این دعاها عبارتند از:

1. زیارت جامعه: «…مؤمن بایابکم، مصدّق برجعتکم …»

2. زیارت آل یاسین: «….و انّ رجعتکم حق لا ریب فیها…»

3. زیارت وارث: «….انى بکم مؤمن و بایابکم موقن…»

4. زیارت عاشورا: «….ان یرزقنى طلب ثارک مع امام منصور من اهل بیت محمد (ص)…»

5. دعاى عهد: «….اللهم ان حال بینى و بینه الموت … فاخرجنى من قبرى…»

اما اینکه کدام یک از امامان در زمان ظهور آن حضرت رجعت خواهند کرد روایات زیر وارد شده است:

1 پیامبر اعظم (ص) فرمودند: زمانى که قائم آل محمد (عج) خروج نماید و سلطنت بدست او برسد، در آن زمان نبى اکرم (ص) و امیر المؤمنین خروج خواهند نمود در حالى که امیر المؤمنین صاحب عصا و میسم [2] است. که نقش آن بسم اللَّه است و با آن بر پیشانى افراد نقش مى‏زند که این فرد مؤمن است و نیز نقش میسم بسم الکافر است که با آن بر پیشانى کافران نقش مى‏زند تا افراد کافر از مؤمن باز شناخته شوند، در آن زمان همه ائمه علیهم السلام رجعت خواهند نمود   تا امیر المؤمنین (ع) و مهدى صلوات اللَّه علیه را یارى کنند، خصوصا انبیائى که در راه خدا آزار فراوان دیده‏اند، نظیر زکریّا و یحیى و حزقیل و سایر انبیائى که بدست کافران کشته یا مجروح گشته‏اند و همانا اخبار فراوان مستفیضى در باره رجوع ایشان به دنیا و انتقام کشیدن از قاتلین آنها و انتقام از خون حسین (ع) وجود دارد. [3]

2. امام صادق(ع) فرمودند: نخستین امامى که رجعت مى کند، امام حسین (ع) است و ایشان مدت طولانى حکومت مى کند، به گونه اى که از کثرت سن ابروهایش روى دیدگانش مى ریزند. [4]

3. طبق روایات وارده پس از ظهور حضرت حجت (عج) حضرت عیسی (ع) به اذن خداوند به زمین نزول خواهد کرد و در حضور همگان بعنوان یکی از یاران حضرت قائم (عج) پشت سر او به نماز خواهد ایستاد. چنانکه در روایتی از پیامبر اکرم (ص) آمده است: “سوگند به آن کسی که مرا مژده آور راستین قرار داد، اگر از عمر جهان، جز یک روز نمانده باشد، خداوند همان یک روز را آن قدر طولانی می کند، تا فرزندم مهدی خروج کند. پس از خروج او، عیسای روح الله فرود می آید و در پشت سر وی نماز می گزارد، آن گاه زمین با فروغ پروردگار خویش روشن می شود و حکومت مهدی به شرق و غرب گیتی می رسد.

برای دریافت توضیحات بیشتر در مورد رجعت و فلسفه آن به پاسخهای 247 (سایت: 1112) و 3006 (سایت: 3578)   مراجعه شود.