دوازده چیز نماز را باطل می کند و آنها را مبطلات می گویند:

اول :آنکه در بین نماز یکی از شرط های آن از بین برود مثلا در بین نماز بفهمد مکانش غصبی است .

دوم : آنکه در بین نماز عمدا یا سهوا یا از روی ناچاری ، چیزی که وضو یا غسل را باطل می کند پیش آید، مثلا بول از او بیرون آید. ولی کسی که نمی تواند از بیرون آمدن بول و غائط خودداری کند، اگر چه در بین نماز بول یا غائط از او خارج شود چنانچه به دستوری  که در احکام وضو گفته شد رفتار نماید، نمازش باطل نمی شود.

نیز اگر در بین نماز از زن مستحاضه خون خارج شود، در صورتی که به دستور استحاضه رفتار کرده باشد، نمازش صحیح است .

کسی که بی اختیار خوابش برده اگر نداند که در بین نماز خوابش برده یابعد از آن بنابر احتیاط واجب باید نمازش را دوباره بخواند ولی اگرتمام شدن نماز را بداند و شک کند که خواب در بین نماز بوده یا بعد نمازش صحیح است .

اگر بداند به اختیار خودش خوابیده و شک کند که بعد از نماز بوده یا دربین نماز یادش رفته که مشغول نماز است و خوابیده

نمازش صحیح است .اگر در حال سجده از خواب بیدار شود و شک کند که در سجده ی آخر نماز است یا در سجده ی شکر باید آن نماز را دوباره بخواند.

سوم : از مبطلات نماز آن است که مثل بعض کسانی که شیعه نیستند دست ها را روی هم بگذارد. هرگاه برای ادب دست ها را روی هم بگذارد اگرچه مثل آنها نباشد بنابر احتیاط واجب باید نماز را دوباره بخواند، ولی اگر از روی فراموشی یا ناچاری یا برای کار دیگر مثل خاراندن دست و مانند آن ، دست ها را روی هم بگذارد،اشکال ندارد.

چهارم : از مبطلات نماز آن است که بعد از خواندن حمد آمین بگوید ولی اگر اشتباها از از روی تقیه بگوید، اشکال

ندارد

پنجم : از مبطلات نماز آن است که عمدا یا از روی فراموشی پشت به قبله کند، یا به طرف راست یا چپ قبله برگردد، بلکه اگر عمدا به قدری برگردد که نگویند رو به قبله است ، اگر چه به طرف راست یا چپ نرسد، نمازش باطل است .

اگر عمدا همه صورت را به طرف راست یا چپ قبله برگرداند نمازش باطل است ، بلکه اگر سهوا هم صورت را به این مقدار برگرداند احتیاط واجب آن است که نماز را دوباره بخواند و لازم نیست که نماز اول را تمام نماید،ولی اگر سر را کمی بگرداند عمدا باشد یا اشتباها نمازش باطل نمی شود.

ششم : از مبطلات نماز آن است که عمدا کلمه ای بگوید که از آن کلمه قصد معنی کند، اگر چه معنی هم نداشته باشد و یک حرف هم باشد، بلکه اگر قصد هم نکند، بنابر احتیاط واجب باید نماز را دوباره بخواند در صورتی که دو حرف یابیشتر باشد. ولی اگر سهوا بگوید، نماز باطل نمی شود. اگر کلمه ای بگوید که یک حرف دارد چنانچه آن کلمه معنی داشته باشد مثل (ق ) که در زبان عرب به معنای این است که “نگهداری  کن ” چنانچه معنی آن رابداند و قصد آن را نماید نمازش

باطل می شود، بلکه اگر قصد معنای آن را نکند ولی ملتفت معنای  آن باشد احتیاط واجب آن است که نماز را دوباره بخواند. سرفه کردن و آروغ زدن و آه کشیدن در نماز اشکال ندارد ولی گفتن آخ و آه و مانند اینها که دو حرف است اگر عمدی باشد نماز را باطل می کند.

اگر کلمه ای را به قصد ذکر بگوید، مثلا به قصد ذکر بگوید: “الله اکبر” و در موقع گفتن آن ،صدا را بلند کند که چیزی را به دیگری بفهماند اشکال ندارد ولی چنانچه به قصد این که چیزی به کسی بفهماند بگوید اگرچه قصد ذکر هم داشته باشدنماز باطل می شود.

خواندن قرآن در نماز غیر از چهار سوره ای که سجده واجب دارد و دراحکام جنابت گفته شد و نیز دعا کردن در نماز اشکال

ندارد اگر چه به فارسی یا زبان دیگر باشد.

اگر چیزی از حمد و سوره و ذکرهای نماز را عمدا یا احتیاطا چند مرتبه بگوید اشکال ندارد.
احکام جواب سلام

در حال نماز انسان نباید به دیگری سلام کند و اگر دیگری به او سلام کند باید طوری جواب دهد که سلام مقدم باشد مثلا بگوید:

“السلام علیکم ” یا “سلام علیکم ” و نباید “علیکم السلام ” بگوید.

انسان باید جواب سلام را چه در نماز یا در غیر نماز فورا بگوید و اگر عمدا یا از روی فراموشی جواب سلام را به قدری  طول دهد که اگر جواب بگوید جواب آن سلام حساب نشود چنانچه در نماز باشد نباید جواب بدهد و اگر در نماز نباشدجواب دادن واجب نیست  باید جواب سلام را طوری بگوید که سلام کننده بشنود، ولی اگر سلام کننده کر باشد چنانچه انسان به طور معمول جواب او را بدهد کافی  است .

نمازگزار جواب سلام را به قصد جواب بگوید نه به قصد دعا. اگر زن یا مرد نامحرم یا بچه ی ممیز یعنی بچه ای که خوب و بد را می فهمد به نمازگزار سلام کند نمازگزار باید جواب او را بدهد.

اگر نمازگزار جواب سلام را ندهد معصیت کرده ، ولی نمازش صحیح است .

اگر کسی به نمازگزار غلط سلام کند به طوری که سلام حساب نشود جواب او واجب نیست  جواب سلام کسی که از روی مسخره یا شوخی سلام می کند واجب نیست و احتیاط واجب آن است که در جواب سلام مرد و آن غیر مسلمان بگوید:”سلام ” یا فقط “علیک “.

اگر کسی به عده ای سلام کند جواب سلام او بر همه آنان واجب است ، ولی اگریکی از آنان جواب دهد کافی  است .

اگر کسی به عده ای سلام کند و کسی که سلام کننده قصد سلام دادن به او رانداشته ، جواب دهد باز هم جواب سلام او بر آن عده واجب است .

اگر به عده ای سلام کند و کسی که بین آنها مشغول نماز است شک کند که سلام کننده قصد سلام کردن به او را هم داشته یا نه نباید جواب بدهد و همچنین است اگربداند قصد او را هم داشته ولی دیگری جواب سلام را بدهد، اما اگر بداند که قصد او را هم داشته و دیگری جواب ندهد باید جواب او را بگوید.

سلام کردن مستحب است و خیلی سفارش شده است که سواره به پیاده و ایستاده به نشسته و کوچک تر به بزرگ تر سلام کند. اگر دو نفر با هم به یکدیگر سلام کنند بر هر یک واجب است جواب سلام دیگری را بدهد. در غیر نماز مستحب است جواب سلام را بهتر از سلام بگوید مثلا اگر کسی گفت : “سلام علیکم ” در جواب بگوید: “سلام علیکم و رحمه الله “.

اگر برای جلوگیری از صدای خنده حالش تغییر کند مثلا رنگش سرخ شود چنانچه از صورت نمازگزار بیرون رود باید نمازش را دوباره بخواند.

هفتم : از مبطلات نماز خنده با صدا و عمدی است و چنانچه سهوا هم با صدا بخندد یا عمدا لبخند بزند نمازش باطل نمی شود.

هشتم : از مبطلات نماز آن است که برای کار دنیا عملا با صدا گریه کند ولی اگر برای کار دنیایی بی صدا گریه کند

اشکال ندارد ولی اگر از ترس خدا یا برای آخرت گریه کند آهسته باشد یا بلند اشکال ندارد بلکه از بهترین اعمال است .

نهم : از مبطلات نماز کاری است که صورت نماز را به هم بزند مثل دست زدن و به هوا پریدن و مانند اینها کم باشد یا

زیاد عمدا باشد یا از روی فراموشی ولی کاری که صورت نماز را به هم نزنند مثل اشاره کردن به دست اشکال ندارد.اگر در بین نماز به قدری ساکت بماند که نگویند نماز می خواند نمازش باطل می شود.

اگر در بین نماز کاری انجام دهد یا مدتی ساکت شود و شک کند که نماز به هم خورده یا نه ، نمازش صحیح است .

دهم : از مبطلات نماز خوردن و آشامیدن است ، اگر در نماز طوری بخورد یابیاشامد که نگویند نماز می خواند.

احتیاط واجب آن است که در نماز هیچ چیز نخورد و نیاشامد چه موالات نماز به هم بخورد یا نخورد و چه بگویند نماز

می خواند یا نگویند. اگر در بین نماز غذایی را که لای دندانها مانده فرو ببرد نمازش باطل نمی شود و اگر قند یا شکر و مانند اینها در دهان مانده باشد و در حال نمازکم کم آب شود و فرو رود

نمازش اشکال پیدا می کند.

یازدهم : از مبطلات نماز شک در رکعت های نماز دو رکعتی یا سه رکعتی یا در دو رکعت اول نمازهای چهار رکعتی  است .

دوازدهم : از مبطلات نماز آن است که رکن نماز را عمدا یا سهوا کم یا زیاد کند، یا چیزی را که رکن نیست عمدا کم یا زیاد

نماید. اگر بعد از نماز شک کند که در بین نماز کاری که نماز را باطل می کندانجام داده یا نه ، نمازش صحیح است .