پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) میفرمایند: «الصوم جنه من النار؛ روزه سپری است در برابر آتش دوزخ» یعنی روزه موجب غفران و آمرزش گناهان و معاصی انسان است، که به وسیله روزه نجات از آتش جهنم و عقوبت پروردگار حاصل میشود.
بزرگترین فلسفه روزه
در حقیقت بزرگترین فلسفه روزه همین اثر تربیتی و معنوی آن است. انسانی که انواع غذاها و نوشابهها را در اختیار دارد و هر لحظه که تشنه و گرسنه شد به سراغ آن میرود، مانند درختانی است که در پناه دیوارهای باغ بر لب نهرها میرویند، این درختان نازپرورده، بسیار کم مقاومت و کمدوامند. اگرچند روزی آب از پای آنها قطع شود، پژمرده شده و خشک میشوند ؛ اما درختانی که در لابهلای صخرهها در دل کوهها و بیابانها میرویند و در همان اوان رشد، همواره با طوفانهای سخت، آفتاب سوزان، سرمای زمستان و با انواع محرومیتها دست و پنجه نرم میکنند، بسیار محکم و بادوام هستند.
در واقع روزه، آدمی را از عالم حیوانات جدا کرده و به جهان فرشتگان میبرد.
اگر پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) میفرمایند: «الصوم جنه من النار؛ روزه سپری است در برابر آتش دوزخ.» (کافی، ج4، ص62) اشاره به همین موضوع است. یعنی روزه موجب غفران و آمرزش گناهان و معاصی انسان است، که به وسیله روزه نجات از آتش جهنم و عقوبت پروردگار حاصل میشود.
بعد از مقدمه کوتاه به طرح چند پرسش و پاسخ در مورد روزه و روزه داری می پردازیم:
سوال: من تاکنون نمی دانستم اگر غسل بر گردنم باشد باید تا اذان صبح غسل را بجا آورم تا روزه ام صحیح باشد و فکر می کردم وقت آن تا اذان ظهر است؛ آیا روزه ام باطل بوده و باید کفاره بدهم؟
پاسخ حضرت آیه الله هادوی تهرانی (دامت برکاته) به این شرح است: 1. روزه ها باید قضا شود. 2. کفاره لازم نیست.
سۆال: آیا کسی که عمدا روزه را بشکند چه حکمی دارد؟
جواب: حرام است و کفاره هم دارد و کفاره آن 60 روز روزه و یا 60 فقیر را اطعام کردن یا یک بنده آزاد کردن است. (توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 959، و ص 964، م 1653 و 1660)
سۆال: در هنگام روزه اگر خلطی از سر و سینه وارد حلق شود چه باید کرد؟
جواب: اگر خلط سینه به فضای دهن نرسد فرو بردن آن مبطل روزه نیست و اگر به فضای دهان برسد بنابر احتیاط واجب نباید آن را فرو برد. (توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 928، م 1580)
سۆال: شخصی روزه دار است در صف نماز جماعت است غذائی از گلو به دهانش می آید چه باید بکند؟
جواب: اگر داخل دهان باشد نباید پائین بدهد بلکه باید در حال نماز آن را خارج کند و اگر راهی جز شکستن نماز برای بیرون ریختن غذا ندارد شکستن نماز در این مورد اشکال ندارد. (جامع المسائل آیه الله فاضل لنکرانی ره، ج2، ص163، س436)
سۆال: اگر ما روایتی را به اشتباه به یکی از معصومین _ علیهم السلام _ نسبت دهیم چه حکمی دارد؟
جواب: اگر یقین داشته اید که روایت مثلا از امیر مۆمنان _ علیه السلام _ است و به پیامبر _ صلی الله علیه و آله و سلم _ مثلا نسبت داده اید دروغ است و مبطل روزه است و اما اگر اطمینان داشته اید که از پیامبر _ صلی الله علیه و آله و سلم _ است اما در واقع از امیر مۆمنان _ علیه السلام _ بوده و شما نمی دانسته اید، نسبت دروغ نیست و مبطل روزه نیست. (تحریر الوسیله، ج 1، ص259)
